Нидерланд буржуазиялық революциясы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
Нидерландиядағы буржуазиялық революция – Европадағы алғашқы буржуазиялық ревалюциялардың бірі болғандықтан және басқа ревалюцияларға ұқсамайтындығымен маңызды. Сондықтан ревалюцияға әсер еткен әлеуметтік және экономикалық себептерді қарастыру маңызды.
 
Революцияның дәстүрлі ғылымда «буржуазиялық» деп аталу себебі рволюцияға халықтың қалталы бөлігі белсенді араласып, жеңісіне мүдделі болды.
<tr>
Көтерілісшілер үкіметтік жүйеге, нақтырақ айтқанда абсолюттік билікті құлатып, республикалық үкімет орнатуды алдарына мақсат етіп қоймады. Себебі көтеріліске қатысушылардың басым көпшілігі ақсүйектер болғандықтан Англия мен Франциядағыдай таптық бөліністі жою туралы, азаматтық теңдікті қамтамасыз ететін Конституция жасау туралы ой да болмады. Нидерландияда жалпы халықтың көзқарасын айтатын Локк, Вольтер, Руссо секілді ойшылдар, Лильберн секілді: «Барлық адам табиғатынан тең жаратылған. Олардың ешқайсысына жаратылғанда басқаларға билік ету құқығы бірге берілмеген. Жаратылысқа қарсы шығып өзіне берілмеген күш пен билікке иелік ету ақылға сыймайтын әділетсіздік болар еді» деп ойын ашық айтатын тұлғалар болмады. Олай болған себебі көтерілісті қалталы ақсүйектер бастады және ол бүкіл халықтық сипат алды.
<td>
Тағы бір Нидерланд буржуазиялық революциясына тән көрініс ол жарты ғасырға созылса да көтерісшілерге рухани күш беретін идеологтардың болмауы.
<div id="toctitle">
Шын мәнінде көтерісшілердің барлығының мақсаты: 1) өздерінің тұрмыстық жағдайларын көтеру, экономиалық қанаудан құтылу. Нақтырақ айтқанда шарулар ақсүйектердің емес, бүкіл нидерланд қоғамы жат жерлік испан каролінің қанауынан құтылуды мақсат етті; 2) көтерілісші шаруалар мен қала кедейлері діни сенім бостандығын қалады. өйткені испандықтар өздері католик болғандықтан кольвинизмге рұқсат бермеді; 3) басқару аппаратындағы өндірістік-сауда буржуазиясы мен дәтүрлі ақсүйектер арасындағы табиғи тепе-теңдік орнату;
<h2>Содержание</h2>
XVI ғасырдың алғашқы жартысындағы Нидерландияның саяси-экономикалық дамуы
</div>
XІV - XV ғасырларда Европа аумағында Бургундия герцоктігі күшейіп халықаралық саяси жүйеде үлкен ықпалға ие болды. Бургундияның қарамағына Европаның оңтүстігінен солтүстігіне дейінгі Франция мен Германияның аралығы бағынды. Оның солтүстігін Шельд, Маас және Рейн өзендерінің төменгі ағысында орналасқан провинциялардан құралған Нидерландия жері құрады.
<ul>
XV ғасырдағы Нидерландияға жеріне қазіргі Нидерландия (Голландия), Бельгия, Люксембург және Францияның солтүстік-шығысындағы біршама аудандар кірді. Бұл аймақ ол кезде 17 провинцияға бөлінді, ең ірілері: Фландрия, Брабант, Голландия, Зеландия, Фрисландия, Артуа және Геннегау болды. Бургундия герцоктігінің бір бөлігі бола тұрып Нидерландия 1519 жылдан бастап Карл V-нің империясына қосылды. Бұл кезде Бургундия герцоктігінің өзі Карл V-нің империясының вассалы болып есептелетін. Нидерландияның империя құрамына кіруінен саяси жинақтала бастағынын көруге болады.
<li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#.D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.B4.D1.8B.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.8F"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Предыстория</span></a>
Нидерландияның тарихи даму ерекшелігіне байланысты өзіне тән мемлекеттік құрылымы қалыптасты. XІV - XV ғасырлардың өзінде Нидерландияда ақша-тауар қатнасы және қолөнер өте жоғарғы дәрежеде дамыды. Ең алғашқы капиталистік мануфактуралар пайда болды. Бұл қаларға дербестік пен үлкен саяси-экономикалық күш берді. Габсбургтердің орталықтандырылған бюрократиялық аппарат жүйесін жасаудағы жетістіктерге қарамастан, XVІ ғасырда Нидерландия ескі еркіндік пен артықшылықтарын сақтап қалған шағын графтықтар мен герцогтықтардың федерациясы болып есептелді.
<ul>
Нидерландияда негізінен орталықтандырылған үкіметтік аппарат жұмыс істеді. Бірақ шын мәнінде билік император өкілінің (наместник), ал 1556 жылы Карл V-нің империясы құлағаннан кейін Испания каролі өкілінің қолында болды. Өкілмен бірге белгілі адамдардың өкілдерінен құралған мемлекеттік кеңес және құрамына дворяндардың, қала буржуазиясының, карол легистерінің (заңгерлер) өкілдері кіретін қаржы және құпия кеңес жұмыс жасады.
<li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#.D0.9D.D0.B0.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.BE.D0.BE.D0.B1.D0.BB.D0.BE.D0.B6.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Налогообложение</span></a></li>
Гаубсбургтерің карольдік өкіметтік орталығымен қатар сословиелік өкілетті басқарушы мекеме жұмыс жасады. Бұл мекеменің Генералды штаты орталықта және әр провинцияларда провинциялық штаттар болды. Штаттарға салықтарды белгілеу құқығы берілді. Сонымен қатар, қалаларда және елді мекендерде ақсүйектер мен бюргерлік басшылардың жергілікті басқару органдары болса, ал 17 провинция мен ірі қалалардың өзіндік еркіндіктері болды. Нақтырақ айтқанда Нидерландияда карольдік үкіметтің билігі шектеулі болды.
<li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#.D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.82.D0.B8.D0.B7.D0.BC"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Протестантизм</span></a></li>
Карл V Нидерландия жерін өте құнды аймақ ретінде бағалады. Кароль аймақты қаржыландыруға қатты көңіл бөлген. Мысалы: 1552 ылдың өзінде 6692 мың ливр берді. Өйткені бұл аймақ Карл V үшін Францияға және неміс княздерінің арасындағы карольдің жауларынан қорған болатын маңызды әскери-стратегиялық плацдарм болатын.
<li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#.D0.A6.D0.B5.D0.BD.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Централизация</span></a></li>
Карл V империясына тікелей бағынудың Нидерландия үшінде көптеген пайдалы жақтары болды. Болашақ Европаның экономикасы дамыған мемлекет ретінде ол испан калониясымен арадағы сауданы және кейін Нидерландия экономикасының дамуына жақсы әсерін тигізген империяның маңызды сауда жолдары мен қаржы айналымының басым көпшілігін өз бақылауларына алды.
</ul>
Карл V мен Гаубсбургтердің арасындағы келіспеушіліктер мен қақтығыстар халықтың наразылығын тудырды. Әр әр жерлерде көтерілістер бола бастыды. Халықтың арасында католик дініне қарама-қайшы пікірдегі лютерандық, кальвинистік, анабаптизм және т.б. осы сыяқты діни ілімдер тарай бастады. Үкімет 1525 жылдан бастап Плакат деп аталатын дінге жаңалық енгізуші еретиктерге қарсы қатал заң жүйелерін қабылдай бастыды. Бірақ бұл қақтығыстардың бастылуының себептері дінде немесе экономикалық қолайсыздықта емес, негізінен Нидерландияның әлеуметтік-экономикалық даму жағдайы оның жеке мемлекет ретінде қалыптасып келе жатқанында еді.
</li>
Ревалюцияның алғышарттары
<li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#.D0.9D.D0.B0.D1.87.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF_.281555.E2.80.941572.29"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Начальный этап (1555—1572)</span></a>
Енді, ревалюцияның экономикалық және әлеуметтік себептерінен бұрын, революцияның ең негізгі, Мотлей айтқандай «бүкіл халықты көтеріліске итермелеген» - тарихи себептеріне тоқталған жөн болар. Ревалюцияның алғы шарты XVI ғасыр бойына қалыптасы. Бургундия герцоктігінің билеушілерінің бірі Мария Бургундская XV ғасырдың аяғында құдіретті Максимилиан Габсбургпен некеге тұрды. Бұл неке оның әлсіреп тұрған билігін күшейтті. Осыдан кейін Нидерланд жері династиялық Гаубсбургтерге бағынышты болды. Бұл ортағасырлық саяси жүйеде айтарлықтай елең еткізерлік жаңалық болмағанмен, кейін жаңа замандың қоғамдық қатнастары қалыптаса бастағанда Нидерлендияға үлкен зиян келтірді. Нидерланд жері Испанияның провинциясына айналды және испан шенеуніктері тағайындаған штатгальтерлер арқылы басқарылды. Сырттай қарағанда тек саяси орталық ауысқандай болғанмен, шындығында мәселе тереңде жатыр еді.
<ul>
Карла V Габсбургтың (1500 – 1558 жж.) билігі кезінде 1548 жылы Аугсбург келісімі бойынша және 1549 жылы Прагматика санкциясы кезінде Нидерландияның 17 облысы, оның ішінде Фландрия, Голландия, Зеландия, Фрисландия және Утрехт бір тұтас мұрагерлік аймақ ретінде заңды түрде Габсбург империясына қосылды.
<li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#.D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.BB.D1.8E.D0.B4.D0.B8.D1.8F_.D0.BA_.D0.B2.D0.BE.D1.81.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8E_.281555.E2.80.941568.29"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Прелюдия к восстанию (1555—1568)</span></a></li>
Нидерландияның оңай қосылуы жай жасалған шешім емес еді. Нидерлан жерінің Габсбургтер құрған одақ құрамына кіруі үлкен пайда берді, нақтырақ айтқанда империя салығында жеңілдіктерге ие болды. 1555 жылы империя тарағаннан кейін, Нидерландықтар Филипп ІІ-нің билігіне өтті.
