Атлант мұхиты: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
3-жол:
 
== Жалпы мәлімет ==
Шығысында [[Еуропа]] мен [[Африка]]ның, батысында [[Солтүстік Америка|Солтүстік]] және [[Оңтүстік Америка]]ның, оңтүстігінде [[Антарктида]]ның аралығында орналасқан. Солтүстігінде [[Дейвис бұғазы|Дейвис]], [[Дат бұғазы|Дат бұғаздарымен]] және [[Солтүстік Мұзды мұхит]]пен, оңтүстік-шығысында Африка мен Антарктида аралығында [[Үнді мұхиты]]мен, оңтүстік-батысында [[Дрейк бұғазы]] арқылы [[Тынық мұхит]]пен жалғасады. Мұхит солтүстіктен оңтүстікке қарай 15 мың км шамасында екі жарты шарға созыла орналасқан. Ені басқа бөліктеріне қарағанда [[экватор]] маңында 2830 км-ге дейін тарылады. Мұхиттың теңіздермен қоса есептегендегі жалпы аумағы 91.6 млн. км<sup>2</sup>, орташа тереңдігі 3597 м, суының көлемі 329.7 млн. км<sup>3</sup>. Солтүстік жарты шардағы жағалауы қатты тілімделген. Теңіздері ([[Балтық теңізі|Балтық]], [[Солтүстік теңізі|Солтүстік]], [[Жерорта теңізі|Жерорта]], [[Кариб теңізі|Кариб]], т.б.) мен ірі шығанақтары (Бискай, Гвинея, т.б.) түгелдей дерлік осы бөлікте. Оңтүстік жарты шардағы жағалауы аз тілімделген (Антарктида маңындағы Уэдделл т.). Атлант мұхитында басқа мұхиттармен салыстырғанда аралдар аз. Iрі аралдары ([[Ұлыбритания]], [[Ирландия]], [[Ньюфаундленд]], [[Υлкен Антиль]], [[Кіші Антиль]], [[Канар аралдары|Канар]], [[Жасыл Мүйіс]], [[Фолкленд аралдары]]) мұхиттың жағалауларына таяу орналасқан. Орталық бөлігіндегі аралдар (Азор, Әулие Елена, Тристан-да-Кунья, т.б.) ұсақ және олар жанартау әрекетінен пайда болған. Мұхиттың түбі Орта Атлант су асты жотасымен бөлінген. Оның жекелеген шыңдары (Буве, Тристан-да-Кунья, Көкке ұшу, Сан-Паулу, Азор) жанартау аралдары түрінде су бетіне шығып тұр. Мұхиттың шығысында Батыс Еуропа, Канар, Жасыл Мүйіс, Гвинея, Ангола, Кап, Агульяс, батысында Солтүстік Америка, Гвиана, Бразилия, Аргентина, оңтүстігінде Африка-Антарктида қазан-шұңқырлары бар. Олардың тереңдігі 3000 метрден 7300 метрге жетеді. Терең шұңғымалар арал доғаларын жиектей орналасқан (ең тереңі Пуэрто-Рико шұңғымасы, 8742 м) және олар бір-бірінен су астындағы үстірттермен, қыраттармен, жоталармен бөлінген. Мұхиттың шеттері құрлықтық беткеймен көмкерілген. Мұхит түбінің үштен екі бөлігін әктастан тұратын органикалық шөгінділер жауып жатыр. Терең қазаншұңқырларының түбі қызыл саздан, ал жанартау аралдарының төңірегі жанартаулық шөгінділерден түзілген.Атлан мухиты каида кетти!!
 
== Климаты ==