Арал теңізі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Өйткені бұрын Арал теңізі өз деңгейін сақтап тұрған жылдары сол жағасынан көне заманға тән [[ою-өрнек]]тер, адам сүйектері ұшырасқан кездері болғаны жөнінде кезінде теңізде жүзген кейбір қарт кеме капитандарының талай өз аузынан естіген кездеріміз де болды. Бірақ та, ол кезде теңіз астында қала барын кім білсін. Ал енді теңіз тартылып, жағасы әр деңгейде ашыла бастағанда, қазір де бұл жағдай жиі көріне бастады. Өйткені қазіргі [[Археология|археолог]] ғалымдардың деректері бойынша құрғаған теңіз табанынан табылған әлгі [[мешіт]]тің ою-өрнектерді сол [[12 ғасыр|12]]-[[15 ғасыр|15 ғасырлардың]]лардың еншісіне жатқызады. Сондай-ақ бұған дәлел ретінде Арал тарихынан белгілі сол [[1592]] жылдарға дейін қазіргі табылған қала орны яғни, «[[Барсакелмес]]» аралының батыс беті құрлықпен бірігіп жатқан көрінеді. Кейін теңіз суының көтерілуіне байланысты құрлықтан бөлініп қалған. Сондай-ақ жоғарыда сөз болғандай сол ертедегі араб ғалымдарының деректері бойынша да теңіз көлемі сол әрқили көлемде өзгеріп отырған. Мысалы, 80,100 және 300 фарсах мөлшерінде. Егер де бір фарсах 6 шақырым болса, сонда кезінде теңіздің ең үлкен деген көлемі не бәрі 300 х 6 = 1800 шақырым ғана. Бұл – теңіздің сол [[1950]] жылғы көлемімен салыстырғанда төмен екенін көрсетеді. Міне осыған орай бір сөэбен айтқанда «[[Барсакелмес]]» аралы сол [[1592]] жылға дейін құрлықпен жалғасып жатыр деген сөз шындыққа жақын.

[[Диагностика]]лық [[құжат]]» ''1992'' ж. ''4'' тамызда ЮНЕП-тің басқаруымен [[Женева]] қаласында бекітілді, оған [[Қазақстан]] Республикасы атынан ''[[Ұ.Қараманов]], [[К.Салықов]], [[Н.Мұқитанов]]'' қол қойды. Келесі сатыда Дүниежүзілік [[Банк]] пен [[ЮНЕП]], [[ПРООН]], [[ЮНЕСКО]], т.б. мекемелер қосыла отырып, Орталық Азия елдерінің мемлекетаралық кеңесінің және халықар. Арал қорының басшылығымен «[[Арал]] теңізі мәселелеріне нақтылы көмек бағдарламасын» іске қосты. Бұл тарапта ''7'' бағдарлама, ''18'' жоба жасалып, ауқымды жұмыс қолға алынды.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]] IV том</ref>