Рибосома: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 69 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q42244 (translate me)
ш clean up клетка -> жасуша, replaced: клетка → жасуша (5) using AWB
1-жол:
'''Рибосома''' ([[Латын тілі|лат.]]'' rіbes'' — ағыс және [[Грек тілі|грек.]] ''some'' — дене) — [[БЕЛОК|белок синтезін]] жүзеге асыратын клеткаішілікжасуша-ішілік органоид.
Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады.
[[Сурет:Chloroplast ribosome.jpg|thumb|right|Рибосома]]
'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр клеткадажасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар клеткаларындажасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және белоктардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы белоктан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы белоктан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады.
 
Олар клеткажасуша цитоплазмасындағы [[Mg]] иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар клеткадажасушада белок синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады.
 
'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид|Рибонуклеопротеидтен]]тен құралған (протеин пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.<ref> Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
 
'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид|Рибонуклеопротеидтен]] құралған (протеин пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.<ref> Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
 
==Сілтемелер==
Line 19 ⟶ 17:
[[Санат:Ақуыз биосинтезі]]
[[Санат:РНҚ]]
 
 
{{stub}}
 
{{Link GA|zh}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Рибосома» бетінен алынған