<li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#.D0.94.D0.B2.D0.BE.D1.80.D1.8F.D0.BD.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE_.D0.B2_.D0.BE.D0.BF.D0.BF.D0.BE.D0.B7.D0.B8.D1.86.D0.B8.D0.B8"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Дворянство в оппозиции</span></a></li>
Филипп патша Нидерланд буржуазиялық ревалюциясының көтерілуіне негізгі себепші болған адам. Оның қорғанысы әлсіз, бірақ бай Нидерландықтарды тонауға бағыталған саясаты халықты қарулы көтеріліс жасауға мәжбүр етті.
<li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#.D0.98.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.B1.D0.BE.D1.80.D1.87.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE_.D0.B8_.D1.80.D0.B5.D0.BF.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.81.D0.B8.D0.B8"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Иконоборчество и репрессии</span></a></li>
Филипптің бүкіл саясаты байлыққа болашақта бағынышты аймақтардан салық салу арқылы баюды көздеген ақсүйектер мен патша қаржыгерлерінің жоспарларына негізделген болатын. Оның үстіне Испанияның тоқыраған өз ішкі экономикасы Нидерландия балығын тонауына агрессивті сипат берді. Испанияның Нидерланд жерін түрлі жолдармен тонауы оның экономикалық және әлеуметтік жағдайын бірден көтерді. Жалпы ипандықтар кез-келген өзге тілді өлкені шелек салып алтын ала беруге болатын ешкімнің иелігіне кірмейтін қорғаусы құдық секілді қабылдады. Бірақ XVI ғасырда Испанияға бағынатын жерлерде Нидердандия секілді сауда арқылы экономикасы жоғары дәрежеде дамып келе жатқан өлке жоқ болғандықтан, қажетті қаржылардың барлық ауыртпалығы осы жерге салынды.
</ul>
Филипп аталмыш өлкеден қолы жеткеннің бәрін алуды мақсат етті. Сондықтан, темірдей тәртіп орнату қажеттілігі туған уақыттарды пайдаланып, өз ойларын жүзеге асырып отырды. Ол Нидерланд жеріне Францияға қарсы соғыс кезінде кіргізілген әскерді қалдырды.
</li>
Осы әскер арқылы бағынышты өлкедегі Мемлекеттік кеңес құрамындағы өз адамдарына биліктің бар мүмкіншіліктерін жасап берді. Бұл салықтар мен баж салығын көтеруге кедергілердің барлығын жойды. Нақтырақ айтқанда, Испанияға Нидерландияны тонудың барлық жолы ашылды.
<li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#.D0.92.D0.BE.D0.B7.D1.80.D0.BE.D0.B6.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.BD.D0.B0.D0.B4.D0.B5.D0.B6.D0.B4_.281572.E2.80.941585.29"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Возрождение надежд (1572—1585)</span></a>
Аймақта Испан әскерінің тұрақты орналасуы Филипп ІІ үкіметіне кез-келген жоспарларын жүзеге асыруға мүмкіндік жасады. Бірақ ол Нидерландияның ұлттық қорына қол салды. Барлығын заң жүзінде жасады: Филипп нидерланд қаржыгерлерінен бірнеше жылға жобамен айтқанда 3 млн. гульдендей ақша қарызға алды . Бұл ақшаның барлығы қайтаруға мәжбүр болған Филипптің шет елдегі қарыздарына төленді.
<ul>
Бірақ алған қарызды нидерландтың қаржыгерлерге де қайтару керек болатын. Испан каролі ақшаны қайтармау жоспарымен 1557 жылы испан мемлекетін банкрот болды деп жариялады. Бұл нидерланд қаржыгерлеріне үлкен шығын алып келді.
<li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#.D0.93.D0.B5.D0.BD.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.BE.D0.B5_.D1.83.D0.BC.D0.B8.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Гентское умиротворение</span></a></li>
Негізі саудасы мен өнеркәсібі жаңа дамып келе жатқан ел үшін ақшаның ел ішінде айналымда болуы үлкен маңызға ие. Ақша біріншіден, саудада керек. Сауда айналымын тоқтатпай жүргізіп отыру және жаңа сауда орындарын ашу ақшаға бағынышты әрекеттер. Ал ол кезде мұндай қолайсыз кезеңдерге арнап сақталған ақша жоқ болатын. Бұл әрекеттер өз кезегінде экономикаға серпін береді. Әр түрлі көлемдегі өндріс орындарын ашып, дамыту үшінде нақты ақшаның қолда болғаны керек. Эконмака саласындағы сауда мен өнеркәсіптің дамуы кедей халықты өз жағдайларын жасауға мүмкіндік жасайтын жұмыс орнымен қамтамасыз етеді. Айналымдағы еркін ақшаның сыртқа қайтарымсыз кетуі нидерланд экономикасын аппатты жағдайға алып келді. Шаруалардың кедейленгені соншалық тамақ тауып жеу үшін үйі мен дүниесін сатып, қаңғып кетті . Ол ақша экономикалық жүйеде садан кейін екінші орын алатын мануфактураның кең қанат жаюуына да мүмкіндік жасайтын .
<li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#.D0.90.D1.80.D1.80.D0.B0.D1.81.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.83.D0.BD.D0.B8.D1.8F_.D0.B8_.D0.A3.D1.82.D1.80.D0.B5.D1.85.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.83.D0.BD.D0.B8.D1.8F"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Аррасская уния и Утрехтская уния</span></a></li>
Дегенмен, XIV ғасырдан бері экономикалық даму жүйесі кең ауқымды даму арнасына түсіп алғандықтан, Нидерландия біраз есеңгіреп қалғанмен, көп ұзамай есін жинады.
<li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#.D0.90.D0.BA.D1.82_.D0.BE_.D0.BA.D0.BB.D1.8F.D1.82.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D0.BE.D0.BC_.D0.BE.D1.82.D1.80.D0.B5.D1.87.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B8"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Акт о клятвенном отречении</span></a></li>
Бүкіл қаражатынан бір күнде айырылған қиын жағдайдан шығу нидерландияның мүмкіндіктерін айқындап берді. Филипп ІІ өзінің бұрынғы саясатын жалғастырды. 1560 жылы Испания жүн импортының баж салығын 40% көтерді. Осыған байланысты Нидерландияда импорт екі есеге қысқарды. Бұл нидерландықтардықтарға жасалған қанаушылық әрекеттердің бірі еді. Сонымен бірге, испандықтар нидерландықтар бұған қалай әсер берер екен деген сыни әрекет десе де болады. Бұл сын нидерландықтарды естен тандырарлық жағдайда қалдырды. Бұл жерде мата шығаратын мануфактуралар көп пайда беретін. Енді жоғарыдағы испан қанаушыларының туғызған қиындықтарынан кейін матаға қажетті шикізат өнімдерін өздерінде өндіруде көп қиындықтар туғызды. Сондықтан мануфактуралар қажетті жүнді Испаниядан ала бастады. Нидерландықтардың басқа жолы қалмағандықтан не үлкен экономикалық аппатпен өндірісін жабады, не кез-келген шартқа келісетіндігін испандықтар өте жақсы білді. өйткені Англия мен басқа еуропалық мемлекеттер ол уақытта нидерландияны қажетті шикізатпен қамтамасыз ете алмайтын еді. Бұл Нидерланд экономикасына үлкен соққы болып тиді.
<li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#.D0.9F.D0.B0.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.90.D0.BD.D1.82.D0.B2.D0.B5.D1.80.D0.BF.D0.B5.D0.BD.D0.B0"><span class="tocnumber">3.4</span> <span class="toctext">Падение Антверпена</span></a></li>
Қалыптасқан жағдай осы жерде XIV ғасырдағы Француз каролі Филипп IV-тің Фландрияны көтеріліске алып келген жағдайға ұқсас. өндірістік қалаларға карольдің ауыр салықтар салуы халықтың наразылығын тудырған. Карол Фландрия арқылы Англияға зиан жасамақ болған. Нақтырақ айтқанда ол Фландрия саясатына ықпал ете отырып жауына қарсы пайдаланғысы келді. Бірақ Филиппен арадағы саясы қатынасқа қарағанда Англиямен арадағы экономикалық қатынас күштірек болып кішкентай Фландрия Француз патшасынан қорықпай ашық қақтығысқа шықты. өкінішке орай фландриялықтардың батыл әрекеті француз әскерінің қатты соққысымен басылды. Жеңістен кейін Филипп патша Фландрияның теңіз жағалауындағы бөлігін өз қарауында ұстап, Франциядан сырт жерлерден шикізат алуға тыйым салды. Бұл Нидерланд саудасының XIV ғасырдың өзінде сыртқы ипорт-экспортқа тәуелді болғанын көрсетеді. XVІ ғасырда өндірістің дамына және сауданың көлеміне байланысты бұл тәуелділік экономикалық құрылыстың негізі болып қалды.
</ul>
Испан каролі Филип ІІ баж салығын көтергендіктен сыртан алынатын шикізатқа тиым салмады. Бірақ нидерландық саудагерлерге испан колонияларына баруға рұқсат бермеді. Ал англо-испан қақтығыстары Англиямен арадағы саудаға зиянын тигізді. Нидерландияның шет елдермен саудасның кең дамығандығын бұл жере ешқашан болып көрмеген, флоренцииялық дипломат және тарихшы Людовико Гвиччардини: «Нидерландияда шет елдік саудагерлар әлемнің басқа елдерімен салыстырғанда, барлық жерде еркін жүреді екен» деп жазғандығынан аңғаруға болады. Сол заманның көзі ашық адамының айтқан сөзі XVІ ғасырда нидерланд жерінде сауда орындары экономикалық жүйеде үлкен орынға ие болғанына дәлел болады. Мұндағы сауданың дамуымен бірге Филиппке осы аймақтан жылына 2 млн. флорин табыс тұрақты түсіп отырды. Бұл қаржы Испанияға бағынышты өлкелерден түсетін барлық табыстың тең жартысы еді. Мысалы: Испанияға Италиядан жылына 1 млн., Жаңа Әлемнен 0,5 млн., Испанияның өзінен 0,5 млн. салық жиналған. Кішкентай Нидерланд жері үшін бұл өте үлкен соққы болды. Филипп ІІ нің жоғарыда көрсеткен қысымдарының барлығы халық арасында үлкен наразылық тудырды. Сонымен қатар, кальвинистер мен анабаптистер өндірістік ірі қалаларда, Фландрия, Брабант, Голландия, Фрисландия және басқада провинциялардың елді мекендері мен тұрақтарында өз идеяларын жеткізуде үлкен жетістіктерге жетіп, халықтың қолдауына ие болды. олар енді өз ойларын халық көп жиналған алаңдарда ашық насихаттай алатын дәрежеге жетті. 1561 жылы Валансьеде жаңашыл идеалистердің насихатынан кейін жандармерия мен магистрат мүшелерін қуып, өртегелі жатқан екі еретикті босатып алды. Ерестіктердің орталығы болған Антверпенде 1564 жылы монах Кристоф Фабрициюсті өлім жазасына кесу кезінде халық пен сақшылар арасында қақтығыс болды.
