Етеккір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 65 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12171 (translate me)
ш clean up, replaced: организмдегі → ағзадағы, организмі → ағзасы using AWB
1-жол:
'''Етеккір''' — жыныс мүшелері жетілген кезде басталып, [[Климакс|климакстыңклимакс]]тың кезеңге дейін созылады. Алғашқы етеккір көбіне 13—15 жас аралығында келеді. Оның келуіне дейін қыз балаға жан-жақты түсінік беріп, алдын-ала дайындау керек. Әдетте етеккір белгілі бір уақыт өткен соң (3—4 апта) қайталанып, әркімнің [[организм]] ерекшелігіне қарай 3 күннен 7 күнге дейін созылады. Кейбір қыз балалардың етеккірі (әсіресе ол тым ерте келсе) арада 1—2 жыл уақыт өткен соң барып бір жүйеге түседі. Етеккірдің келу уақытының ауытқушылығы ішкі [[секреция бездері]] қызметінің бұзылуына байланысты. 15—16 жасар [[бойжеткен|бойжеткеннің]]нің етеккірі келмесе, [[Жынысжыныс мүшелері|жыныс мүшелерінің]]нің кешеуілдеп даму себептерін анықтап, тиісті ем тағайындау үшін оны міндетті түрде әйелдер консультациясындағы дәрігерге көрсеткен жөн. Етеккірдің келуі көпшілік әйелдердің жалпы жағдайының өзгеруіне әсер етпейді. Кейбір әйелдер етеккірі келген кезде ашушаң, күйгелек болады, іші бұзылып, жүрегі айниды, белі ауырады. Етеккір циклы мен жүйелілігінің бұзылуы организмдегіағзадағы кейбір өзгеріске байланысты болады. Бұл өзгерістің себебін анықтау үшін әр әйелдің етеккірі келетін мерзім мен оның созылу ұзақтығын белгілен отырғаны жөн. Некеде тұрған әйелдерге мұндай календарь қай кезде жүкті болғанын неғұрлым дәл есептеуге көмектеседі. Етеккір келген кезде әйел қатты ауырсынып, қан көп кеткен болса, дәрігерге қаралғаны дұрыс. Гинекологиялық ауруларды болдырмау үшін етеккірі келген кезде кейбір арнайы гигиеналық ережелерді сақтау шарт: күніне кемінде екі рет жыныс органдарының сыртын қайнаған жылы сумен жуу керек. Бұл үшін қол таза болып, тырнақ қысқа етіп алынғаны жөн. Жыныс органдары сыртының таза болмауы қабыну процесін туғызып, оның қынапқа және ішкі жыныс органдарына таралып кетуі мүмкін. Дәкеден жасалған гигиеналық төсемдерді пайдаланған тиімді. Бұл күндер де жыныстық қатынас жасауға, ванна қабылдауға, теңізде, өзенде шомылуға болмайды, тек қана душта жуыну керек. Етеккірі келген уақытта қанның көп бөлінуіне себеп болатын спиртті ішімдіктерді, ащы тұздықтарды пайдалану дұрыс емес. Бұл кезде әйел организмініңағзасының түрлі ауруларға қарсыласу қасиеті әлсірейтіндіктен ішек қызметін қадағалан, салқын тигізуден, қатты шаршаудан, жұқпалы аурумен ауыратын науқастармен араласудан сақтанған жөн.
 
