Өзен: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 160 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q4022 (translate me) |
ш clean up, replaced: м3/с → м³/с using AWB |
||
5-жол:
== Толығырақ ==
Өзеннің негізгі бөліктері – бастауы (''басталар жері'') және атырауы (''[[көл]]ге, [[теңіз]]ге құяр жері''). Ірі өзендердің жоғарғы, орта және төмен ағысы болады. Тікелей көлдерге, теңіздерге құятын немесе [[құм]]дар мен [[батпақ]]тарға сіңетін өзендер – негізгі және оларға келіп қосылатын өзендер алғашқының салалары деп аталады. Негізгі өзен өзінің салаларымен бірігіп [[өзен жүйесі|өзен ''жүйесін'']] құрайды. Өзен жүйесі мен су жиналатын алаптан ''[[өзен алабы]]'' құралады. Екі өзен алабы ''[[суайырық]]'' арқылы ажыратылады. Өзен негізінен жер бедерінің созыңқы ойыс жерлері – ''[[өзен аңғары]]'' бойымен (неғұрлым төменірек бөлігі – арна, тасқын сулар ғана жететін жері – ''жайылма'') ағады. Өзен қар суы, жаңбыр, мұздық және жер асты суларының есебінен толығып отырады. Жергілікті жер бедеріне байланысты тау өзені және жазық-дала өзені болып бөлінеді. Өзен торының жиілігі және ағысының бағыты табиғат жағдайларына байланысты. Экваторлық белдеуде және қоңыржай белдеудің таулы аудандарында суы мол өзен торы жиі орналасқан. Шөлді аймақтарда қар суы мен қатты нөсер әсерінен уақытша өзендер пайда болады. Дүние жүзіндегі ірі өзендер: ''[[Амазона]], [[Ніл]], [[Миссисипи (өзен)|Миссисипи]], [[Янцзы]]'', т.б. Қазақстан жерінде 85 мыңнан астам өзен мен жылға бар. Оның 8 мыңға жуығының ұзындығы 10 км-ден, 155-і 100 км-ден, 4-нің ([[Ертіс]], [[Сырдария]], [[Жайық]], [[Есіл (өзен)|Есіл]]) ұзындығы 1000 км-ден асады. Барлық өзендердің су қоры 110 млрд. м3, олардың ағын мөлшері 3460
== Тағы қараңыз ==
31-жол:
<references/>
{{stub}}▼
{{wikify}}
[[Санат:Өзендер]]
▲{{stub}}
{{Link FA|he}}
|