</li>
1566 жылы Нидерлан ревалюциясының бастамасы болып есептелетін діни сипаттағы, Иконаға қарсы болған көтеріліске алып келді.
<li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="#.D0.94.D0.B5-.D1.84.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.BE_.D0.BD.D0.B5.D0.B7.D0.B0.D0.B2.D0.B8.D1.81.D0.B8.D0.BC.D0.BE.D1.81.D1.82.D1.8C_.D1.81.D0.B5.D0.B2.D0.B5.D1.80.D0.B0_.281585.E2.80.941609.29"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Де-факто независимость севера (1585—1609)</span></a></li>
Иконаға қарсы болған көтеріліске қатысушылар испан қанаушылығынан әбден титықтаған шаруалар мен қала кедейлері болатын. Өйткені, салықтың ауырлығнан байлардың өзі қиналып жатқанда, кедейлер мүлде далада қлған еді. Көптеген адамдар тұрғылықты мекендерінен кетіп, жат жерлік басқыншыларға қарсы соғыс бастады. Бірақ бұл көтеріліс біріншіден, көтеріліс қатарында қоғамның барлық өкілі болмады; екіншіден, қозғалыс бүкіл қоғамдық сипатқа ие болмады; үшіншіден, барлығын топтастырып, ұйымдастыратын талантты қол басшылар болмады. Осныдай әлсіздітері көп көтеріліс бір жылдан кейін оңай басылды. Көтерілісшілер не істеді? дегенге келер болсақ. Бақылаудан шығып кеткен көтерілісшілер иконалар мен католик шіркеулерін бұзды.
<li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#.D0.94.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.B0.D0.B4.D1.86.D0.B0.D1.82.D1.8C_.D0.BB.D0.B5.D1.82_.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.80.D0.B8.D1.8F_.281609.E2.80.941621.29"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Двенадцать лет перемирия (1609—1621)</span></a></li>
Бұл нидерлан жеріндегі Испан қанаушыларына қарсы алғашқы көтеріліс болғандықтан, буржуазиялық ревалюцияның алғы шарттары толық қамтылмай қалады. Сондықтан, көтеріліске жалпы шолу жасау маңызды.
<li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#.D0.97.D0.B0.D0.BA.D0.BB.D1.8E.D1.87.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF_.281621.E2.80.941648.29"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Заключительный этап (1621—1648)</span></a>
Көтерілісаймақтың әр жеріндпе әр түрлі сипатқа ие болды. Мысалы: Антверпен қаласында көтеріліске қол өнер шеберлері мен ұала кедейлері шықты. Турн қаласында қалалықтар көтерілісшілерге кальвинистік консисторилардың бастауымен шаруаларда қосылды. Бұл бас көтерулер дәстүрлі ортағасырлық қоғамнан ерекше бұқаралық және уақыт өткен сайын агрессиялық сипатқа ие болды. Сонымен бірге Турнда ең алдымен қаржылық құжаттар және жер асты шіркеулер мен ғибадатханалар өртелді. Влансье, Дендермонд, Мехельн, Ауденард, Гент қалаларында да жағдай осыған ұқсас болды. Мидделбюрхте иконаға қарсы көтерілісшілер байлар мен бірнеші магистраттарды өртеп жіберді және үкіметті еретиктерді босатуға мәжбүр етті. Ал Утрехте көтерілістің экономикалықтан көрі саяси-әлеуметтік белгілері басым болды. Сол жердің наместникі Маргарита Пармская онда болған тәртіпсіздікті былай сипаттады: «католик діні құлатылды, сот ісін жүргізетін және барлық саяси тәртіп жойылды».
<ul>
Көріп отырғанымыздай ревалюцияда анархиялық белгілер басым болды. Бірақ ең негізгісі олар буржуазияға немесе ақсүйектерге қарсы төңкерістік ұғымға ие болмай, нақты қалыптасқан жағдайға физиологиялық әсерде болды.
<li class="toclevel-2 tocsection-17"><a href="#.D0.92.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B1.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.B2.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B"><span class="tocnumber">6.1</span> <span class="toctext">Возобновление войны</span></a></li>
Көтерілістің негізгі орталықтары Англиямен арадаға сауданың тоқтауынан зиян шеккен Брабант, Зеландия, Турне, Голландия, Утрехт провинцияларында болды. Ал ауыл шаруашылығымен айналысатын өлкелерді жекелеген бас көтерулер аудандарда ғана көрініс берді.
<li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#.D0.9C.D0.B8.D1.80"><span class="tocnumber">6.2</span> <span class="toctext">Мир</span></a></li>
Ақсүйектер белгілі бір уақытқа дейін көтеріліске шыққан «низдардың» өкілдерімен бір мақсаттары бір болды, ал бірден көтерілген әлеуметтік қақтығыстардан кейін олар райларынан қайтып, бастарын иіп Пармскаямен келісімге келді. Ақсүйектердің басшылары граф Эгмонт пен ханзада Оранский иконаға қарсы көтерілушілердің ізіне түсті. Нәтижесінде 1567 жылы көтеріліс басылды.
</ul>
Шындығында бұл қозғалысты ревалюция деп айтуға болмайтын еді. өйткені мұндай салыққа қарсы қарулы, бірақ жүйесіз бас көтерлер үнемі болып тұратын. Жалпы Европа халқы үшін мұндай салыққа қарсы болатын көтерілістер таңсық емес. Мысалы: 1548 жылғы Франциядағы салыққа қарсы көтерілген шаруалардың қарулы қозғалысын еске түсірейікші. Қозғалыс өте кең ауқымды қамтыды. Фаранцияның бүкіл оңтүстігі бұқаралық қозғалысқа қосылды. Мұнда негізгі нысанда негізінен салық жинаушылар мен өсімқорлар тұрса, Нидерландиядағы қозғалыста испан символы ретінде тұрған католик шіркеулері мен испандық ақсүйектер және салық жинаушылар болды.
</li>
Қарсы шығушылардың әрекетіне Испан каролі Филипп ІІ таңданбады, бірақ ашуланды және ашуын өндіріс иелерінен ала бастады. Әрине бұл қате шешім болды.
<li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="#.D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Литература</span></a></li>
1567 жылы тамызда Нидерланд жеріндегі карательдік әскердің басшылығына тарихта герцог Альба деген атаумен аты қалған Фернандо Альварес де Толедо келді. Ол саясат пен экономиканы жақсы білмегенмен өте қабілетті және католиктік идеяға берік қолбасшы болды. Еретиктерге қарсы бағдарламасын ол былай түсіндірді: «шайтан мен оған дем беруші еретиктердің қолындағы дамыған Нидерландыны көргенше, кедей қайыршы түрінде құдай мен Мемлекет карольінің назарында болғаны дұрыс». Герцог Альбаның қарамағында 54 500 жаяу әскері мен 4 780 атты әскері болды. Оның басым бөлігін стратегиялық маңызды қалалардың бекінісіне орналастырды. Герцоктың жоспарының басым бағыты Филип ІІ нің алдында қолдау тапқан испан қазынасын байыту мақсатын көтерілісші еретиктедің мүлкін тәркілеу және салықты ұлғайту болды. Филипп патша оған осындай маңызды тапсырманы орындағаны үшін және кароль мен католик шіркеуіне адал болғандығы үшін еретиктерден тартып алынған жерлерді беруге уәде етті. 1567 жылы қыркүйекте герцог Альба көтерілісшілерді жазалайтын «көтеріліс туралы Кеңес» құрды. Аталмыш кеңес оған көтерісшілер мен еретиктерді жазалауда шексіз еркіндікпен қамтамасыз етті. Нәтижесінде бүкіл елді қамтыған жазалау әрекеттері жүрді. Жазалау шараларына ақсүйектер де енді. Мысалы: 1568 жылы маусымда граф Эгмонт пен адмирал Горн өлім жазасына кесілді. Сонымен бірге Альба жылжымайтын мүлік үшін – 1%, жылжымайтын мүлікті сатқанда – 5%, жеке меншікке – 10% салық және кез келген мүлікті сатуға алькбалу енгізді. Кез келген мүлікті сатуда алынатын алькбаланы ол 1571 жылдан бастап жинаймын деді, бірақ қалғандарын бірден жинай бастады. Халықтың шыдамы шегіне жеттті. Өйткені, нақты мәліметтерге қарасақ 1542 және 1558 жылдар аралығында нидерланд проинцияларынан жиналған салық 2,5 нан 7 млн. гульденге дейін өскен еді.
