Байқоңыр (ғарыш айлағы): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q177477
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
 
{{otheruses|Байқоңыр}}
 
[[File:Baikonur Cosmodrome Soyuz launch pad.jpg|thumb|200px|]]
'''Байқоңыр''' - ғарыш алаңы. [[Қызылорда облысы]] [[Қармақшы ауданы]]ның аумағында орналасқан. Іргесі [[1955]] ж. қаланған.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х</ref> [[Ғарыш алаңы|Ғарыш алаңын]] салу үшін Байқоңырды таңдап алу кезінде бұл жердің елді мекендерден қашық болуы, экватор жазықтығына жақындығы, ракета ұшырудың қауіпсіздігі, қайтып оралатын ғарыштық объектілер үшін қолайлы қону аймақтарының болуы, т.б. факторлар ескерілді. Байқоңырдың басты және көмекші объектілері мен қызмет ету орындары кең аймаққа орналасқан, олар бір-бірімен автомобиль жолдары және теміржол аркылы байланысқан. Байқоңырдың негізгі объектілеріне: техникалық тұғырлар, старттық кешендер мен ұшу трассасының бойындағы өлшеу бекеттері (олардың әрқайсысы жалпы техника және арнаулы технология кұрал-жабдықтары бар ірі құрылыстар), ғарыш алаңына әр түрлі жүктерді жеткізетін кірме жолдар, т.б.; көмекші және қызмет көрсету объектілеріне: отын (жанармай) сақтайтын алаң, сұйық оттегі мен азот өндіретін заттар, энергия және сумен қамтамасыз ететін жүйелер, байланыс жүйесі, телевизия, т.б. жатады. Байқоңырда ракета тасығыштың (РТ) әрбір түріне сәйкес бір не бірнеше техникалық тұғырлар және олардың әрқайсысына арналып бір не бірнеше старттық кешендер салынған.
[[Сурет:Proton Zvezda.jpg|thumb| alt=A.|Байқоңырдан [[Протон]] зымыраны ұшу сәті.]]
11-жол:
[[Қазақстан азаматы]], ұшқыш-сынақшы, майор М.З. Рафиков алғашқы ғарышкерлер тобында Ю.А. Гагаринмен бірге дайындықтан өтті.
Байқоңыр ғарыш алаңы 1991 ж. [[Қазақстан Республикасы]]ның иелігіне өтіп, 1993 ж. [[Ресей Федерациясы]]на 20 жылға берілді. Байқоңыр кешенін пайдаланудың экологиялық зардаптары байқалды. Байқоңыр кешенінен Қазақстан Республикасы аумағына жылына 30 — 35 мың т. улы заттар таралады. [[Ракета|Ракеталардан]] түскен қалдықтар [[Қарағанды]], [[Павлодар]] және [[Шығыс Қазақстан облысы|Шығыс Қазақстан облыстарына]] зиян келтірді.
 
==Дереккөздер==
<references/>
 
[[Санат:Космодромдар]]
[[Санат:Қызылорда облысы]]
[[Санат:Байқоңыр]]