Сағыз (өзен): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: км2 → км² using AWB |
ш clean up, replaced: Атырау облысы → Атырау облысы, м3/с → м³/с (3) using AWB |
||
29-жол:
|commons =
}}
'''Сағыз''' — [[Каспий]] алабындағы өзен. [[Ақтөбе]], [[Атырау]] облыстары жерімен ағады. Ұзындығы 511 км. Су жиналатын алабы 19,4 мың км². [[Мұғалжар тауы]]ның батысынан ([[Байсары]] тауынан) басталып, [[Каспий теңізі]]не 60 — 70 км жетпей [[Тентексор]] тұсындағы Бэр төбекшіктерінде ([[Атырау
<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 - том</ref>
'''Сағыз өзені'''. [[Ембі дөңдігі]]нің 190 м биіктіктегі оңтүстік-шығысбеткейінен, Қызыл, Әділсай және [[Дауылды жылға]]ларының қосылған жерінен бастау алады. Өзенніңұзындығы 511 км. Бастауынан сағаға дейінгі жалпы құламасы 213 м. Су жинайтын алқабының ауданы 19,4 мың м2. Негізінен қар суынан, жартылай жерасты сулары есебінен қорек алады. Сағыздың орташа көп жылдық шығыны шамалы - 3,2
▲орташа көп жылдық шығыны шамалы - 3,2 м3/сек, орташа ең үлкен көрсеткіш - 4 5 м3/сек, орташа жылдық ағын 118 млн. м3, төменгі ағысында, [[Тентексор елді мекені]]нің тұсындағы құмға сіңіп жойылатын жерінде, ағынының көлемі 30-40 млн. м3-ге дейін азаяды. Каспий маңы өзен-көлдерінің көпшілігі сияқты, Сағыздың суы да минералданған: суы мол кезеңде оның минералдану дәрежесі 700-900 мг/л т, су деңгейінің төмендеуі кезеңдері аралығында 2000 мг/л-ге дейін жетеді.
Жылына Сағыз 300 мың т тұз алып өтеді. Тұздың осыншама көп мөлшерде болуы өзен түбінің, өзен түбі суының және төңірегіндегі топырақтыңтуздануына әкеліп соқтырады. Жазда Сағыз өзенінің суы ауызсу ретінде пайдалануға да, мал суаруға да жарамсыз, ашқылтым. Тек қана кектемгі су тасу кезінде және жаздың алғашқы айларында суы әжептәуір тұщыланады.
| |||