Нұра: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 10 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1817051 (translate me)
46-жол:
==Жалпы мәліметтер==
 
Нұра жоғарғы ағысында аласа таулардың арасымен, орта тұсында ұсақ шоқылар бойымен және төменгі ағысында төбелі жазықпен ағады. [[Өзен аңғары]] жоғары және орта бөлігінде қатты [[кристалды]] шөгінді жыныстардан (''ені — 2-10 км'') түзілген, төменгі жағында аңғары ''25 км''-ге дейін ұлғаяды. Жайылмасы кең (''кейде 15 км-ге дейін'') келеді. Тереңдігі ''1-4 м''. Жылдық орташа су шығыны ''19,5 м<sup>3</sup>/с'' (''сағасынан 369 км жерде''). Негізінен қар және [[жер асты суы]]мен толығады. Жылдық ағынының ''92,1%''-ы сәуір—мамырда, ''7%''-ы [[маусым]]-[[қазан]]да, ал ''0,9%''-ы [[қыс]]та өтеді. Жылдық ағынының орташа көп жылдық көлемі (''Романовское селосы тұсында'') — ''473 млн. м<sup>3</sup>''. Өзен қарашаның басында қатып, [[сәуір]]де мұзы ериді. Суға тапшы [[Орталық Қазақстан]] жағдайыңда Нұраның шаруашылық маңызы өте зор. Өзен бойында [[Самарқан]], [[Самар]] және [[Шерубайнұра]] бөгендері салынған. Нұра су құбыры іске қосылған. Сағасында Қорғалжын мемлекеттік қорығы ұйымдастырылған.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – [[Алматы]], Мектеп, 2002.</ref><ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref>Самарқан бөгені,Теміртау бөгені,Нұра бөгені-Нұра өзені аңғарында,Қарағанды облысы Осакаров ауданы жерінде.1941 жылы іске қосылған.Шарасының ұзындығы 84 км²,ұзындығы 20 км,ені 7км,орташа тереңдігі 3,25 м (ең терең жері 17 м),суының мөлшері 260 млн.м³. Бөгеннің су жиналатын алабы 115500 км².Шарасы қалың құмды-малтатасты шөгіндерден,саз және саздақтан түзілген.Түбі тегіс, батыс жағына қарай еңкіштеу келеді.Солтүстік көк желекті жағасы ( ені 200-300 м) демалыс орнына айналдырылған. Батыс жағалауы [[Теміртау]] қаласының шетіне тиіп жатыр. Солтүстік жағалауында Сарымсақ, Қарабұйрат қоныстары жайласқан. Бөгенге [[Ертіс-Қарғанды]] каналының суы Нұра өзені арқылы ауық-ауық қосылып отырады. Бөген деңгейінің жылдық өзгерісі 2 м шамасында. Суы мөлдір, минералдылығы 0,7-1 г/л. Бөген суын Қарағанды,[[Теміртау]] қалаларының өндірістік кәсіпорындары пайдаланады.
 
==Пайдаланылған әдебиеттер==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Нұра» бетінен алынған