Енисей қырғыздары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Енисей қырғыздары''' , яки Енесай қырғыздары — Оңтүстік Сібірде өмір сүрген ежелгі түркі тайпасы.
'''Енисей қырғыздары''' , Енесай қырғыздары — Оңтүстік Сібірде өмір сүрген ежелгі түркі тайпасы. Ол жөнінде ең көне мәліметтер ежелгі қытай жазбаларында (б.з.б. 2 — 1 ғ-лар) кездеседі. 7 — 10 ғ-лардағы қытай жазбалары Минуса ойпатында тұратын Е. қ-н хягас деп атаған. Е. қ. 10 ғ-ға дейін қазіргі Моңғолия территориясына билік жүргізген. Негізінен, мал (жылқы, сиыр, қой) өсірген, суармалы егін ш-мен, темір қорытумен айналысқан. Көрші тайпалардан салық ретінде аң терісін жинап, Қытай мен [[Орталық Азия]]ға сатып отырған. Е. қ-н тайпа ақсүйектері билеген. Олар 1209 ж. [[Шыңғыс хан]] шапқыншылығына ұшырап, 1270 ж. империяға толық бағынышты болған. Е. қ-ның [[Тянь-Шань]] өңіріне қоныс аударған рулары жергілікті түркі тайпаларымен қосылып, қазіргі [[қырғыздар|қырғыз халқы]]ның қалыптасуына ұйытқы болды. Байырғы атамекенінде қалған Е. қ. 17 ғ-да, негізінен, Минуса ойпаты мен Енисейдің жоғ. ағысының жағалауларын мекендеп, орыстар іргесін қалаған Красноярск, Ачинск, т.б. қалалар мен бекіністерге шабуыл жасап тұрды. 17 ғ-дың 2-жартысында Е. қ. [[Жоңғар хандығы|Жоңғарияға]] бағынды, бағынбаған көпшілігі Орталық Азияға қоныс аударды. Көшпей қалған рулық топтары качиндер мен сагайлар құрамына кіріп, қазіргі хакас халқын құрады.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref>▼
Ол жөнінде ең көне мәліметтер ежелгі қытай жазбаларында (б.з.б. II — I ғасырлар) кездеседі. VII — X ғасырлардағы қытай жазбалары Минуса ойпатында тұратын Енисей қырғыздарын хягас деп атаған. Енисей қырғыздары 10 ғасырға дейін қазіргі Моңғолия территориясына билік жүргізген. Негізінен, мал (жылқы, сиыр, қой) өсірген, суармалы егін шаруашылығымен, темір қорытумен айналысқан. Көрші тайпалардан салық ретінде аң терісін жинап, Қытай мен [[Орталық Азия]]ға сатып отырған. Енисей қырғыздарын тайпа ақсүйектері билеген.
▲
== Дереккөздер ==
|