</ul>
1571 жылы жоғарыда айтқан алькабалу салығы алына бастады. Бұл жағдайды одан әрі қиындатты. Сауда келісімдері бұзылды, банктер банкротқа ұшырады, өмірі саудамен тығыз байланысты адамдар кете бастады. Бұған қарап отырып жағдайды бізге жаткізушілердің бір асыра сілтеп жібермеді ме екен деген ой туады. Қолда бар мәліметтерде «салық туралы жарлық шыққанда қала ішінде күңіренген дауыстардан құлақ тұнып, не істерлерін білмей абыржыған адамдар апырылысып кетті». Бұл салық өте ауыр болды және аймақ ерекшелігіне қауіп төндірді. Нидерландтта тауар сатып алушының қолына жету үшін ондаған алыпсатарлардың қолынан өтетін. Осы кездегі халық қарсылығын ханзада Вильгельм Филипп ІІ ге жазған хатында былай көрсетті: «Біздің қалалар кез келген шабуылдан соңғы демдері қалғанша қорғануға және Альбаны қыспағына көніп бағынғанша өз үйлерін өртеп, үй мен бірге өртеніп кетуге серттесуде» деп халық наразылығын басқыншы патшаға жеткізді. Бұл қарама-қарсы келген екі жақтың қақтығысына қаншалықты жақын қалғанын көрсетеді. Егер ханзада көтерісшілер алдында тұрып Филипп патшаға осылай айтқан болса әлгілер оны тыңдады. Ал Альба бұған жауап ретінде, көтеріліске шыққан салық төлеушілерге қарсы нәтижелі әрекет «ешкімді тірі қалдырмай бәрін қыру» деп шешім қабылдады.
</td>
Елдегі аштық ревалюцияның басталуын жеделдетті. Мұнан кейінгі оқиғалардың барлығы шаруалардың кедейленіп үйі, мекені, тұрақты жұмысы жоқ қаңғыбас пауперлердің көбеюуімен ұштасты. Уақытым мен ойын бөлетін барлық тұрмыстық ортасынан айырылған адамдар испандықтармен астыртын күрес жүргізуші сарбаздардың, «гездердің» қатарын толықтырды.
</tr>
Енді равалюцияның басталуына себепші әлуметтік себептерге тоқтала кетейік. Нидерланд буржуазиялық ревалюциясында әлеметтік қақтығыстар қосымша құбылыстар ретінде қарастырамыз. өйткені Нидерланд буржуазиялық ревалюциясының негізіндегі әлеуметтік сұрақтар көп талас тудырады. Барлық оқиғалар Нидерландиядағы урбанизация процесінмен байланысты болды. XVI ғасырда жер көлемі шағын аймақтағы 300 қала мен 6500 елді мекенде 3 млн. адам өмір сүрді. Өндіріс күшті дамыды, бірақ корпоративтік сауда мен цехтық қолөнер құлдырады. Ауылдарда буржуазиялық-фермерлік шарушылықтар пайда болды. Халықтың тұрмыстық іс әрекеттері барлы жағынан ірі қалаларға жинақталды. Мысалы: Фландрия мен брабант мануфактураларынан шыққан өнімдердің басым бөлігі Антверпен арқылы өтті. Антверпен, сонымен бірге Флиссинген, Бриль сияқты ірі порттық қалалар қиын күндер туғанда барлық саяси жағдайды бақылауда ұстауда болатын орталық бола алатын. 1572 жылы кқтерілісшілердің Брильді басып алуы бүкіл халықтық қозғалысқа ұласты.
</table>
Сонымен қатар көтеріліс Феер, Арнемёнден, Энкхейзен секілді орталықтарды да қамтыды. Ол жерлерде шаруалар испан ақсүйектерін өз қалағандарынша жазалады. Жұмыс ісеп тұрған үкіметтік орындар жаңа құрамға өзгертілді. Қарамақтарына өткен қалаларды басқаруды көтерілісті ұйымдастырған және бастап шыққан ақсүйек кальвинисттер өз қолдарына алды. Олар қаланы басқаруда үлкен маңызға ие соттық-әкімшілік міндеттерді атқарды. Нидерландиядағы буржуазиялық ревалюция ереше бөлек болды. Олай дейтініміз, «бүкіл халықтық көтерілісті» жоспарлы мақсатта біріккен адамдардан құралған топ жүзеге асырды. Бірақ басшылыұпен буржуазия өкілдері айналысты. Дайындықтан өткен кедейлерге әскери қызметі үшін ақша төленді.
<script type="text/javascript">
Филипп өз саясатының зардаптарын ойламастан нидерланд қоғамының әр бір әлеуметтік ұйымына қысым көрсетті. Мысалы: 1559 жылы епископ болып тек университеттік білімі бар діндар ғана сайланады деп түсіндірілген жарлық шықты. Аталмыш жарлық арқылы ақша төленетін, яғни пайда түсетін қызметке Испаниядан әкелінген өз адамын орналастыру туралы ойн жүзеге асырды және пайдалы рухани билік орны эпископттық қызметті жергілікті ақсүйектерден алып қойды. әрине жергілікті ақсүйектердің арнайы университеттік діни білімдері жоқ еді. Испан патшасының бұл әрекеті вельмож (Мемлекеттік Кеңес) жетекшілігіндегі Ханзада Вильгельма Оранского, граф Эгмонт және адмирал Горн секілді ақсүйектердің оппазиция қатарына өтуіне себепкер болды. Парламенттегі жергілікті ақсүйектердің өкілдері енді еретиктерге қарсы қабылданған ерекше заң «плакаттың» күшін жоюды және ел еркіндігін қалпына келтіруді, сонымен қатар, Гранвеллді орнынан алу және жергілікті үкіметтің қалтасына өте қатты қымбатқа түсіп отырған Испан әскерін ел аумағынан шығаруды талап ете бастады . Ақсүйектер оппазициясы өз талаптарының бірнешеуіне ғана қол жеткізді. Атап айтар болсақ, 1564 жылы Гранвелл орнынан алынып, Испан әскерінің кейбір бөлімшелері Нидерланд жерінен шығарылды. Бірақ Филипп ІІ «плакаттардың» ұдайы қатаң орындалуын қатаң қадағалады және Нидерландықтардың экономикалық және саяси қажеттіліктеріне немқұрайлықпен қарады. Сондықтан басқыншы үкіметке қарсы протестанттардың үгіт-насихаттары одан әрі күшейді.
//<![CDATA[
Қысқаша айтқанда испан басқыншыларын кедей ме, бай ма қызықтырмады. Ақшасы бар нидерландық па болды одан бір есебін тауып қалтаға қаржы түсіру керек. Оларды әсіресе жеке тұлғалардың табысы қатты қызықтырды. Мұны біз Альбаның патша Филипп ІІ ге жазған хатынан көреміз: «жеке тұлғалардан өте көп қаржы сығып алыну керек. Сонымен қатар, Генералдық шататтан үнемі алынатын салыққа рұқсат алу керек».
if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "показать"; var tocHideText = "убрать"; showTocToggle(); }
Ревалюция барысы
//]]>
1567 жылы 22 тамызда герцог Альба бастаған испан әскері Брюсельге басып кіргенде халық арасында үрей туды. Альбаның қысымы мен жазасынан құтылу үшін Нидерландық ақсүйектердің біразы шет елге кетуге мәжбүр болды. Олардың арасында Вильгельм Оранскийде болды.
</script>
Нидерландияда болып жатқан оқиғаларды Франция, Англия сынды ірі державалар бақылап отырған еді. Осы ірі державалардың басшылығымен байланыс орнатқан ханзада Оранский 1568 жылдан бастап орман және теңіз гездарына жан-жақты көмектесу арқылы Буржуазиялық ревалюцияны бастады. Орман гездары елдің оңтүстігіндегі ормандарды мекендесе, теңіз гездары азық-түлікпен және қару-жарақпен ағылшын портары арқылы қамтамасыз етіліп отырды. Бірақ Оранскийдің 1568 – 1572 жылдар арасында жүргізген әскери операциялары сәтсіз аяқталды. Өйткені Ханзада бастаған ақсүйек эмигранттар испандықтардың басқыншылығына қарсы күресте негізінен жергілікті халық пен отан үшін топтасқан «орман гездарына» сенбей, тек баюды көздеген жалдамалыларға арқа сүйеді.
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=1" title="Править секцию: Предыстория">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.B4.D1.8B.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.8F">Предыстория</span></h2>
1572 жылы ақпанда испандықтардың қысымынан кейін Елизавета І нидерландық теңіз гездарын ағылшын портарына келуге тиым салды. Бұл көтерілісшілерге өте ауыр соққы болып тигенмен, олардың батыл шешім қабылдауларына себепкер болды. Нәтижесінде, 1572 жылы 1 сәуірде граф де ла Марк бастаған гёздер Брил қаласын басып алды. Бұл хабар бүкіл Нидерланд халқының көтерілуіне себепкер болды. Брилдегі жеңіске жігерленген Флиссинген қаласының халқы 5 сәуірде орман гездарына қала қақпасын ашып берді. Осыдан кейін Феер, Арнемёйден, Энкхейзен және басқа да қалаларда халық бірден көтерілді. Шаруалар өз елді мекендерін испан жалдамалыларынан қорғады. Теңіз және орман гездары көтерілген шаруаларға көмектесіп, шаруалармен бірлесе испандықтардың елдің түпкір түпкіріндегі билеушілерін орынан түсірді. Болашақ Біріккен Өлкелер Республикасының құрылуына кепіл болатын Нидерланд буржуазиялық ревалюциясының екінші кезеңі осылай бастылды. Осыны пайдаланып көмеке ұмтылып Франция мен Германия аумағында орналасқан ханзада Вильгельм мен оның інісі Людовик Нассауский протестанттық әскері шабуылға шыққан. Бірақ бұлардың шабуылын Альба тойтарды. «Ханзада Оранский үшін бүкіл халықтың көтерілгені ұнамды. Бұл көтеріліс оның билікке келуіне кедергі келтіреді деп ойлады» - деп жазды сол заманның куәгері Гуго Гроций өзінің «Анналдарында». Сондықтан ол аймақтағы өз ықпалын күшейткісі келген ірі державалардың көмегімен және жалдамалылардың күшімен Испандықтарды елден шығарып билікке келгісі келген. Бірақ оның бұл жоспары жүзеге аспады. Өз әрекетінің екінші рет жеңіліске ұшырауынан кейін ол амалсыз солтүстіктен бастап күшейіп келе жатқан халықтық әскер мен кальвинистік кансисторилармен бірігуіне тура келді. Өйткені ревалюциялық және антииспандық бағытта теңіз гездары, жарулар мен қолөнершілерден қайта құрылған қала жасағы, кальвинистік консисторлардың бірігуі үшлкен күшке ие ықпалды орталықты қалыптастырған еді. Испандықтарға қарсы ақсүйек-калвинистер көтерісшіл қарулы жасақтар құрып іскеи қимылдар жүргізді. Олар қала магистраттарын орнынан түсіріп, қала билігіне араласа бастады. шаруалар шіркеулер мен Испандарға жақтасқан байлардың тұрақтарын тонады, жерлерін тартып алды, шіркеу салығын төлеуден бас тартты. Бірақ бұл көтеріліс әрекеттерінің барлығы заңға, тәртіпке негізделмеген аппатты түрде жүргізілді.
