'''Мидия''' – [[тарихи аймақ]]. Б.з.б. 7 – 4 ғасырларда [[Әзербайжан|Әзербайжанның]]ның оңтүстікоңтүстігі мен [[Иран|Иранның]]ның солтүстік-батыс бөлігінде өмір сүрген қуатты [[патшалық]]. Мидия жөніндегі алғашқы деректер б.з.б. 9 ғ-дың 2-жартысында жазылған ассириялық жылнамаларда[[жылнама]]ларда кездеседі. Б.з.б. 9 – 8 ғ-ларда Мидия жерін мекендеген тайпалар [[асссириялықтар|асссириялықтарға]] қарсы табанды күрес жүргізді. [[Ассирия]] [[қолжазба|қолжазбалары]]лары бойынша Мидия патшалығы б.з.б. 7 ғ-дың 70- жылдарында пайда болған. Астанасы – [[Экбатана]] қаласы (қазіргі [[Хамадан]] маңында) болды. [[Киаксар]] патшаның (шамамен б.з.б. 625 – 584) тұсында Көне Шығыстағы ұлы державалардың біріне айналды. Ол әскери реформа жүргізіп, сақтармен бейбіт келісім жасады. Вавилонмен[[Вавилон]]мен күш біріктіріп, б.з.б. 607 – 605 ж. Ассирияны талқандады, кейін Урарту мен [[Каппадокия|Каппадокияны]]ны басып алды. Киаксардың баласы әрі мұрагері [[Астиаг]] тұсында Мидияны парсы патшасы [[Кир ІІ|Кир]] жаулап алып (б.з.б. 553 – 550/49), ахемен әулеті билеген парсы патшалығының құрамына қосты. Мидия өз алдына жеке мемлекет болып, б.з.б. 4 ғасырдыңдыңғасырдың соңында (бұрынғы патшалықтың бір бөлігі – Әзербайжанның оңт-нде) қайта құрылды. Оны тарихшылар Кіші Мидия, Мидиялық Атропатена деп те атады. Археологиялық зерттеулерге қарағанда, Мидияда бейнелеу өнері жақсы дамыған. Мысалы, Сузыдағы парсы патшасы [[Дарий I]] І-нің сарайын мидиялық сәулетшілер безендірген. <ref name="Source 1">[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
