Махмұд Қашқари: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш 178.91.111.38 (т) өңдемелерінен 178.89.62.218 соңғы нұсқасына қайтарды |
|||
14-жол:
==Туған жері==
'''Махмұд Қашқари''' (ұйғ. مەھمۇد قەشقىرى, Mehmud Qeshqeri; 1029—1101) - түркі ғалымы, әйгілі «[[Диуану лұғат-ат-түрк]]» («Түркі сөздерінің жинағы») атты еңбектің авторы. Толық аты жөні Махмұт ибн әл Хұсейн ибн Мұхаммед. Туған жері қазіргі [[Қырғызстан]] жеріндегі [[Ыстықкөл]] жағасындағы (кей деректе Шу бойындағы) [[Барсхан]] қаласы.Ыстықкөл маңындағы болған Барысхан қаласында әскерилер отбасында дүниеге келген. Қарахан әулетінен. Қашқарда, Бағдатта білім алған. Византия, Түркия, Қытай және басқа елдерді аралаған. Түркі тілімен қатар, араб және парсы тілдерінде де еңбектер жазған. «Диуани лұғат ат-түрік» - Қ. ең ұлы шығармасы. Онда көшпелілердің ой әлеміне қатысты да тамаша мұра жинақталған. Бұл тамаша энциклопедиялық туынды 1072-1078 жылдары Бағдатта жазылған. Түпнұсқасы жоғалып кеткен. 1206 жылы М.А.Абулфатх жасаған жалғыз көшірмесі Стамбулда сақтаулы. Толық нұсқасын қазақ тіліне А. Егеубаев тәржімәлады.
Ат қасқасы ай болмас.
Төрт түлік мал туралы
139-жол:
==Өмірбаяны==
Махмұдтың әкесі белгілі қолбасшы, Барсханның әмірі болған. Ол кейін [[Қарахан әулеті]] билеген мемлекеттің мәдени саяси орталықтарының бірі [[Қашқар]]ға ауысқан. Махмұд осында дәріс алған, ұзақ жылдар тұрған. Оның аты жөніне қай жерден шыққанын көрсететін дәстүрмен «Қашқариді» тіркеуінің мәнісі де содан.
Ғалымның туған, қайтқан жылы белгісіз. Ол жөнінде өзі де, басқа зерттеулер мен сол тұстағы жазбаларда да ештеме айтылмайды. Ол Қашқарда алған білімін одан әрі толықтыру мақсатымен, [[Бұқара]], [[Нишапур]], [[Бағдад]] қалаларында болады, түркі тілінің сыртында араб, парсы, тілдерін жетік меңгереді. Өз заманының аса білімдар филологы, тарихшысы, этнографы, географы ретінде танылады.
==Түркі ғалымы==
| |||