<div class="thumb tright">
Халықтың жеңісіне жүйелі түрде басшылық жасап пайдаға асыратын тұлға болмағандықтан, бай саудагерлер мен ақсүйектер қала магистраттары мен провинция штаттарындағы билеуші орындарды өз қолдарына алды. Осындай маңызды қадамдардың бірін жасаған ханзада Оранский 1572 жылы жазда Голландия мен Зеландияның статхаудері болып сайланды. Нақтырақ айтсақ статхаудер Оранский енді аталмыш екі провинциядағы жоғарғы әскери басшылық, жоғарғы атқарушы билік және барлық өзінен кейінге жоғағы билік қызметіндегі тұлғаларды тағайындау және ауыстыру құқығына ие болды.
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Spanish_Empire_around_1580.png" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Spanish_Empire_around_1580.png/200px-Spanish_Empire_around_1580.png" width="200" height="180" class="thumbimage" /></a>
1572 – 1575 жылдар аралығы көтерілісшілер үшін өте ауыр болды. Өзінің қателігін түсінген герцог Альба көтерілісті басу мақсатында бар күшін салып әскери операциялар ұйымдастырды. 1573 жылы шілдеде ол 7 айлық қоршаудан кейін Хаарлем қаласын алды. Қала халқын қатты қинаған аштық қана тізе бүгуге мәжбүр етті.
<div class="thumbcaption">
1574 жылы 4 қазанда Лейденді қоршау кезінде испан әскері жеңіліп кейін шегінуге мәжбүр болды. Филипп ІІ Нидерландия жерін ұстап тұруға енді герцлг Альбаның күші жетпейтінін біліп, оны кейін шақырып алды.
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Spanish_Empire_around_1580.png" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Жаңа тағайындалған наместник Дон Луис Рекезенс әскери әрекеттерді жалғастырып 1575 жылға дейін біраз жетістіктерге қол жеткізді. Бірақ көп ұзамай ақшаның жоқтығынан қиын жағдайға тап болды. Өйткені жылдап жалақы алмаған және көтерілісші халықтың батыл қарсылықтарынан қаймыққан жалдамалылар соғысудан бас тартты. 1576 жылы 5 наурызда Рекезенстің кенеттен қайтыс болуынан кейін биліктің жағдайды білмейтін мемлекеттік кеңестің қолына өтуі Испандықтарды тығырыққа тіреді. Оның үстіне 1576 жазда Алос, Гент, Антверпен қалаларында жалдамлылар жалақы талап етіп көтерілді. Олар қала орталығын басып алып халықты тонады. Бұл Нидерландияның орталық және оңтүстік аймақтарының көтерілуіне себепкер болды.
Европейские территории под властью короля Испании в 1580 году (Нидерланды указаны светло-зеленым) на карте с указанием современных государственных границ.</div>
1576 жылы 4 қыркүйекте Брюсселде Вильгельм Оранскийді жақтаушы қалалық тәртіп сақшылардың офицерлері қала халқының қолдауымен Мемлекеттік Кеңестің Испандық Бас штат өкілдерін тұтқындады. Бұл Нидерланд жеріндегі Испан басқыншыларының билігіне нүкте қойды.
</div>
лып жергілікті фламандық ақсүйектер Гентаға бас штаттың отырысына шақырылды.
</div>
1577 жылы бас шатат Фландрияныңң жаңа тағайындалған испандық наместникімен «Мәңгілік эдиктке» қол қойды.
<p><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_V_%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Карл V Габсбург" class="mw-redirect">Карл V</a> получил <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B" title="Нидерланды">Нидерланды</a> в <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Наследство" class="mw-redirect">наследство</a> от своего отца <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF_I_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%B2%D1%8B%D0%B9" title="Филипп I Красивый">Филиппа Красивого</a>, а от <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%B0_I_%D0%91%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F" title="Хуана I Безумная">матери</a>&#160;— <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испанию</a>. Сам Карл V родился на территории тогдашних Нидерландов, в городе <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Гент">Гент</a>. В 1549 году он издал <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F_(1549)" title="Прагматическая санкция (1549)">Прагматическую санкцию</a>, выделившую <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Семнадцать провинций">Семнадцать провинций</a> из состава Священной Римской империи и сделавшую их наследственным владением дома Габсбургов. В <a href="/wiki/1555_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1555 год">1555 году</a> он отрекается от Нидерландов в пользу своего сына <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF_II_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Филипп II (король Испании)">Филиппа II</a>, а в <a href="/wiki/1556_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1556 год">1556 году</a> и от испанской короны. Неурожай <a href="/wiki/1566" title="1566" class="mw-redirect">1566</a>, повышение налогов, нетерпимость к набирающему обороты протестантизму породила реакцию в виде <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Иконоборческое восстание">иконоборческого восстания</a>, которое было спровоцировано протестансткими агитаторами. В тот момент <a href="/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Штатгальтер">штатгальтером</a> Нидерландов была <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Маргарита Пармская">Маргарита Пармская</a>. Однако в <a href="/wiki/1567" title="1567" class="mw-redirect">1567</a> испанский король посылает в Нидерланды с широкими полномочиями герцога <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0,_%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE" title="Альба, Фернандо Альварес де Толедо" class="mw-redirect">Альбу</a>, чьи «антикризисные» меры буквально взрывают страну.</p>
1578 жылы 31 қаңтардағы Жамбл маңындағы соғыс.
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=2" title="Править секцию: Налогообложение">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9D.D0.B0.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.BE.D0.BE.D0.B1.D0.BB.D0.BE.D0.B6.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5">Налогообложение</span></h3>
1578 жылы ақпанда Фландриядағы испандықтардыңсоңғы бекінісі Амстердамның тізе бүгуі.
<p>Фландрия была богатым регионом, долгое время находившимся под властью французских королей. Другие части Нидерландов также являлись достаточно зажиточными. Мировой империи Карла V принадлежали крупные американские и европейские территории. Контроль и защита территорий затруднялась их различием и огромной длиной границ империи. Это большое государство почти непрерывно находилось в состоянии войны со своими соседями в Европе, в первую очередь с Францией в Итальянских войнах и турками в Средиземном море. Также велись войны против протестантских князей в Германии. Нидерланды выплачивали высокие налоги для финансирования этих войн, но они воспринимались как ненужные, а иногда и просто вредные, поскольку они были направлены против их наиболее важных торговых партнеров.</p>
1579 Арра униясы және 23 қаңтардағы Утрехт униясының қабылдануы. Сонымен қатар азат етілген Фланд провинциясының басшылығына Эркюль Франсуа де Валуа отыруы.
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=3" title="Править секцию: Протестантизм">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.82.D0.B8.D0.B7.D0.BC">Протестантизм</span></h3>
1584 жылы Вильгельма Оранскийдің өлтірілуі және испан басқыншыларының қайта шабуылға шығуы. 22 мамырда Брюгге және 17 қыркүйекте Гент испандықтардың қолына өтті.
<div class="thumb tright">
1585 жылы 17 тамызда испан әскері Брюссель мен Антверпенді басып алды. Протестанттық Англияның көтерілісшілерге жақтасуы. Графа Лейстер бастаған шет ел әскерінің араласуы.
<div class="thumbinner" style="width:267px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Leo_belgicus.png" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Leo_belgicus.png/265px-Leo_belgicus.png" width="265" height="222" class="thumbimage" /></a>
1588 жылы Гравелиндағы испандықтар мен ағылшындардың соғысы.
<div class="thumbcaption">
1607 жылы Нидерланд теңіз әскері Гибралтар маңында испан теңіз әскерін жеңіліске ұшыратты.
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Leo_belgicus.png" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
1609—1621 жылдардағы 12 жылдық уақытша бітімі.
Карта «<a href="/wiki/Leo_Belgicus" title="Leo Belgicus">Leo Belgicus</a>» с изображением восставших провинций (1609).</div>
Қорыта келе – ревалюция не пайда берді дегенге келер болсақ. Нидерланд буржуазиялық ревалюциясы жеңіске жетті. Біріккен провинциялар Республикасы құрылып, аймақта жаңа басқару формасы қалыптасты. Бірақ 1579 жылы Утрехт униясымен кепіл берілген жаңа құрылыстағы буржуазиялық-демократиялық мемлекет 1789 жылдан кейінгі Франциядағыда толыққанды республикалық келбетке өте алмады. Жоғарғы билеу құзіреті жаңа салық енгізу, заң шығару, соғыс және бейбітшілік мәселелерін шешу секілді сұрақтарды жөнге салатын билік орны – Генералдық штатқа берілді. Ондағы провинциялардың делегациялары бір дауысқа ие болды. бірақ олардың шешімі барлығы бірдей дауыс бергенде ғана күшңне енді. Голландияда басшылықпен тек ақсүйектер айналысты. Тек Фрисландияда ғана ақсүйектермен қатар қалалықтарда дауыс беруге қатысып тұрды.
</div>
Теңіз жолдары арқылы өзге жерлермен тығыз қарым-қатнастың орнауынан экономикасы мен мәдениетінде қарқынды дамулар болған Біріккен Нидерланд провинциялары Республикасы шамалы уақыттың ішінде сол заманғы Европадағы ықпалды мемлекеттердің қатарына кірді.
</div>
Соғыс 1648 жылы 30 қаңтарда Отыз жылдық соғыстың аяқталуына негіз болған Вестфальского бейбітшілігінің ішіне енген Мюнстер келісімімен аяқталды.
