Ауғанстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
уикилендіру |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
10-жол:
|Картада = Afghanistan (orthographic projection).svg
|карта тақырыбы =
|Картада2 = Afghanistan in its region.svg
|lat_dir = N|lat_deg = 33|lat_min = 56|lat_sec = 0
|lon_dir = E|lon_deg = 66|lon_min = 11|lon_sec = 0
65-жол:
}}
'''Ауғанстан, Ауғанстан ислам мемлекеті''' — [[Оңтүстік Батыс Азия]]дағы мемлекет. Аумағы 652,2 мың км<sup>2</sup>''.
Халқы — 32 млн. адам. Астанасы — Кабул. Ауғанстан жері 29 уәлаятқа және 2 округке бөлінеді. Мемлекеттік тілі — пушту және дари тілдері. Ислам дінін ұстанады (негізінен суниттер).
== Жер бедері ==▼
Жерінің 3/4 бөлігінен астамы таулы. Елдің солтүстік-шығысынан оңтүстік-батысына қарай өте ірі Гиндукуш тау жоталары (ең биік жері 6729 м) созылып жатыр. Оны Ауғанстанның солтүстігі мен батысында [[Паропамиз]] және [[Сафеднах]] жоталары алмастырады. Ауғанстанның оңтүстігінде [[Газни-Кандагар]] таулы үстірті, ал оңтүстік-батысында Бактрия, Регистан, Дашти-Марго шөлдері жатыр. ▼
== Климаты ==▼
Климаты — [[Субтропиктік белдеу|субтропиктік]], құрғақ. Шілде айының орташа температурасы 24<sup>0</sup>-тан 32<sup>0</sup>С-қа, ал қаңтар айының орташа температурасы 0<sup>0</sup>-тан 8<sup>0</sup>С-қа дейін жетеді. ▼
Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 350 мм-ден аспайды. Ірі өзендері: Әмудария, Герируд, Гильменд, Кабул, Мургаб. Кен байлықтары — мұнай, табиғи газ, тас көмір, графит және асыл тастар.▼
== Тарихы ==
Line 88 ⟶ 79:
1878 жылы Ұлыбританияның 37 мың адамдық әскері Ауғанстанға тағы да басып кірді. Халық отаршылдардың бетін қайтарғанымен, елдің тәуелсіздігі шектеліп, сыртқы қарым-қатынасы Англияның бақылауында болды. 1919 жылы өкімет басына келген Аманулла хан Ауғанстанның тәуелсіздігін жариялады. Англия мұны мойындаудан бас тартып, соғыс ашқанымен, 1919 жылғы Равалпинди шарты бойынша Ауғанстанның тәуелсіздігін мойындауға мәжбүр болды.
▲== Жер бедері ==
▲Жерінің 3/4 бөлігінен астамы таулы. Елдің солтүстік-шығысынан оңтүстік-батысына қарай өте ірі Гиндукуш тау жоталары (ең биік жері 6729 м) созылып жатыр. Оны Ауғанстанның солтүстігі мен батысында [[Паропамиз]] және [[Сафеднах]] жоталары алмастырады. Ауғанстанның оңтүстігінде [[Газни-Кандагар]] таулы үстірті, ал оңтүстік-батысында Бактрия, Регистан, Дашти-Марго шөлдері жатыр.
▲== Климаты ==
▲Климаты — [[Субтропиктік белдеу|субтропиктік]], құрғақ. Шілде айының орташа температурасы 24<sup>0</sup>-тан 32<sup>0</sup>С-қа, ал қаңтар айының орташа температурасы 0<sup>0</sup>-тан 8<sup>0</sup>С-қа дейін жетеді.
▲Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 350 мм-ден аспайды. Ірі өзендері: Әмудария, Герируд, Гильменд, Кабул, Мургаб. Кен байлықтары — мұнай, табиғи газ, тас көмір, графит және асыл тастар.
== Билік жүйесі ==
| |||