Шалбар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 75 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q39908 (translate me)
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Trousers.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Шалбар]]'']]
'''Шалбар''' — сырт киім. Шалбар жүріп-тұруға ыңғайлы пішімделеді де, тізеден төмен жері тар, бел тұсы қапсырылған, балағы кең, ышқыры бітеу етіп тігіледі. Ғалымдардың көпшілігі оны кем дегенде ерте темір дәуірінде мал шаруашылығымен және аңшылықпен айналысқан көшпелі тайпалар ойлап тапқан деп есептейді. Дәстүрлі қазақ қоғамында шалбар қалтасыз әрі кең етіп тігілген. Ол тұрмысқа (мініске, малдас құрып отыруға, тағы басқа) қолайлы болу үшін жасалынған. Балағы кейде етік қонышына салынатындай тар немесе сыртқа шығарылатындай кең болады. Көшпелі тұрмысқа ыңғайластырылған Шалбардың бауы ышқырға өткізіледі. Оның атқа мініп-түсуге кедергі келтірмеуі үшін ешқандай түймесі, ілмешегі жоқ, белдік орнына бау пайдаланылды. ҚлкідеІлкіде қазақ қоғамы Шалбарды жаздық және қыстық деп екіге бөледі. Алғашқысына матадан тігілген [[сырма шалбар]] мен [[жарғақ шалбар]] жатады. Түгі қырылып иленген мал терісін қына, тал қабығы, жосамен бояп, алды мен балақ жағын түрлі жібек жіптермен айшықталған жарғақ шалбарды байлар, жас жігіттер сәндікке киген. Қой терісін өңдеп илеген, жүн бетін ішіне қаратып, кең етіп тігілген [[тері шалбар]]лар да болған. Жарғақ пен тері шалбардың ышқырбауына жіңішкелеп тілінген қайыс бау тағылды, қажет жағдайда балағына да [[балақбау]] тағылған. Егер балағы етік сыртына кететін кеңдеу болса, оны зермен көмкерді, сырып кестеледі. Матадан ([[барқыт]], ұлпа, пүліш, [[шұға]], [[шибарқыт]], тағы басқа) да шалбар көптеп тігілген. Жылы болуы үшін қой, түйе жүні, мақта қосылған шалбарды сырма деп атады. [[Қазақ]] шеберлері шалбарды неше түрлі жібек жіптермен өрнектеп кестеледі, балақ аузын жұрындап, әдіптеп, түсті матамен балақтаған, сондай-ақ терісі бағалы аң терілерімен жұрындаған. Қарт адамдар көбіне балағы жырық кең шалбар киіп жүрген. Шалбар қазақ халқының ертеден келе жатқан ұлттық киімдерінің бірі.<ref> [[Қазақ Энциклопедиясы]], 9 том 18 бөлім</ref>
<ref> [[Қазақ Энциклопедиясы]], 9 том 18 бөлім</ref>
== Сілтемелер ==
* [[Көйлек]]
Line 10 ⟶ 9:
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Киім]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шалбар» бетінен алынған