<p>В ходе XVI столетия <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Протестантизм">протестантизм</a> быстро распространялся в северной части Европы. Голландские протестанты, после первоначальных репрессий, были приняты властями, и к ним стали относиться толерантно. К 1560 годам протестантская община обрела значительное влияние в Нидерландах, хотя в то время была меньшинством. В обществе, зависящем от торговли, свобода и терпимость были основными вопросами. Тем не менее, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_V" title="Карл V" class="mw-redirect">Карл V</a>, а затем <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF_II_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Филипп II (король Испании)">Филипп II</a>, считали своим долгом бороться с протестантизмом, который являлся ересью с точки зрения католической церкви. Суровые меры привели к увеличению жалоб в Нидерландах, где органы местного самоуправления приступили к реализации курса на мирное сосуществование. Во второй половине столетия ситуация накалялась. Филипп направил войска для подавления восстания и превращения Нидерландов снова в католический регион. Голландские протестанты с их скромным образом жизни выглядели предпочтительнее в сравнении с роскошными, по общему мнению, привычками церковного дворянства.</p>
Ревалюцияның тарихи маңызы
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=4" title="Править секцию: Централизация">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.A6.D0.B5.D0.BD.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F">Централизация</span></h3>
Осылайша, Нидерландияның азаттық қозғалысының ерешелігі мен маңызын айтпас бұрын, зерттеу аймағын анықтап алған орынды болар еді.
<p>Смещение баланса сил в эпоху позднего средневековья означало, что многие из голландских администраторов являлись уже не традиционными аристократами, а происходили из незнатных семей, которые достигли своего статуса в течение последних веков. В этой коллекции рассеянных аристократических княжеств в союзе под предводительством бургундских герцогов выделилось более, чем когда-либо, высшее дворянство и их правители. В пятнадцатом веке Брюссель, таким образом, стал де-факто столицей семнадцати провинций.</p>
Нидерландиядағы буржуазиялы ревалюциясы тек испан қанаушылығына қарсы азаттық қозғалыс қана болып тоқтамай, одан әрі тереңдеп кедейленген шаруалардың өндірістік өнеркәсіптерге иелік ететін байларға қарсы сипат алып кетуі мүмкіндігі болды. Олай дейтініміз, 1566 жылғы егістіктің шықпай қалуынаң азық-түліктің қымбаттауы кедей шаруалардың ашу-ызасын тудырды. Шаруалар мен мануфактура жұмысшылары алдымен белгілі бір ақсүйектерді, кейін қала магистраттары мен католик діндарларын тонай бастады. Халықтың бұл қозғалысы осы бойы жалғасып кете берсе күшейіп қаржы иелеріне қолайсыз жағдай тудыратын еді. Бірақ, бұл қозғалыстың әлеметтік тақылыптағы ұрандары болғанмен жүйесіз және басшысыз болғандықтан бүкіл халықтық көтеріліске ұласпады.
<p>Еще в средние века районы Нидерландов, представленные дворянством и торговцами, пользовались значительной автономией при назначении администраторов. Карл V и Филип II совершенствовали управление империей путем повышения авторитета центральной власти в вопросах права и налогов, что вызвало подозрения среди дворянства и купечества. Одним из примеров этого является захват власти в городе Утрехт в 1528, когда Карл V вытеснил Совет Гильдии мастеров, управлявшей городом, собственным наместником, который взял власть во всей провинции Утрехт. Карл приказал построить крупный укрепленный замок Вреденбург для защиты от княжества Гельдерн и контроля за гражданами Утрехта. При правлении <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Мария Австрийская">Марии Австрийской</a> (1531—1555), традиционная власть по большей части ушла от наместников и высшей знати, которые были заменены профессиональными юристами в Государственном совете.</p>
Нидерландия буржуазиялық көтерілісінің Европа тарихындағы ерекшеліктерінін бірі, мұндағы шаруалар мен қала кедейлері саяси-әлеуметтік төңкерістің қажетсінбеді. Өлкедегі экономикалық ахуалдың отбасындағы тұрмыстық жағдайға әсер етпегенін қалады. Өйткені, олардың орта ғасырлық көзқарастары жаңа заман талабына сай кальвинистік әдептер негізінде қалыптасқан болатын. Көтерілістің Англия мен Франциядағы буржуазиялық көтерілістерісен ұқсастықтары да болды. Мысалы: буржуазияның жеңіске жетуі. Ревалюция «елдегі өнеркәсіптің кедергісіз дамуы үшін күрес» болды. Бірақ оның әлеуметтік аспектісі бұл ұқсастықтардан қатты ерекшеленді: нидерланд радикал топтарының, яғни «гездердің» әрекеті құрғақта және теңізде испандықтарға қарсы, еш жоспарланбастан тек жат жерлік жауларына шығын келтіру мақсатында партизандық соғыс түрінде жүрді.
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=5" title="Править секцию: Начальный этап (1555—1572)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9D.D0.B0.D1.87.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF_.281555.E2.80.941572.29">Начальный этап (1555—1572)</span></h2>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Philip_II.jpg" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Philip_II.jpg/200px-Philip_II.jpg" width="200" height="355" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Philip_II.jpg" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF_II_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Филипп II (король Испании)">Филипп II в парадных доспехах</a></div>
</div>
</div>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=6" title="Править секцию: Прелюдия к восстанию (1555—1568)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.BB.D1.8E.D0.B4.D0.B8.D1.8F_.D0.BA_.D0.B2.D0.BE.D1.81.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8E_.281555.E2.80.941568.29">Прелюдия к восстанию (1555—1568)</span></h3>
<p>В 1556 году Карл передал трон своему сыну Филиппу II. Карла, несмотря на суровые методы, рассматривали в качестве правителя, который нужен Нидерландам. Филипп же вырос в Испании и не говорил ни по-голландски, ни по-французски. Во время царствования Филиппа, положение в Нидерландах обострилось из-за более высокого налогообложения, подавления протестантизма и централизации власти. Растущий конфликт достиг точки кипения и, в конечном итоге, привел к войне за независимость.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=7" title="Править секцию: Дворянство в оппозиции">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.94.D0.B2.D0.BE.D1.80.D1.8F.D0.BD.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE_.D0.B2_.D0.BE.D0.BF.D0.BF.D0.BE.D0.B7.D0.B8.D1.86.D0.B8.D0.B8">Дворянство в оппозиции</span></h3>
<p>В рамках усилий по созданию стабильного и надежного правительства Нидерландов Филипп назначил Маргариту Пармскую правителем Нидерландов. Он продолжил политику своего отца при назначении членов высшего дворянства Нидерландов в Государственный совет&#160;— руководящий орган семнадцати провинций. Он назначил главой этого совета <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B0,_%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D0%B4%D0%B5" title="Гранвела, Антуан Перрено де">Антуана Перрено де Гранвеля</a>, который был его доверенным лицом. Тем не менее, уже в 1558 году штаты провинций и генеральный штаты Нидерландов стали противоречить пожеланиям Филиппа, возражая его предложениям по налогам, требуя вывода испанских войск с юга Нидерландов. При последующих реформах Филипп встретился с сильной оппозицией. Некоторые из наиболее влиятельных вельмож, в том числе граф Эгмонт и Филипп де Монморанси, вышли из состава Государственного совета до тех пор, пока его возглавляет Гранвель. В этот же период, несмотря на увеличение угнетения, росли религиозные протесты.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=8" title="Править секцию: Иконоборчество и репрессии">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.98.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.B1.D0.BE.D1.80.D1.87.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE_.D0.B8_.D1.80.D0.B5.D0.BF.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.81.D0.B8.D0.B8">Иконоборчество и репрессии</span></h3>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:182px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coronadoportrait.jpeg" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Coronadoportrait.jpeg/180px-Coronadoportrait.jpeg" width="180" height="178" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coronadoportrait.jpeg" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE" title="Фернандо Альварес де Толедо">Фернандо Альварес де Толедо</a></div>
</div>
</div>
<p>Атмосфера в Нидерландах была напряженной в связи с восстанием лидеров кальвинистов, голода после неурожая в 1565 году и экономических трудностей в связи с Северной войной. В начале августа 1566 года монастырская церковь в Стеенворде во Фландрии (в настоящее время в Северной Франции) была разграблена под предводительством проповедника Себастьяна Матте. За этим инцидентом последовал ряд аналогичных беспорядков во Фландрии, и вскоре Нидерланды стали ареной массивного иконоборческого движения кальвинистов, которые врывались в церкви и другие религиозные здания, оскверняли и разрушали статуи и изображения католических святых по всей стране. По словам кальвинистов, эти статуи представляли собой поклонение идолам. Действия иконоборцев разделили дворянство на два лагеря. Филипп утратил контроль над ситуацией в Нидерландах и отправил армию для подавления мятежа. 22 августа 1567 года <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE" title="Фернандо Альварес де Толедо">Фернандо Альварес де Толедо</a> (герцог Альба) вошел в Брюссель во главе 10-тысячного войска.</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=9" title="Править секцию: Возрождение надежд (1572—1585)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.92.D0.BE.D0.B7.D1.80.D0.BE.D0.B6.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.BD.D0.B0.D0.B4.D0.B5.D0.B6.D0.B4_.281572.E2.80.941585.29">Возрождение надежд (1572—1585)</span></h2>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:WilliamOfOrange1580.jpg" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/WilliamOfOrange1580.jpg/200px-WilliamOfOrange1580.jpg" width="200" height="277" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:WilliamOfOrange1580.jpg" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_I_%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Вильгельм I Оранский">Вильгельм I Оранский</a>.</div>
</div>
</div>
<p>Испании мешал тот факт, что она была вынуждена вести войну на разных фронтах одновременно. Борьба против Османской империи в Средиземном море ограничивала военную мощь, развернутую против мятежников в Нидерландах. Уже в 1566 году с помощью французской дипломатии (учитывая франко-османский альянс) Вильгельм I Оранский обратился с просьбой о поддержке к Османской империи. Османская империя предлагает прямую военную помощь повстанцам, во-первых, через связь Иосифа Нази с протестантами в Антверпене, а во-вторых, через письмо Сулеймана Великолепного «Лютеранам» во Фландрии с предложением помощи войсками по первой просьбе. Сулейман даже утверждал, что считает себя религиозно близким протестантам «так как они не поклоняются идолам, верят в единого Бога и воевали против папы и императора». Лозунгом <a href="/wiki/%D0%93%D1%91%D0%B7%D1%8B" title="Гёзы">Гёзов</a> стал «Лучше турки, чем Папа», и они даже имели красное знамя с полумесяцем, напоминающее турецкое знамя. Турки продолжади оказывать поддержку Голландии вместе с французами и англичанами, а также поддерживали протестантов и кальвинистов, как один из способов противостояния Габсбургам в Европе.</p>
