Венесуэла: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 192 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q717 (translate me)
Өңдеу түйіні жоқ
59-жол:
 
Венесуэла<ref name="source1">Балалар энциклопедиясы, III-том</ref> — Оңтүстік Америкада орналасқан мемлекет.
'''Венесуэла''', Венесуэла Республикасы – [[Оңтүстік Америка]]да орналасқан мемлекет. Жер аумағы – 912,0 мың км². Халқы – 28 миллион адам (2007). Астанасы – [[Каракас]]. Халқының ұлттық құрамы: 69%-ы метистер, 20%-ы ақ нәсілділер, 9%-ы зәңгілер, 2%-ы үндістер. Ресми тілі – [[испан тілі]]. Тұрғындарының басым көпшілігі – [[католик]]тер. Елді президент басқарады. Заң шығарушы органы – екі палатадан (сенат және депутаттар жиыны) тұратын Ұлттық конгресс. Венесуэла [[Кариб теңізі]] жағалауында орналасқан. Елдің орта бөлігінен [[Ориноко]] өзені ағады. Оңтүстік-шығысында [[Гвиана]] таулы үстірті бар. Климаты субэкваторлық, ыстық. Орташа температура қысы-жазы 25 – 29ӘС. Жауын-шашын мөлшері солтүстік жағында 280 миллиметр, ал оңтүстігінде 2000 – 3000 миллиметр. Ең ірі көлі – Маракайбоның төңірегінде ірі мұнай қоры бар. Негізінен, тропикалық өсімдіктер өседі. Жерінің 53%-ы орман. Венесуэланы ерте заманда үндіс тайпалары мекендеген. Еуропалықтарға бұл елді алғаш 1498 жылы [[Христофор Колумб]] ашты. «Венесуэла» атауы «Кіші Венеция» деген ұғымды білдіреді. 16 ғасырдан бастап елге испан отаршылары басып кіріп, жергілікті үндіс тайпаларын қырғынға ұшыратты. Ауыл шаруашылығы жұмыстарына Африкадан әкелінген зәңгілердің еңбегі пайдаланылды. 19 ғасырда испан отаршыларына қарсы ұлт-азаттық қозғалысы күшейді. 1811 жылы елдің тәуелсіздігі жарияланды. 1819 жылы ол Колумбия Республикасымен қосылып, Ұлы Колумбия деп аталынды. 1830 жылы қайтадан жеке бөлініп шықты. 1913 жылы ірі мұнай көздері ашылғаннан кейін елдің экономикасына АҚШ-тың мұнай компаниялары үстемдік жүргізді. 1975 жылы үкімет мұнай және кен шығару өндірістерін мемлекет меншігіне алды. Қазіргі кезде Венесуэла экономикалық даму дәрежесі жағынан Латын Америкасы елдері арасында төртінші орын алады. Ұлттық табыстың орташа мөлшері жан басына шаққанда 2,8 мың АҚШ доллары. Өнеркәсіптегі жетекші салалар: мұнай шығаратын және өңдейтін өндіріс орындары, көлік және байланыс салаларының басым бөлігі – мемлекет меншігінде. Елде мұнайдан басқа табиғи [[газ]], [[темір]], [[боксит]], [[көмір]], [[алтын]], [[алмас]], тағыда басқа пайдалы қазбалар өндіріледі және экспортқа шығарылады. Ауыл шаруашылығы нашар дамыған. Тамақ өнімдерінің 50%-ы шеттен әкелінеді. Негізгі сауда серіктестері: [[АҚШ]], [[Германия]], [[Жапония]], [[Италия]], [[Бразилия]], [[Канада]], тағыда басқа елдер.
 
== Тарихы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Венесуэла» бетінен алынған