Қыздардың екі [[аналық без|аналық безінің]]інің әрбірінде мыңдаған аналық
жасуша бар. [[Жыныстық жетілу]] кезеңі
аяқталған соң, ай сайын аналық жасушалардың біреуі пісіп
жетіліп, аналық безде өнеді. ''Овуляция'' деп аталатын осы
процесс етеккірге 14 күндей уақыт калғанда болады. Егер
аталған аналық жасуша [[сперматозоид|сперматозоидпен]]пен “кездеспесе”, ол
құрып, жойылады. Ай сайын жүктілікке дайындалған
[[жатыр|жатырдың]]дың ішкі қабаты қалыңдап, жұмсарады. Денеңіз
[[ұрықтану|ұрықтанудың]]дың болмағанын сезінгенде, аналық жасуша мен
жатырдың ішкі қабаты етеккір (менструация) атты қанды
сұйықтық түрінде қынап арқылы денеден шығарылады. Әрине,
17-жол:
аралығындағы мерзімді атайды. Етеккір мерзімінің ұзақтылығы
үш аптадан бастап, 41 күнге дейін баруы мүмкін. Менструация
кезінде тазалық төсемдер мен [[тампон|тампондарды]]дарды, яғни мата
тығындарын қолдануға болады. Етеккір күндерін арнайы
күнделікте белгілеп тұрса, ол басталатын уақытты алдын
25-жол:
барысында, өзіңізді жігерлі сезінсеңіз, етеккірдің алдында
кейде жыламсырап, қит етсе ашуланып, не ызаланып алуыңыз
да мүмкін. [[емшек|Емшегіңіз]] ісіңкіреп, бетіңізге [[безеу|безеулер]]лер шығатын да
уақыт болады. Етеккірі келетін әр әйел теориялық тұрғыдан
бала көтере алады. Ал әйел елу жасқа жақындағанда, етеккірі
34-жол:
Қауымдастығы өкілімен ақылдасқан абзал.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref>
 
'''Хайыз, Етеккір''' - әр айдың белгілі күндерінде әйел адамдарда пайда болып, кейбір ғибадаттарға кедергі жасайтын қан. Хайыз Имам Ағзам мазһабы бойынша, шамамен 9 жастан 55 жасқа дейін жалғасады. Хайыз болған әйел намазы мен оразасын дереу доғарады. Бірақ оразасының кейін қазасын ұстайды. Хайыз күндеріндегі намаздарының қазаларын «жеңілдік қағидасына» байланысты өтеуінің қажеті жоқ. Хайыздың ең аз мерзімі - үш күн. Ең көбі - он күн. Бұдан төмен, жоғары болса үзір қайы деп саналады. Хайыз қайы - [[Аллаһ|Аллаһтың]]тың әйелдерге жазғаны. Хазіреті Хауа анамыздан бастап әрбір әйел Хайыз жағдайында болады. [[Мұхаммед пайғамбар|Пайғамбарымыз (с.а.у.)]]: «''Бұл хайыз [[Аллаһ|Аллаһ Тағаланың]] Адам қыздарына жазған нәрсесі''», - дейді (Бухари, Хайыз/1,7).
 
'''Хайыз, Етеккір''' - әр айдың белгілі күндерінде әйел адамдарда пайда болып, кейбір ғибадаттарға кедергі жасайтын қан. Хайыз Имам Ағзам мазһабы бойынша, шамамен 9 жастан 55 жасқа дейін жалғасады. Хайыз болған әйел намазы мен оразасын дереу доғарады. Бірақ оразасының кейін қазасын ұстайды. Хайыз күндеріндегі намаздарының қазаларын «жеңілдік қағидасына» байланысты өтеуінің қажеті жоқ. Хайыздың ең аз мерзімі - үш күн. Ең көбі - он күн. Бұдан төмен, жоғары болса үзір қайы деп саналады. Хайыз қайы - [[Аллаһ|Аллаһтың]] әйелдерге жазғаны. Хазіреті Хауа анамыздан бастап әрбір әйел Хайыз жағдайында болады. [[Мұхаммед пайғамбар|Пайғамбарымыз (с.а.у.)]]: «''Бұл хайыз [[Аллаһ|Аллаһ Тағаланың]] Адам қыздарына жазған нәрсесі''», - дейді (Бухари, Хайыз/1,7).
 
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{Islam-stub}}
{{wikify}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Үй-тұрмысы]]
[[Санат:Шаңырақ]]
Line 50 ⟶ 49:
[[Санат:Тарих]]
[[Санат:Физиология]]
 
 
{{Islam-stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Етеккір» бетінен алынған