<p>Несмотря на это, к 1570 году испанцы в целом подавили мятеж на всей территории Нидерландов. В марте 1569 года, в целях финансирования его войск, Альба предложил штатам ввести новые налоги, среди них «Десятый Пенни» — 10 процентов налога на все продажи, кроме недвижимости. Это предложение было отвергнуто штатами, и было принято компромиссное решение. Затем, в 1571 году, Альба решил добиваться сбора «Десятого Пенни» независимо от позиции штатов. Это вызвало решительный протест католиков и протестантов, и поддержка повстанцев выросла в том числе за счет большой группы беженцев, которые бежали из страны во время правления Альбы. 1 апреля 1572 года Гёзы под предводительством своего лидера графа де ла Марк неожиданно захватили почти незащищенный город Брилл. В лице Брилла повстанцы получили плацдарм и, что более важно, знак победы на севере страны. Это был знак для протестантов нижней Голландии восстать еще раз.</p>
<p>Большинство из наиболее важных городов в провинциях Голландии и Зеландии объявили лояльность по отношению к повстанцам. Заметным исключением являются Амстердам и Мидделбург, которые остались верными католикам до 1578 года. Вильгельм Оранский был поставлен во главе восстания. Он был признан в качестве генерал-губернатора и Штатгальтера Голландии, Зеландии, Фрисландии и Утрехта на совещании в Дордрехте в июле 1572 года. Было решено, что власть будет распределена между Оранским и штатами. В связи с растущим влиянием повстанцев в северных провинциях, война вступила в решающую фазу.</p>
<p>Также усилились разногласия среди голландцев. С одной стороны там было кальвинистское воинствующее меньшинство, которое хотело продолжить борьбу с католическим Филиппом II и обратить всех голландских граждан в кальвинизм. С другой стороны существовало католическое меньшинство, которое хотело оставаться верным правителю и его администрации в Брюсселе. Вильгельм Оранский стал центральной фигурой сплочения этих групп во имя общей цели. В конце концов он был вынужден перейти к более радикальным кальвинистам потому, что кальвинисты были наиболее фанатичны в борьбе с испанцами. Он перешел в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Кальвинизм">кальвинизм</a> в 1573 году.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=10" title="Править секцию: Гентское умиротворение">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.93.D0.B5.D0.BD.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.BE.D0.B5_.D1.83.D0.BC.D0.B8.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5">Гентское умиротворение</span></h3>
<p>Будучи не в состоянии бороться с мятежом, Альба был заменен в 1573 году на <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B8%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81" title="Луис де Рекезенс" class="mw-redirect">Луиса де Рекезенса</a> и новую политику. Испании, однако, пришлось объявить о банкротстве в 1575 году. В то же время Рекезенсу не удалось осуществить политику, приемлемую для испанцев и Нидерландов. В начале 1576 года он умер. Неспособность оплачивать наемников в испанской армии привела к многочисленным мятежам и в ноябре 1576 года войска разграбили Антверпен. Погибло около 8000 человек. Эта так называемая «<a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Испанская ярость">Испанская ярость</a>» укрепила решимость повстанцев в 17 провинциях взять свою судьбу в собственные руки.</p>
<p>В 1576 году Нидерланды заключили внутренний договор (<a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Гентское умиротворение (страница отсутствует)">Гентское умиротворение</a>), в котором провинции провозгласили религиозную терпимость и обязались вместе бороться против испанских сил. В большинстве католических провинций ущерб от мятежных иностранных войск являлся главной причиной вступить в открытое восстание, но формально провинции были лояльны по отношению к Филиппу II. Вместе с тем, некоторые религиозные столкновения продолжались, и Испания, используя поставки золота из Нового Света, направила новую армию под командованием Алессандро Фарнезе.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=11" title="Править секцию: Аррасская уния и Утрехтская уния">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.90.D1.80.D1.80.D0.B0.D1.81.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.83.D0.BD.D0.B8.D1.8F_.D0.B8_.D0.A3.D1.82.D1.80.D0.B5.D1.85.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.83.D0.BD.D0.B8.D1.8F">Аррасская уния и Утрехтская уния</span></h3>
<p>6 января 1579 года, устав от агрессивного кальвинизма северных провинций, некоторые южные провинции (Артуа, Хайнаулт и так называемая Валлонская Фландрия) подписали <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Аррасская уния">Аррасскую унию</a>, выражая свою лояльность по отношению к испанскому королю. Это означало отказ от цели общей независимости 17 провинций нижней Голландии на основе религиозной терпимости, сформулированной в Гентском умиротворении.</p>
<p>23 января 1579 года в ответ на Аррасскую унию Вильгельм объединил северные провинции Голландии, Зеландию, Утрехт, Гронинген, Гельдерн в <a href="/wiki/%D0%A3%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%85%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Утрехтская уния">Утрехтскую унию</a>. Южные города, такие как Брюгге, Гент, Антверпен и Брюссель присоединились к Утрехтской унии. 17 провинций были разделены на южную группу лояльных к испанскому королю и мятежную северную группу.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=12" title="Править секцию: Акт о клятвенном отречении">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.90.D0.BA.D1.82_.D0.BE_.D0.BA.D0.BB.D1.8F.D1.82.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D0.BE.D0.BC_.D0.BE.D1.82.D1.80.D0.B5.D1.87.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B8">Акт о клятвенном отречении</span></h3>
<p>Генеральные штаты пытались найти подходящую замену Филиппу в качестве короля. Протестантская королева Англии Елизавета казалось очевидным выбором для защитника Нидерландов. Елизавета, однако, нашла идею отвратительной и не захотела непосредственно вмешиваться в ситуацию. Генеральные штаты ответили на отказ Елизаветы, пригласив младшего брата французского короля, герцога Анжу, который должен был стать правителем. Анжу согласился при условии, что в Нидерланды официально осудят любые проявления лояльности к Филиппу. В 1581 году был опубликован Акт о клятвенном отречении, который провозгласил, что король Испании не исполнял своих обязанностей в Нидерландах и поэтому больше не считается законным королем. Анжу, однако, вызывал глубокое недоверие со стороны населения и все больше беспокоился по поводу своего ограниченного влияния. После некоторых усилий увеличить свою власть с помощью военных действий Анжу покинул Нидерланды в 1583 году.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=13" title="Править секцию: Падение Антверпена">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9F.D0.B0.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.90.D0.BD.D1.82.D0.B2.D0.B5.D1.80.D0.BF.D0.B5.D0.BD.D0.B0">Падение Антверпена</span></h3>
<p>Сразу же после Акта о клятвенном отречении Испания направила новую армию против вновь Соединенных Провинций. В течение последующих лет Парма завоевал основную часть Фландрии и Брабант, а также значительную часть северо-восточных провинций. Римско-католическая религия была восстановлена на большей части этой территории. В 1585 году Антверпен&#160;— крупнейший город в Нидерландах в то время&#160;— пал, в результате чего более половины его населения бежали на север. В период между 1560 и 1590 годом численность населения Антверпена упала со 100 тыс. жителей до 42 тыс.</p>
<p>Вильгельм Оранский, объявленный вне закона Филиппом II в марте 1580 года, был убит сторонниками короля 10 июля 1584.</p>
<p>Нидерланды были поделены на независимую северную часть и южную часть, остававшуюся под контролем Испании. Из-за почти непрерывного господства кальвинистов-сеператистов, большая часть населения северных провинций перешла в протестантизм в течение следующих десятилетий. Юг, контролируемый испанцами, остается оплотом католичества. Большинство протестантов бежало на север. Испания сохранила большое военное присутствие на юге страны.</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=14" title="Править секцию: Де-факто независимость севера (1585—1609)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.94.D0.B5-.D1.84.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.BE_.D0.BD.D0.B5.D0.B7.D0.B0.D0.B2.D0.B8.D1.81.D0.B8.D0.BC.D0.BE.D1.81.D1.82.D1.8C_.D1.81.D0.B5.D0.B2.D0.B5.D1.80.D0.B0_.281585.E2.80.941609.29">Де-факто независимость севера (1585—1609)</span></h2>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:152px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Michiel_Jansz_van_Mierevelt_-_Maurits_van_Nassau,_prins_van_Oranje_en_Stadhouder.jpg" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Michiel_Jansz_van_Mierevelt_-_Maurits_van_Nassau%2C_prins_van_Oranje_en_Stadhouder.jpg/150px-Michiel_Jansz_van_Mierevelt_-_Maurits_van_Nassau%2C_prins_van_Oranje_en_Stadhouder.jpg" width="150" height="216" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Michiel_Jansz_van_Mierevelt_-_Maurits_van_Nassau,_prins_van_Oranje_en_Stadhouder.jpg" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
<a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%86_%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Мориц Оранский">Мориц Оранский</a></div>
</div>
</div>
<p>Соединенные Провинции стремились получить помощь от Франции и Англии и с февраля по май 1585 года даже предлагали каждому монарху суверенитет над Нидерландами.</p>
<p>В то время как неофициально Англия поддерживала Голландию в течение многих лет, Елизавета не поддерживала Голландию официально, так как боялась усугубления отношений с Испанией. За год до этого католики Франции подписали договор с Испанией, с целью уничтожить французских протестантов. Боясь, что Франция подпадет под контроль Габсбургов, Елизавета решила действовать. В 1585 году в соответствии с Договором Елизавета послала графу Лестеру как лорду-регенту от 5000 до 6000 военнослужащих, в том числе 1000 человек кавалерии. Граф Лестер оказался плохим командиром, а также не понимал чувствительных торговых соглашений между голландскими регентами и испанцами. Кроме того, Лестер принял сторону радикальных кальвинистов, вызвав недоверие католиков и умеренных. Лестер также столкнулся с большим количеством голландских патрициев, когда пытался укрепить свою власть за счет провинций. Через год после приезда он лишился поддержки народа. Лестер вернулся в Англию, после чего генеральные штаты, будучи не в состоянии найти подходящего регента, в 1587 году назначили 20 летнего <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%86_%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Мориц Оранский">Морица Оранского</a> на должность командующего голландской армии. 7 сентября 1589 года Филипп II приказал переместить все имеющиеся силы на юг, чтобы помешать Генриху Наварскому стать королем Франции. Для Испании Нидерланды стали одной из сторон французских религиозных войн.</p>
