Органикалық қосылыстар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
→Органикалық қосылыстардың түрлері: шодролдрм |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
4-жол:
==Органикалық қосылыстардың түрлері==
Құрылымына қарай органикалық қосылыстар: '''''ашық тізбекті''''' (''алифатикалы''), '''''тұйық тізбекті''''' (''алициклді, ароматты''), '''''гетероциклді''''' болып негізгі үш топқа бөлінеді. Ашық тізбекті қосылыстарда көміртек атомдары ''тармақталған немесе тармақталмаған'' тізбек құрады. [[File:Carbon-dioxide-crystal-3D-vdW.png|thumb|left|250px|Көмірқышқыл газы]]
==Көміртек атомдарының қосылыстары==
Оларға ''қаныққан, қанықпаған'' көмірсутектер, олардың туындылары [[спирттер]], [[аминдер]], [[карбон қышқылдары]], т.б. жатады. Ашық тізбекті органикалық қосылыстар көп мөлшерде ''мұнайда, табиғи газда, аздап гидросферада'' кездеседі. Қаныққан көмірсутектер ''бензин, тұрмыстық газ құрамында және метанол, жуғыш заттар алуда, қанықпаған көмірсутектер (олефиндер) полимерлер, спирт, ацетон, ацетальдегид'', т.б. алуда қолданылады. Органикалық қосылыстардың химиялық қасиеттері ондағы орынбасушы элементтің, функционалдық топтың табиғатына және жай, қос, үш байланыстардың болуына негізделеді. Органикалық қосылыстар құрамдары '''CH2''' тобының санымен ерекшеленетін '''''гомологтық''''', молекулаларында көміртек саны мен функционалдық тобы бір, бірақ қанықпағандығы өсетін изологиялық, көміртек саны бір, функционалдық тобы әр түрлі генетикалық қатарлар түзеді. Құрамына галогендер, '''''O, S, N,''''' металдар енуіне байланысты: '''''галогенді, оттекті, күкіртті, азотты, металды''''' органикалық қосылыстар деп бөлінеді. Олар халық шаруашылығының барлық салаларында кеңінен қолданылады.
Line 14 ⟶ 12:
==Химиялық әдістердің түрлері==
Органикалық синтезді іске асыру үшін: соңғы көрсеткішке жеткізетін тиімді, бір ізді, қарапайым және тура жолды таңдап алу, алынатын молекула құрамын, ондағы химиялық байланыстарды құруға мүмкіндік жасайтын әдістер жиынтығын таңдау қажет. Әдістердің негізгі '''''үш тобы бар:''''' ''1) құрылымдық, яғни жаңа молекула құрайтын С–С байланыстарының түзілуі'' (''мысалы, [[Гриньяр]], [[Фридель-Крафтс]] реакциялары); ''2) бұзылу немесе ыдырату әдістері.'' Мұнда синтездегі рөлі аяқталған молекулаларды істен шығару мақсатында '''''С–С''''' байланыстарын бұзу қаралады (''мысалы, [[декарбоксил]]деу, [[диол]]дардың периодты тотығуы, т.б.); ''3) функционалды топтарды ауыстыру.'' Бұл әдісте түпкілікті қосылысты сақтап қалу үшін молекулаға басқа функционалды топ енгізіледі (''мысалы, спиртті алкильгалогенидке, жай және күрделі эфирді карбонильді қосылыстарға,'' т.б.). [[Сурет:BromoethaneSN2reaction.png|thumb|Alt=A|750px|Галогенкөмірсутектен спирттің алынуы]]
==Медицинадағы үлесі==
Органикалық синтездің көмегімен маңызды дәрілік препараттар жасалады. Олар халық шаруашылығының барлық салаларында кеңінен қолданылады.
| |||