Бозащы түбегі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Обзорная карта Мангыстау.png | thumb| [[ Бозащы картасы ]]]]

Аум.Аумағы 20 мың км2км². Абс. биікт. 29 м. [[Жер бедері]]не төрттік кезеңнің [[ойпат]]ты аккумуляттық жазығы тән. Онда құмдауытты төбелер кездеседі. [[Жер]] беті солтүстікке қарай еңістеніп, шығыста [[Өлі Қолтық]] пен [[Қайдақ]] сорларына ұласады.

:Түбек жері [[мал]] [[Жайылым|жайылымынажайылым]]ына пайдаланылады.[[ Қаламқас]], [[Қаражанбас]], [[Бозащы]] [[мұнай]]-газ кендерін игеруге байланысты [[автомобиль]] жолдары салынған, мұнай құбырлары тартылған.

'''Бозащы артезиан алабы ''' – [[Бозащы]] түбегіндегі арынды [[жер асты суы]] қалыптасқан аймақ. Артезиандық сулы қабаттар пермь-[[триас]] кезеңдерінің іргетасты қыртыстарының үстінде, [[Юра кезеңі|юра]]-[[бор]]-[[палеоген]] кезеңдерінің құмды және құмтасты шөгінділерінде қалыптасқан. Бұл қабаттардың жалпы қалыңдығы Бозащы түбегінің солтүстік-батысынан (1000 м шамасынан) оңтүстікте [[Маңғыстау]] таулы ауданына (1500-ден 1800 м-ге дейін), әсіресе, шығыстағы [[Үстірт|Үстіртке]]ке қарай (2000 – 2500 м-ге дейін) ұлғая түседі. Негізгі артезиандық сулы қабат бор қабаттарының орта шенін (альб-сеноман құмды [[шөгінді]]лерін) алып жатыр. Ондағы арынды [[Жержер асты суы|жер асты суының]]ның тереңд. 200 – 500 м-ден 1500 – 2000 м-ге дейін жетеді. Бұрғылау кезінде күшті арынмен атқылап шығатын су жер бетінен 10 – 50 м биіктікке көтеріледі. [[Ұңғыма]]дан шығатын судың мөлшері секундына 10 – 27 л-ге жетеді. Артезиандық судың минералдылығы алаптың оңтүстігінде 2 – 5 г/л болса, солт. мен солтүстикте-шығысында 80 – 120 г/л-ге дейін артады. Түбектің үстіңгі жұқа (5 – 30 м) [[антропоген|антропогендік]]дік құм-сазды теңіз шөгінділерінде [[грунт]] суы қалыптасқан. Оның тереңдігі 1 – 10 м-ден, су мөлшері [[секунд|секундына]]ына 0,1 – 0,3 л-ден аспайды. Суы негізінен [[ащы]]. Тұщы сулар түбектің орт. бөлігінде, теңіз бетінен биіктеу жерлердегі құмшағылдар мен құмды [[теңіз]] шөгінділерде орналасқан. Бозащы артезиан алабының тұщы және тұзы аздау [[артезиан]], [[грунт]] сулары [[елді мекен]]дерді сумен қамтамасыз етуге, мал [[жайылы]]мдарын суландыруға, ішінара егістікке пайдаланылады.

'''Бозащы мұнай-газ кені''' , [[Маңғыстау]] облысы [[Ақтау]] қаласынан солтүстікке қарай 175 км жерде, [[Каспий|Каспийдің]]дің солтүстік-шығыс жағалауындағы [[Бозащы]] түбегінде орналасқан. [[КЕН ОРНЫ|Кен орны]] сейсмик. барлау нәтижесінде 1975 ж. анықталған. Бұрғылау жұмыстары 1975 – 78 ж. жүргізілген. [[КЕН ОРНЫ|Кен орны]] антиклинальдық құрылыммен байланысты. [[Юра]] мен [[бор]] шөгінді жыныстарынан тұратын құрылымның орт. бөлігі тектоникалық жарылымдармен 10 блокқа бөлшектелген. Қалыңдығы 4,2 – 20 м кенге бай [[мұнай]]-[[газ]] шоғырлары юра қабаттарында кездеседі. [[Коллекторлар]] [[құмтас]] және [[алевритті]] жыныстардан құралған, олардың орташа кеуект. 26 – 28%. Мұнайдың бастапқы тәуліктік өнімділігі 3,4 – 48 м3 болды (газ 25 – 54 мың м3). Мұнайы ауыр, тығызд. 0,938 – 0,940 г/см3, [[күкірт]]і 2%, [[парафин]]і 1,5%, шайыры 15%. Мұнайдың құрамында [[ванадий]] мен [[никель]] бар. Газы [[«құрғақ»]], құрамында 95,5% [[метан]], 4,5% басқа [[көмір]] сутектер бар. Кен орны өндірістік игеруге дайындалған.