Бұлан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 85 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35517 (translate me)
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
Бұлан-Қазақстандағы бұгылар тұқымдасына жататын ең ірі сүтқоректі,тұяқты жануар.Шоқтығының биіктігі 2 метрге жетеді,салмағы 600 кг-дай,Қазақстанда Жайық өзеі аңғарындағы ормандарда,солтүстік облыстардың ормандарында және шығыста Ертіс бойы мен Алтайда кездеседі.Наурызымдағы қарағай ормандары мен шоқ ормандарда кездеседі.Аталықтарында үлкен күректәрізді мүйіздері болады,аналықтарында мүйіз болмайды.Жазда шөппен,қыста бұтақ,ағаш қабықтары және бұталарымен қоректенеді.Күйлеу уақыты-қыркүйек-қазан.225-230 күн буаздықтан кейін,мамыр-маусымда аналығы1-2 төлін дүниеге әкеледі.Аң аулау кәсібінің нысаны болып табылады .
{{Taxobox
Пайдаланылған әдебиеттер:Қазақстандағы жануарлар әлемі.
| name = Бұлан
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{IUCN2008 |assessors=Henttonen, H., Stubbe, M., Maran, T. & Tikhonov A. |year=2008 |id=41782 |title=Alces alces |downloaded=11 February 2009}}</ref>
| image = Moose superior.jpg
| image_width =
| image_caption = Еркек
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Сүтқоректілер]]
| ordo = [[Жұптұяқтылар]]
| familia = [[Cervidae]]
| subfamilia = [[Capreolinae]]
| genus = '''''Alces'''''
| genus_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1821
| species = '''''A. alces'''''
| binomial = ''Alces alces''
| binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[10th edition of Systema Naturae|1758]])
| range_map = Moose distribution.png
| range_map_caption = Бұлан ареалы
}}
'''Бұлан''' ({{lang-la|Alces alces}}) — [[жұптұяқтылар]] отряды бұғы тұқымдасына жататын ең ірі [[аң]]. Дене тұрқы 3 м-ге, шоқтығының биіктігі 2,3 м-ге, салмағы 570 — 630 кг-ға дейін жетеді. Басы үлкен, созылыңқы, үстіңгі ерні етті, сәл төмен салбырап тұрады. Жалпақ, тармақталып келген мүйізі мен алқымындағы ерекше терілі өскін — “сырғасы” тек еркегінде болады. Мүйізі алшақ орналасады, екі ұшының арасы 1,5 м-дей, салм. 20 кг-дай. Түгінің түсі қоңырқай, аяқтарының түгі ақ түсті. Аяқтары ұзын, қалың қарда, батпақты жерде жүруге бейімделген. Бұлан [[Еуразия]]ның, Солт. [[Америка]]ның орманды белдемінде кеңінен таралған. Тарихи деректер бойынша, Бұлан Қазақстанның орманды-дала, дала белдемдерінде ірі өзендердің аңғарындағы тоғайларды бойлай тіршілік еткен. Республика жерінен Бұланның [[қаңқа]] қалдықтары, тасқа салынған суреттері, [[Бұлан аң|Бұлан]] бейнеленген бұйымдар көптеп табылды. Ретсіз аулаудың нәтижесінде 20 ғасырдың басында [[Қазақстан]] жерінде түгелдей жойылған, кейіннен қайтадан көрші [[Орынбор]] өңірінен келе бастаған. Қазіргі кезде Қазақстанның солтүстік орманды-далалы аймақтарында 3 — 3,5 мыңдай Бұлан кездеседі. Бұлан қыста тал, [[көктерек]], [[қайың]], т.б. ағаштардың бұтағын, қабығын, қынаны, ал жазда көптеген шөптесін өсімдіктермен қоректенеді. Қыркүйекте күйекке түседі, буаз болу мерзімі 225 — 230 күн. Мамырда бұзаулайды, көбіне бір бұзау туады. Сүті өте майлы, шипалы қасиеті бар. Еті, терісі пайдалы. [[ТМД]] елдерінде Бұланды атуға тыйым салынған, ол арнайы қорықтарда өсіріледі.
 
== Пайдаланылған әдебиет ==
“Қазақ Энциклопедиясы”, ||-том
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Бұғылар]]
 
{{Link GA|de}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Бұлан» бетінен алынған