Қатерлі ісік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Қатерлі ісіктің қорытынды [[диагноз]]ын [[гистология]]лық [[тін]]ді зерттеуден кейін [[патоморфолог]] қояды. [[Диагноздан]] кейін [[операциялық ем]], [[химиотерапия]], [[сәулелі терапия]] тағайындалады. [[Медицина]] ғылымы дамуына байланысты әр ісікке спецификалық ем тағайындалады. Емсіз қатерлі ісік леталді ағымға дейін [[прогрессия]]лайды. Ісіктің көбісі емге берілмейді, бірақ та оның емі ісік түріне, таралуына, және кезеңіне байланысты. Қатерлі ісік әртүрлі жаста кездеседі, бірақ жиі қарт жастағы адамдар осы ауруға шалдығады. Бұл [[дамыған елдер]]дегі өлімнің негізгі себебі. Көптеген ісіктердін пайда болуы [[қоршаған орта]] [[фактор]]ы әсеріне байланысты, сонын ішінде [[алкоголь]], [[шылым]] түтіні, [[ион]]ды сәулелердің әсері, [[ултракүлгін сәулелердіңсәуле]]лердің әсері және кейбір вирустар[[вирус]]тар.

Қатерлі ісіктің көптеген түрлері белгілі, олар орналасқан ағзаға[[ағза]]ға байланысты классификацияланады. Біріншілікті ісік жасушасы[[жасуша]]сы [[обыр]] трансформациясына[[трансформация]]сына ұшырайды, сонымен қоса клиникалық белгілері науқаста[[науқас]]та айқын көрінеді. Медициналық[[Медицина]]лық зерттеу тұрғысынан қатерлі ісіктерді зерттейтін және емдейтін ғалымдарды онкологтар[[онколог]]тар дейді.

==Тарихы==

[[Саналы адам]] қалыптаспай тұрып қатерлі ісік ауруы бұрыннан белгілі болған. 1932 жылы [[антрополог]] [[Луис Лики]] кенияда[[Kения]]да қазіргі адамның жағын тапқан, болжам бойынша ол бір қатерлі ісік түрімен зақымдалған. Сонымен қоса бұрынғы адамдар қалдықтарынан патологиялық[[патология]]лық өзгерістін барын байқаған, [[сүйек]], мұрынжұтқыншақ, [[сүт безі]] және [[меланома]] ісікткрінеісіктeріне ұқсас. Қатерлі ісік жиі адамдардың тәжірибесі болған, оны ерте уақыттан[[уақыт]]тан бастап жазба түрінде сипаттаған. Ерте кездегі ғалымдардың жазбалары бойынша ісіктерді емдеу 1600 жыл б.з.д. ежелгі[[Eжелгі ЕгипеттеЕгипет]]те папирустармен[[папирус]]тармен жазылған. Бұл жазбада сүт безінің көптеген формалары жызылған, ем ретінде [[обыр күйдіру]] күйдіру жазылған. Сонымен қоса Египетте[[Египет]]те беткей ісік емін маймен күйдіру қолданылған, ол майдың құрамында [[мышьяк]] болған. Рамаяндар[[Рамаян]]дар осыған ұқсас жазба қалдырған: емді хирургиялық жолмен [[мышьяк]] майын қолдану арқылы жасалынған.

Обырдың[[Обыр]]дың атауын [[Гиппократ]] енгізген «карцинома» терминінен шыққан, бұл қатерлі ісікті білдіретін [[перифокальді]] қабыну дегенді білдіреді. [[Гиппократ]] ісікті [[карцинома]] деген, себебі қарағанда шаянның[[шаян]]ның екі айырына ұқсас келеді. Және ол "онкос" терминің енгізді. Гипократ[[Гиппократ]] сүт безі ,тік ішек және мұрынжұтқыншақ обырларына[[обыр]]ларына сипаттама берген.

Емнің дәрежесіне қарай ісікті [[хирургиялық]] жолмен алып тастағаннан кейін жараны құрамында [[өсімдік]] майлары және мышьяктары[[мышьяк]]тары бар маймен өндеу керек. Болжам бойынша олар қалған [[жасуша]] ісіктерін жою қасиеттеріне ие болған. Ішкі ісіктерге Гипократ[[Гиппократ]] ем жүргізбеген, себебі операция науқасты ісікке қарағанда тез өлтіреді.

[[Рим]] дәрігері [[Авл Корнелий Цельс]] б.з.д. І ғасырда ісікті емдеудің алғашқы сатысында оны хирургиялық жолмен алып тастауды, ал соңғы сатысында ешқандай ем көрсетпеуді ұсынған. Ол [[грек]] сөзін "кαϐкίvоς" [[латын тілінетілі]]не аударған (cancer- краб). [[Гален]] «oncos» сөзін ісікті сипаттауға қолданған, қазіргі [[онкология]] сөзін де негіздеген осы ғалым болған.

Қатерлі ісік жайлы ХІХ ғасырдың ортасына дейін теориялар[[теория]]лар мен негіздерге айналдырғанмен оның денеде даму механизімі жөнінде ешқандай ақпарат болған жоқ. Бұл процесс түсінігін неміс дәрігері Рудольфа[[Рудольф ВирховтыңВирхов]]тың үлесі қосылды, ол қатерлі ісік сияқты дәл сау тіндер[[тін]]дер жасушаларынан[[жасуша]]ларынан құрастырылатының және ісіктің миграциясы[[миграция]]сы бойынша таралатының түсіндірді.