Силикаттар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
38-жол:
Кейінгі кезде кристалдардың ішкі құрылыстарын рентгендік әдістермен зерттеу нәтижелеріне қарағанда силикаттар ішінде [SiО<sub>4</sub>] бөлшегі
ерекше орьш алады. Бұл бөлшекте кремний ионы ортада болады да, оның айналасында төрт оттек иондары төрт бұрышты тетраэдр формасында орналасады. Бұл [[тетраэдр|тетраэдрда]] кремний мен оттек иондарының арасы көбінесе тұрақ ты (1,6 А) және байланысы басқа катиондардан гөрі әлдеқайда берік келеді. Сонымен,
барлық силикат атаулыда комплексті анион [SiО<sub>4</sub>]<sup>4-</sup> - ең негізгі құрылыстық бөлшек болып табылады. Осы кремний-оттек (қысқаша силот) тетраэдрлерінің өз ара қүрылыс туріне карай силикаттардың да әр түрлі қасиеттері болатыны анықталған. Басқаша айтқанда силикаттардың барлық физикалық жоне химиялық қасиеттері силот тетраэдрлерінің бір-бірімен жалғасу түріне (құрылысына) байланысты болатыны байқалған. Мысалы, силот тетраэдрі жеке түрде болса, опан берік жұмыр кристалдар түзіледі. Тетраэдрлер бір сызық бойыпда тізбектеліп келсе, онан талшық ты минералдар пайда болады. Тетраэдрлер жалпақ жазық бойынша қабаттасып тіркесетін болса, онан жұқа қабыршақты слюда сияқты минералдар шығады.
 
Силот тетраэдрлері өз ара тіркескенде де, басқа бөлшектермен жалғасқанда да тек бұрыштары арқылы, яғни оттек иондары арқылы қосылатыны айқын. Тетраэдрдің өзі оңаша сол қалпында болса, оның оттек ионыныц саны кремний ионы санынан 4 есе кеп болады. Егер тетраэдрдің төрт бұрышы бірдей ортақ оттек арқылы төрт тетраэдрге жалғасатын болса, онда оттек ионы кремний ионынан 2 есе кеп болады, яғни ол кәдімгі кварц (SiCb) кристалына жатады.
45-жол:
 
Мұнда жалпы еске ала кететін бір жағдай мынау. Кремниі төрт оң зарядты, оттек екі теріс зарядты, ал төрт оттектің жалпы теріс зарядты саны сегіз болады. Сонда төрт оң, төрт теріс заряд нейтрал түрге айналғанда, төрт теріс заряд артық қалады. Сондықтан силот тетраэдрлер төрт зарядты комплексті анион [SiО<sub>4</sub>]<sub>4</sub> - болып табылады. Әрбір екі тетраэдр өз ара бір бүрыштары арқылы қосылатын болса, сол бүрыштағы оттек екеуіне ортақ болады да, сол оттегінің заряды нейтрал түрге айналады. Мұнда тек сыртқы алғы оттектің алты заряды ғана еркін болады. Демек, мұнда кремнийдін, жалпы саны 2, оттектің саны 7, заряд саны 6, яғни [Si<sub>2</sub>О<sub>7</sub> ]<sub>6</sub> - болады. Осы сияқты силот тетраэдрлері үштен, төрттен, алтыдан қосақталғанда ион сандары және соған байланысты заряд сандары да өзгеріп отырады.<ref> Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69</ref>
 
== Пайдаланған әдебиет==
<references/>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Силикаттар» бетінен алынған