Стенттілеу

Стенттілеу - бұл стент қою мақсатымен жасалатын, хирургиялық шара.

Маңызы

Қазіргі кезде халық арасында негізгі өлім себебі бұл жүрек тамыр аурулары болып саналады. Жиі, жүрек-тамыр жүйесінің мәселелері 50 жастан асқан адамдарда пайда болады, бірақ қазіргі өмір салты, үйлесімдіден алыс, экологиялық жағдайдың нашарлауы жас адамдарды да қауіп қатер тобына қосады.

Жүрек – қанайналымын қамтамасыз ететін, қуатты насос. Қанайналымы ағзалар мен тіндірге қоректік заттарды және оттегіні тасымалдайды, яғни қанайналымсыз тіршілік ету мүмкін емес.

Осы маңызды жұмысты атқаруға, жүрекке көп мөлшерде оттегі қажет, оның тасымалдануына коронарлы артерияның тармақталған жүйесі жауап береді. Тамырдың патологиялық өзгерісі жүректің қанмен қамтамасыз етілуінің нашарлауына тікелей әсер етеді, сонымен бірге аса қауіпті жүрек-тамыр ауруларының дамуына да алып келеді.

Атеросклероз – артерияларды зақымдайтың, кеңінен тараған созылмалы ауру. Тамырдың ішкі қабырғасында біртіндеп өсетің жекеше немесе көпше атеросклеротикалық түйіндер, холестеринді шоғырлардың негізі болып саналады.

Артериядағы дәнекер тіннің өсуі (склероз) және тамыр қабырғасындағы кальциноз баяу өршитің деформацияға, артерия қуысының тарылуына кейде толық бітелуіне (облитерация) әкеледі, сонын әсерінен созылмалы, баяу өрістейтің зақымдалған артерия арқылы қоректенетің ағзаның қанмен қамтамасыз етілуінің жеткіліксіздігіне әкеледі. Егер жүрек бұлшықетіне қатысты болса, келесі симптомдар дамиды; • Кеуде қуысындағы ауру сезімімен қоса, өлім қорқыныш сезімі • Жүрек айну • Ентігу • Тахикардия • Шамадан тыс терлеу Бірақ аталып өткен симптомдардың кейде пайда болмауы да мүмкін, сонын әсерінен мамандарға уақтылы қаралу үрдісі кейінге қалуда және ем шарасы да қиындатылуда.

Аурудың пайда болуы

Аурудың пайда болуына тұқым қуалаушылықтан басқа қайталамалы психоэмоционалды күйзелістер, темекі шегу, дұрыс тамақтанбау, зат алмасудың бұзылыстары, физикалық белсенділіктің төмендеуі, ұлты – жиі Үнді, Оңтүстік-шығыс Азия және Мұхиттардың, сирек – солтүстік елдер халқы; финндер, шведтер, норвегтер шалдығады, ал якуттер, эскимостар, әлеуттер және чукчалар мүлдем шалдықпайды.

Тамырлардың тарылуы әсерінен жүрек бұлшықеті – миокард – оттегі жеткіліксіздігінен зардап шегеді. Жүрек ишемиялық жағдайдан, біртіндеп декомпенсацияланады және өзінің функциясын біртіндеп жоғалтады. Біраз уақыттан кейін жүректің ишемиялық ауруы дамиды.

Кардиологияда оталау емінің көптеген прогрессивті тәсілдері бар. Ишемиялық жүрек ауруын емдеуде тамырішілік емдеу әдісінің пайда болуына дейін оталау әдісінің ішінде тек коронарлы шунттау ( тарылған қантамырды айнала шунт жасау) ғана болатын. Қазіргі уақытта көптеген науқастар тиімді және аз травматикалық әдіс арқылы, оталаудан құтылула алады, яғни бұл коронарлы стенттеу әдісі (коронарлы стенттің имплантациясы).

Әдістің мазмұны

Тамырдың зақымдалған аймағын белгілі бір каркас көмегімен кеңейту концепциясын 40 жыл бұрын Charles Dotter ұсынған болатын. Оны дамыту ұзақ уақытқа созылды. Осы әдіс арқылы алғашқы оталау тек 1986 жылы ғана жасалған, және тек 1993 жылы ғана стенттеу әдісінің коронарлы артерияның өткізгіштігіне және оның кейінде жаңа қалпында ұстап тұруы жайлы тиімділігі дәләлденді.

Стент – бұл сымды ұяшықтардан тұратын, арнайы баллонмен кеңейтілетін, жіңішке металды түтікше. Ол зақымдалған тамырға еніп, кеңейтіледі де тамыр қабырғасымен беттесіп, тамыр саңылауын кеңейтеді. Осылай жүректің қанмен қамтамасыздануы дұрысталады.

Диагностикалау кезеңінде коронарлы тамырдың зақымдалу жерін және дәрежесін анықтауға мүмкіндік беретін коронарлы ангиография жасалады. Арнайы катетр арқылы сан артериясына контрасты зат енгізіледі, ол қан ағымымен коронарлы артерияларды бойлай отырып толық визиализациялауға(көзбен көруге) мүмкіндік тудырады. Рентген суреттері бірнеше бұрыштардан түсіріліп, сандық форматта архивацияланып нәтижесі мониторға шығарылады.

Арнайы жабдықталған ота жасау бөлмесінде рентгенді бақылау астында ота жүргізіледі, және үнемі науқастың кардиограммасы тіркеледі. Бұл ота үшін кесік жасалмайды, барлығы жергілікті жансыздандыру көмегімен жасалынады. Науқас үрдіс кезінде сөйлеуі және де өзінің хал-жағдайын хабарлауы мүмкін, дәрігердің айтуы бойынша дем алу немесе дем тоқтату қажет.

Сан немесе қол тамыры арқылы тарылған коронарлы артерияға арнайы катетр өткізіліп, оған монитордың бақылауымен жіңішке металды өткізгіш енгізіледі. Өткізгіш арнайы баллонмен қамтамасыздандырылған. Оның көлемі тарылған аймақтың ерекшелігіне байланысты тандалады. Баллонда адам ағзасымен тіндеріне сәйкестендірілген, иілгіш және серпімді, тамыр жағдайына үйлестірілген, қысылған қалыптағы стент жинастырылған.Стенттің дұрыс ашылуына көз жеткізу үшін баллон бірнеше рет үрленеді. Кейін баллон қысылып немесе кейінгі қалпына келіп артериядан өткізгішпен және катетрмен бірге алып тасталынады. Стент қойылып, тамыр саңылауын сақтайды. Тамырдың зақымдалу мөлшеріне байланысты бір немесе бірнеше стент қолданылуы мүмкін.

Бірақ, артерияға катетрді енгізу кезінде йод құрамды заттар қолданылуына байланысты, науқаста йодқа аллергиясы бар жоқтығына көз жеткізу керек екендігін ескеру керек. Сонымен қатар созылмалы аурулардың өршуі кезінде мүмкіндігінше жоспарлы емшараны кейінге қалдыру қажет (алайда, ағзаға айтарлықтай күйзеліс болып табылатын, бұл ереже кез келген ота түріне маңызды).

Пайдалынған әдебиет

http://drblog.ru/populjarno-o-boleznjah/36-kardiologija/106-koronarografija-i-stentirovanije.html