Рибосома: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: белокта → ақуызда using AWB |
ш clean up, replaced: белок → ақуыз (2) using AWB |
||
1-жол:
'''Рибосома''' ([[Латын тілі|лат.]]'' rіbes'' — ағыс және [[Грек тілі|грек.]] ''some'' — дене) — [[БЕЛОК|
Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады.
[[Сурет:Chloroplast ribosome.jpg|thumb|right|Рибосома]]
'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады.
Олар жасуша цитоплазмасындағы [[Mg]] иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар жасушада
'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид]]тен құралған (протеин пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
| |||