Бапан би: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім |
|||
6-жол:
*Шежіреде арғынның қанжығалы руынан Әлдекүн, одан Акша. Акшаның Тұраналы, Тұрымбет деген екі баласы болады. Соның Тұраналысынан Бапан би туады.
Сол Бапан би бір жиында жастарға оның ішінде отырған өзінің
Жағалай ел қонбаса,
Суы тұщы болмаса,
Мал-жанның бәрі сусындап,
Мейірі оның қанбаса,
Көл дегенің немене?!
Ынтымақ, бірлік болмаса,
Елдікке мойын бұрмаса,
Үлкеннің айтқан сөздерін,
Кішісі қолдап тұрмаса,
Ел дегенің немене?
Еліне кұрбан болмаса,
Абырой бедел қонбаса.
Ағайын-туыс, ел-жұрты.
Батырым-ау деп тұрмаса.
Ер дегенің немене?!
Шайырлы шөп болмаса,
Түлігін жайлап тоймаса,
Қатар өсіп мал мен бас,
Қуанып елің конбаса.
Жер дегенің немене!?
Қарды бөгеп тұрмаса.
Аңдары қойдай өрмейтін.
Қызығын адам көрмейтін.
Қадірі жоқ қырқалы,
Бел дегенің немене?!
Адал жүрек болмаса,
Сөзіне опа қылмаса.
Түзулікті бұрмалап.
Өтірікті шыңдаса.
Кең дегенің немене?!
Атан түйе атамай!
Ат-айғырды матамай,
Шын икемге келмесе,
Түзу-жөнді білмесе.
Төл дегенің немене?!..
*Бапанның жақын туыстары Ташкент бегінің колына түсіп калады. Бір би барады, босатпайды, екі кісі барады, бек оларға да көнбей,
Бір кезде алтын тақты Батый өтті,
Қаһарман адам Ызғары көрген жанды тітіретті, Ол да сіздей болған жоқ, өтті, кетті. Бір кезде Өмір Темір сұлтан өтті, Дүниенің төрт бұрышына даңқы жетті. Өргізді өз алдынан би мен бекті, Ол да сіздей болған жоқ, өтті, кетті. Заманында дауылдап Абылай өтті, Оның даңқы бар әлемді тұтты.
Қасіретінен шүршіт, қалмақ қан жұтты,
Ол да сіздей болған жоқ, өтті, кетті.
Кім түссе де егеске,
Өзіннен артық емес-ті.
Ағайынды кешпесең,
Әділдігін шешпесең,
Рахымсыз бек демес-ті!
Саған бір уыс топырақты ұлық берген,
Маған бір уыс топырақты халық берген. Бапан би осылай деп орнынан тұра бергенде, Ташкент бегі: - Кұп болады, Бапан! - деп, туыстарын босатып жіберіпті
*Қоржынкөлдегі бір жер дауында тілмаш Тұрлыбек Көшеновқа Бапан би былай депті:
Саған берген топырақ көзіңе түсер.
Сен шеніңе мәзсін. Мен еліме мәзбін! Сенің коқаныңнан корықпан. Халқым барда мен тарықпан! Тұрлыбек бастаған бай, шенеуніктер тобы:
- Қой, бұл Бапанмен айтысып болмас, жайылым жерін өзіне қалдырайық, - деп тарқасыпты.
Ауыл адамдары Бапан биді алқа-қотан ортаға алып, еткен-кеткен әңгімесін тыңдайды екен. Сонда "Кімді калай танисыз?" дегенде ол былай термелепті.
- Кісі болар кісіні кескінінен танимын,
Кісі болмас кісіні, мүшесінен танимын.
Өзі тұйық жігітті жүрісінен танимын.
Ақын болар жігітті дауысынан танимын.
Бай болатын жігітті пейілінен танимын. ▼
▲пейілінен танимын.
▲<ref name="source1">''[[Қазақ Энциклопедиясы]]''</ref>
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
| |||