Циклоалкандар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 34 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q188862 (translate me)
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
Циклоалкандар — [[құрам|құрамындағы]] көміртек [[атомдар|атомдары]] өзара дара [[байланыс|байланыстар]] арқылы байланысқан, жалпы формуласы С<sub>n</sub>Н<sub>2n</sub> болатын циклді қаныққан көмірсутектер.
 
Жалпы формуладағы n ≥ 3. Циклоалкандар — [[молекула|молекуладағы]] [[көміртек]] атомдары өзара σ-байланыс арқылы жалғасқан алициклді көмірсутектер. Циклоалкандағы көміртек атомдары алкандардағы сияқты sp<sup>3</sup> гибридтелген күйде болады.
 
Циклоалкандарды циклопарафиндер немесе нафтендер деп те атайды. Жалпы формуласынан циклоалкандар құрамының сәйкес алкандардан [[айырмашылық|айырмашылығы]] — олардың молекуласында [[сутек|сутектің]] екі атомы кем болатынын байқауға болады. Ең қарапайым циклоалкан үш [[мүше|мүшелі]] [[сақина|сақинасы]] бар циклопропан С<sub>3</sub>Н<sub>6</sub>. Келесі мүшелері: циклобутан С<sub>4</sub>Н<sub>8</sub> және циклопентан С<sub>5</sub>Н<sub>10</sub>, циклогександар С<sub>6</sub>Н<sub>12</sub>, т.б.
44-жол:
Циклоалкандардың жеке өкілдері және олардың қолданылуы.
ЦиклопропанС<sub>3</sub>Н<sub>6</sub> — [[газ]] тәрізді зат. Есірткілік қасиетіне байланысты [[медицина|медицинада]] қолданылады.
 
Циклогексан С<sub>6</sub>Н<sub>12</sub> — сұйық зат, еріткіш ретінде қолданылады. Циклогексаннан циклогексанол, циклогексанон, адипин қышқылы және капролактам алады. [[Мұнай|Мұнайды]] өңдеген кезде циклогексан мен метилциклогексан бензол мен толуол сияқты [[химия|химиялық]] синтезге қажетті ароматты көмірсутектерге айналады.<ref>Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті. ISBN 9965-36-092-8 </ref>
==Пайдалнаылған әдебиеттер==
<references/>
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Оқулық]]
[[Санат:Химия]]
 
{{wikify}}