Түрік тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Мұнда сілтейтін беттердегі қателерді түзеу, replaced: БұлғарстанБолгария (3) using AWB
ш Мында сілтейтін беттердегі қателерді түзеу, replaced: ҚыбырКипр (5), Қыбыр → Кипр (3) using AWB
4-жол:
|pronunciation = [ˈt̪yɾkˌt͡ʃe]
|familycolor = Алтай
|states = [[Түркия]], [[Солтүстік ҚыбырКипр Түрік Республикасы|Солтүстік ҚыбырКипр]], [[Болгария]], [[Македония Республикасы|Македония]], [[Қособа]], [[Румыния]], [[ҚыбырКипр]], [[Әзірбайжан]] тағы да [[Алмания]], [[Франция]], [[Недерландия]], [[Аустрия]], [[Өзбекстан]], [[Құрама Патшалық|Құрама&nbsp;Патшалық]], [[АҚШ]], [[Белгия]], [[Швейцария]], [[Италия]]<br />және [[түрік шетжұрты]] тұратын басқа елдерде
|speakers = <!--Note that this is the world total-->80-85 млн (ана тілі ретінде)
|region = [[Анадолы]], [[ҚыбырКипр]], [[Балқан түбегі|Балқан&nbsp;түбегі]], [[Кавказ]], [[Орталық Еуропа]], [[Батыс Еуропа|Батыс&nbsp;Еуропа]]
|rank = 19 (ана тілі ретінде)
|fam1 = [[Алтай тілдері|Алтай]] ([[Алтай тілдері#дау|даулы]])
14-жол:
|fam5 = Батыс оғыз
|script = [[Латын әліпбиі]] ([[Түрік әліпбиі|Түрік варианты]])
|nation = [[Түркия]], [[Солтүстік ҚыбырКипр Түрік Республикасы]], [[ҚыбырКипр]], [[Македония республикасы]]{{smallsup|*}}, [[Қособа]]{{smallsup|**}}<br /> {{smallsup|*}}<small>Түрік тілінде сөйлейтіндердің саны 20 %-дан асатын аудандарда.</small><br />{{smallsup|**}}<small>Түрік тілі [[өңірлік тіл]]дердің біреуі болады.</small>
|agency = [[Түрік тілі қоғамы]]
|iso1 = tr
22-жол:
|
}}
'''Түрік тілі''' — дүние жүзі бойынша 80-85 миллион адам сөйлейтін тіл, [[түркі тілдері]]нің ішіндегі ең көп тарағаны. Түрік тілінде сөйлеушілер негізінен [[Түркия]]да шоғырланған, [[ҚыбырКипр]], [[Болгария]] және [[Шығыс Еуропа]]ның басқа да аймақтарында да тұрады. [[Батыс Еуропа]]дағы, әсіресе [[Алмания]]дағы бірнеше миллион иммигрант қауымы да түрікше сөйлейді.
Түрік тілі [[Орталық Азия]]да пайда болған, оның алғашқы жазба ескерткіштері шамамен 7-8 ғасырларда жазылған. Батыста бүгінгі түрік тілінің ізашары —[[Османлы түрік тілі|Османлы түрікшесі]] [[Османлы империясы]]ның кеңеюімен бірге тарап отырды. 1928 жылы [[Ататүрік реформа]]ларының кезінде [[Османлы түрік әліпбиі|Османлы әліпбиі]] [[латын әліпбиі]]нің фонетикалық вариантымен алмастырылды. Сонымен бірге, жаңадан құрылған [[Түрік тілі қоғамы]] тілдегі [[Араб тілі|араб]] және [[Парсы тілі|парсы]] тілдерінен енген сөздерді түріктің төл сөздерімен немесе түркі түбірлерінен құралған жаңа сөздермен алмастыру науқанын бастады.
91-жол:
<!--NOTICE: Please do not remove/change the following image (Image:TurkishRoadSign-WelcomeToEurope Modified.jpg) as it is referred from within the text to illustrate some linguistic concepts-->[[Сурет:TurkishRoadSign-WelcomeToEurope Modified.jpg|thumb|right|200px|[[Истанбул]]дағы [[Босфор көпірі]]нің еуропалық шетіндегі «Еуропа құрлығына қош келдіңіз!» деген түрікше жазуы бар жол белгісі. (Фото 2006 жылы 28-ші Еуразиялық марафонның кезінде алынған.)]]<!-- COPYEDITOR'S NOTE: I think you should move this to the Vowel Harmony section--see note there for more info. -->
 
Түрік тілі — [[түріктер|түрік халқының]] және шамамен 30 елде тұратын [[түрік диаспорасы]]ның ана тілі. Түрік тілді азшылық топтар бұрын толығымен немесе жарым-жартылай [[Османлы империясы]]ның иелігінде болған [[Болгария]], [[ҚыбырКипр]], [[Грекия]] (әсіресе [[батыс Тракия]]да), [[Македония республикасы]], [[Румыния]] және [[Сербия]] сияқты елдерде бар.<ref name="Ethnologue Turkish">{{cite web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tur|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Report for language code:tur (Turkish)|accessdate=2007-03-18|date=2005}}</ref> Екі миллионнан астам түрік тілділер [[Алмания]]да тұрады, [[Франция]], [[Недерланд]], [[Аустрия]], [[Белгия]], [[Швейцария]] және [[Құрама Патшалық]]та да үлкен-үлкен түрік тілді қауымдастықтар бар.<ref name="Turks in the European Union">{{cite web|author=[http://www.zft-online.de Center for Studies on Turkey], [[University of Essen]]|publisher=Turkish Industrialists' and Businessmen's Association|url=http://www.tusiad.org/haberler/basin/ab/9.pdf|title=The European Turks: Gross Domestic Product, Working Population, Entrepreneurs and Household Data|format=PDF|accessdate=2007-01-06|date=2003}}</ref> [[Мәдени ассимиляция]]ға ұшыраулары себебінен этникалық түріктердің барлығы бірдей түрік тілінде ана тіліндегідей жатық сөйлей бермейді.
 
Түркиядағы түрік тілін ана тілі ретінде сөйлейтіндердің саны 60-67 миллион шамасында, бұл бүкіл халық санының 90-93%-на тең, дүниежүзі бойынша болса түрік тілі 65-73 миллион адамның ана тілі болып табылады.<ref name="LanguagesOfTheWorld"/><ref name="Eurobarometer">{{Citation|author=[http://www.tns-opinion.com TNS Opinion & Social]|publisher=[[European Commission]] Directorate of General Press and Communication|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf|title=Special Eurobarometer 243 / Wave 64.3: Europeans and their Languages|format=PDF|accessdate=2007-03-28|date=Ақпан 2006}}</ref> Түрік тілін ана тілі немесе екінші тіл ретінде Түркияның барлық дерлік азаматтары сөйлей алады, қалған бөлігі [[күрд тілі]]нде сөйлейтіндердің үлесіне тиеді (1980 жылы шамамен 3 950 000 адам).<ref name="Ethnologue Kurdish">{{cite web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kmr|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Report for language code:kmr (Kurdish)|accessdate=2007-03-18|date=2005}}</ref> Алайда Түркиядағы азшылық этникалық топтардың өзі де түрік тілін ана тіліне тең деңгейде біледі.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Түрік_тілі» бетінен алынған