Латын әдебиеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: Рим әдебиетінің кезеңдері мен алғашқы ақындары Грек әдебиетінің алғашқы ескерткіштері б.з.б. V...
 
Өңдеу түйіні жоқ
19-жол:
а) б.з. І ғасыр мен ІІ ғасыр басындағы әдебиет
ә) кейінгі рим әдебиеті (б.з. ІІ-ІV ғғ)
Алғашқы рим ақындары. Негізінен грек шығармаларын өңдеп жазатын римдік ақындар Ливий Андроник, Гней Невий, Квинт Эннийлар болды. Ливий Андроник (б.з.б. 204 жылдар шамасында қайтыс болған) грек үлгілері бойынша рим фольклорлық дәстүрінің негізінде жазылған трагедиялар мен комедияларды қойды. Ливий Андроник драмаларында хор мүлде болмады, тек латын өлеңдерінің ерекшеліктері ескеріліп отырды. <ref>Античная литература. Анпеткова-Шарова Г.Г., Чекалова Е.И. Ленинград, 1981</ref> Ливий Андроник грек тілінен латын тіліне сатурндық өлең үлгісінде Гомердің «Одиссейін» аударды. Ливий Андрониктің шығармалары сақталмаса да, оның рим әдебиетінің даму тарихына қосқан үлесі зор болды. Ол рим қауымын грек эпосымен, грек театрымен таныстырды, гректің көркем шығармаларын бірінші болып латын тіліне аударды. Ол Таренттен шыққан алғашқы рим ақыны болып есептеледі. Өзінің латын тілінде жазылған алғашқы пьесасын б.з.б. 240 жылы «Рим ойындарында» көрсетті. Б.з.б. 207 жылы Юнонаға арнап гимн жазды. Ғылымда Ливий Андрониктің пьесалары қойылған уақыттан бастап рим көркем әдебиеті басталды деп санау қалыптасқан. <ref>Античная литература. Анпеткова-Шарова Г.Г., Чекалова Е.И. Ленинград, 1981</ref>
Гней Невийдің (б.з.б. 274-201 жылдар) әдеби шығармашылығы Римде демократиялық қозғалыс күшейе бастаған кезде дами бастады. Яғни Гней Невий – демократиялық топтың жақтаушысы болды. Өз комедияларында ол римдік нобилитетті сынға алып отырды. Невий шығармашылығы үш әдеби жанрда дамыды. Олар: трагедия, комедия және эпос (Пуникалық соғыс туралы эпостар). Ақын грек материалдарын пайдалана отырып, өз шығармашылығына ұлттық римдік тақырыптарды да енгізіп отырды. Невий ұлттық трагедия – претексттердің негізін салушы болды. Претекст кейіпкерлері римдік киім үлгісінде ойнады. Претекст – римдік магистраттардың салтанатты киімі болды.
Рим әдебиетінің дамуындағы маңызды орынды Энний шығармашылығы алады. Квинт Энний (б.з.б. 239-169 жылдар) – Плавттың замандасы, Публий Корнелий Сципион Африканский басқарған римдік нобилитет тобына жақын болды. Грек үлгілері бойынша Энний трагедиялар мен комедиялар жазды. Гомер колориті мен стилінің негізінде «Анналдар» деп аталатын тарихи эпос тудырды. Рим тарихын Эней батырдың Троядан қашып шыққан кезінен өзі өмір сүріп отырған кезіне дейін қамтыған «Анналдар» 18 кітаптан тұрды (жеке-жеке 600 өлеңі сақталған). «Анналдар» эпосы Эннийге үлкен атақ алып келді. Энний бұдан басқа да грек драматургтерінің шығармаларына негізделген драмалық шығармалар, эпиграммалар, өзіндік сатуралар мен философиялық туындылар жазып қалдырды. Эннийдің еңбегін жоғары бағалағандар Цицерон мен Гораций болды. Цицерон оны «римнің ірі эпик ақыны» деп таныса, Гораций «екінші Гомер» деп атады. <ref>Тронский И.М. История античной литературы. Москва, Высшая школа, 1983</ref>
 
 
 
== Дереккөздер ==
<references/>