<p>Современные границы Нидерландов в основном сформировались в результате кампаний Морица Оранского. Голландские успехи определялись не только тактическим мастерством, но и финансовым бременем Испании, возникшим в результате замены кораблей, потерянных в катастрофической кампании испанской Армады в 1588 году, а также необходимости переоснащения военно-морских сил для восстановления контроля над морем после последующей Английский контратаки. Одной из наиболее примечательных особенностей этой войны было число мятежей военнослужащих в испанской армии из-за задолженности по оплате труда. По меньшей мере 40 мятежей в период с 1570 по 1607 год. В 1595 году, когда король Франции Генрих IV объявил войну Испании, испанское правительство объявило о банкротстве. Однако, восстановив контроль над морем, Испании удалось значительно увеличить поставки золота и серебра из Америки, что позволило ей увеличить военное давление на Англию и Францию.</p>
<p>В рамках финансового и военного давления, в 1598 году Филипп уступил Нидерланды любимой дочери <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B0_%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Изабелла Клара Евгения">Изабелле</a> и ее мужу племяннику Филиппа <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D1%80%D0%B5%D1%85%D1%82_VII_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Альбрехт VII Австрийский">Альбрехту VII Австрийскому</a> (они оказались весьма компетентными правителями) после заключения договора с Францией. К этому времени Мориц занимался завоеванием важных городов в Нидерландах. Начиная с важного укрепления Берген-оп-Зом (1588), Мориц завоевал Бреда (1590), Зютфен, Девентер, Делфзейле и Неймегена (1591), Стеенвик, Коворден (1592), Гертруденберг (1593), Гронинген (1594), Грунло, Энсхеде, Оотмарсум, Олдензал (1597) и Граве (1602). Эта кампания проводилась в пограничных районах современных Нидерландов, в сердце Голландии сохранялся мир, который впоследствии перешел в голландский Золотой век.</p>
<p>Испанская власть в Южных Нидерландах была сильной. Тем не менее, контроль над Зеландией привел к тому, что Северная Голландия могла контролировать и закрыть устье Шельды, которая связывала с морем важный порт Антверпен. В порту Амстердама извлекли столь большую пользу из блокады порта Антверпен, что торговцы Севера начали сомневаться в целесообразности завоевания Юга. Кампания за контроль над южными провинциями началась в 1600 году по предложению Морица. Несмотря на то что в качестве причины преподносилось освобождение Южных Нидерландов, эта кампания была направлена главным образом на устранение угрозы для голландской торговли, возникшей в связи с поддержкой испанцами торговцев Дюнкерка. Испанцы укрепили свои позиции вдоль побережья, что привело к битве при Ньюпорте.</p>
<p>Армия генеральных штатов завоевала признание для себя и своего командира, нанеся поражение испанской армии в открытом бою. Мориц остановил марш на Дюнкерк и вернулся в северные провинции. Разделение Нидерландов на отдельные государства стало практически неизбежным. При неспособности устранить угрозу Дюнкерка для торговли государства решили создать свои военно-морские силы для защиты морской торговли, которая значительно возросла за счет создания <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9E%D1%81%D1%82-%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Голландская Ост-Индская компания">Голландской Ост-Индской компании</a> в 1602 году. Укрепление голландского флота стало сдерживающем фактором для военно-морских амбиций Испании.</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=15" title="Править секцию: Двенадцать лет перемирия (1609—1621)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.94.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.B0.D0.B4.D1.86.D0.B0.D1.82.D1.8C_.D0.BB.D0.B5.D1.82_.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.80.D0.B8.D1.8F_.281609.E2.80.941621.29">Двенадцать лет перемирия (1609—1621)</span></h2>
<dl>
<dd>
<div class="noprint"><i>Основная статья</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B5" title="Двенадцатилетнее перемирие">Двенадцатилетнее перемирие</a></b></i></div>
</dd>
</dl>
<p>В 1609 году было объявлено прекращение огня, после чего последовало <a href="/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B5" title="Двенадцатилетнее перемирие">двенадцать лет перемирия</a> между Соединенными провинциями и контролируемыми испанцами южными штатами, при посредничестве Франции и Англии. Во время перемирия в голландском лагере возникли две фракции, разнонаправленные политически и религиозно. На одной стороне были арминийцы, чьи видные сторонники включали в себя <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%82,_%D0%99%D0%BE%D1%85%D0%B0%D0%BD_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Олденбарневелт, Йохан ван">Йохана ван Олденбарневелта</a> (Барневелта) и <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B3%D0%BE_%D0%93%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Гуго Гроций" class="mw-redirect">Гуго Гроция</a>. Арминийцы являлись, как правило, зажиточными торговцами, которые приняли более строгое толкование Библии, чем классические кальвинисты. Они оппонировали более радикальным гомаристам, которые открыто провозгласили свою верность принцу Морицу в 1610. В 1617 году произошла эскалация конфликта, когда республиканцы провели «Резолюцию», позволяющюю городам принять меры в отношении гомаристов. Принц Мориц обвинил Яна ван Олденбарневелта (Барневелта)в государственной измене, он был арестован, а в 1619 году казнен. Гуго Гроций покинул страну после побега из заключения в замке Лёвенстейн.</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=16" title="Править секцию: Заключительный этап (1621—1648)">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.97.D0.B0.D0.BA.D0.BB.D1.8E.D1.87.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF_.281621.E2.80.941648.29">Заключительный этап (1621—1648)</span></h2>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=17" title="Править секцию: Возобновление войны">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.92.D0.BE.D0.B7.D0.BE.D0.B1.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.B2.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B">Возобновление войны</span></h3>
<p>Переговорам о мире мешали два нерешенных вопроса. Во-первых, испанскому требованию религиозной свободы для католиков в Северных Нидерландах противопоставлялось голландское требование свободы для протестантов на юге Нидерландов. Во-вторых, существовало несогласие в отношении торговых путей в различных колониях (на Дальнем Востоке и в Северной и Южной Америке), которые не могли быть решены. Испанцы сделали одно последнее усилие для завоевания Севера, а голландцы использовали свои военно-морские силы, чтобы увеличить свои колониальные торговые маршруты в ущерб Испании. Война возобновилась, становясь частью более масштабной <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Тридцатилетняя война">Тридцатилетней войны</a>.</p>
<p>В 1622 году испанское нападение на важную крепость Берген-оп-Зом было отбито. Однако, в 1625 году Мориц умер, в то время как испанцы <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%8B" title="Осада Бреды" class="mw-redirect">осаждали город Бреда</a>. Испанскому командиру Амброзио Спиноле удалось завоевать город Бреда. После этой победы сводный брат Морица Фредерик Генри, принявший командование армией, в 1629 году завоевал ключевой укрепленный город Хертогенбоса. Этот город, крупнейший в северной части Брабанта, считался неприступным. Его потеря явилась серьезным ударом по испанцам.</p>
<p>В 1632 году Фредерик Генри захватил Венло, Рурмонд и Маастрихт. Попытки нападения на Антверпен и Брюссель, однако, провалились. Голландцы были разочарованы отсутствием поддержки от фламандского населения. Поддержка отсутствовала из-за грабежей и нового поколения во Фландрии и Брабанте, которые, обратившись в католицизм, недоверяли кальвинистской Голландии даже больше, чем испанским оккупантам.</p>
<h3><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=18" title="Править секцию: Мир">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9C.D0.B8.D1.80">Мир</span></h3>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:402px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Helst,_Peace_of_M%C3%BCnster.jpg" class="image"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Helst%2C_Peace_of_M%C3%BCnster.jpg/400px-Helst%2C_Peace_of_M%C3%BCnster.jpg" width="400" height="169" class="thumbimage" /></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Helst,_Peace_of_M%C3%BCnster.jpg" class="internal" title="Увеличить"><img src="http://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png" width="15" height="11" alt="" /></a></div>
Жители Астердама празднуют <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Мюнстерский договор" class="mw-redirect">Мюнстерский мир</a></div>
</div>
</div>
<p>30 января 1648 года война закончилась подписанием <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Мюнстерский договор" class="mw-redirect">Мюнстерского договора</a> между Испанией и Нидерландами. В Мюнстере 15 мая 1648 года стороны обменялись ратифицированными копиями договора. Этот договор являлся частью европейского <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Вестфальский мир">Вестфальского мира</a>, завершавшего <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Тридцатилетняя война">Тридцатилетнюю войну</a>. В договоре баланс сил в Западной Европе был скорректирован с фактической геополитической реальностью. Это означает, что де-юре Голландская Республика была признана в качестве независимого государства и сохранила контроль над территориями, завоеванными на поздних этапах войны. Мир не был долговечным, возникли новые мировые державы. Голландская Республика и Английская республика начали свою первую войну в 1652 году лишь четыре года после того, как мир был подписан</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=19" title="Править секцию: Литература">править</a>]</span> <span class="mw-headline" id=".D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0">Литература</span></h2>
<ul>
<li>Чистозвонов А.&#160;Н.&#160;Нидерландская буржуазная революция XVI века. М.: Издательство АН СССР, 1958.</li>
<li><a href="http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Pravo/Leist/_09.php" class="external text" rel="nofollow">Политические и правовые учения в Голландии и Англии в период ранних буржуазных революций</a></li>
</ul>
<p><span id="interwiki-nl-fa"></span> <span id="interwiki-ro-fa"></span></p>