Өзен атырауы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Атырау — ірі [[өзен|өзендердің]]дердің [[көл|көлге]]ге немесе [[теңіз|теңізге]]ге құяр жерінде өзен шөгінділерінен пайда болатын, тарамдар мен тармақтарға тілімденген [[ойпат]]. Ол өзен ағыны, теңіз толқуы, желқума-желбөгет ағысы, судың толығуы мен қайтуы, т.б. құбылыстардың өзара күрделі әрекеттесуінің нәтижесінде қалыптасады. Атыраудың беті негізінен тегіс, ортасы дөңестеу болып келеді. Оның өсу жылдамдығы әр өзенде әр түрлі болады және жылына бірнеше метрден жүздеген метрге жетеді. Атырау пішіні үш бұрышты ([[Ніл]], [[Іле]] өзендері), қалақ ([[Миссисипи (өзен)|Миссисипи өзені]]), доға ([[Лена]] өзені), құстұмсық ([[Тибра]] өзені) болады, кейде бөлініп ([[Камчатка (өзен)|Камчатка өзені]]) не ілгері ([[Еділ]], [[Жайық]] өзендері) шығып тұрады. [[Амазонка]], [[Ганг]] өзендерінің атырауы 100000 км2км², Еділ өзенінде13000 км2км², Іленің атырауы 5,0 мың км2км²-ге жетеді.

'''Атырау''' - өзеннің сағасындағы, негізінен, өзен шөгінділерінен түзілген және оның тарамдары мен тармақтарының жүйесімен тілімденген ойпат. Ол өзен ағысының, теңіз толқуының және желкөтерме-желқума ағыстардың өзара әрекеттерінің әсерінен пайда болады. Атыраудың тез ұлғайып қалыптасуына өзенмен ағып келген тасындылардың молдығы мен ірілігі, суқойма деңгейінің төмендеуі, [[өзен сағасы|өзен сағасының]]ның, шығанақтың үшкір шетінде немесе [[лагуна|лагунада]]да (коршалған атырауда) болуы, сондай-ақ өзен құятын алаптың таяз болуы жақсы жағдай жасайды.

<ref> Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мекгеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6</ref>