Мұхитқа шыға алмайтын елдер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
6-жол:
Олардың 16-сы Африкада, 14-і Еуропада, 12-сі Азияда, 2-і Оңтүстік Америкада орналасқан. Мұхитқа шектеспейтін елмен шекараласқан, өзі де мұхитқа қақпасы жоқ Лихтенштейн, Өзбекстан қатарлы 2 ел бар. Сондай-ақ айналасы тек бір ғана елмен - Ватикан, Сан-Марино, Лесото тәрізді 3 ел, екі елмен қоршалған Андорра, Непал, Бутан, Молдава, Моңғолия, Лихтенштейн, Свазиленд сынды 7 мемлекет бар.
 
85 млн халқы бар (2009 жыл) ЭтиопаЭфиопия ең көп халқылы, мұхитқа қақпасы жоқ елге жатады. Және Уганда (32,4 млн), Непал (29,3 млн), Өзбекстан (28,6 млн) елдерінде 20 млннан астам халқы бар.
 
Мұхитқа қақпасыз елдерден Қазақстан (2 724 900 км²) ең үлкен көлемді болса Моңғолия (1 566 500 км²), Чад (1 284 000 км²), Нигер (1 276 000 км²), Мали (1 240 000 км²), ЭтиопаЭфиопия (1 104 300 км²), Боливия (1 098 581 км²) елдері млн км²-ден үлкен территорияға ие.
 
Мазмұны
57-жол:
Орталық Африка республикасы
Чад
ЭтиопаЭфиопия[3]
 
Еуропа
63-жол:
Австрия
Андорра
Беларуссия
Беларусия
Ватикан
Косово — жартылай мойындалған ел
69-жол:
Люксембург
Македония
МолдавМолдава
Сан Марино
Сербия
Словакия
УнгарияВенгрия
Чехия
Швейцария
84-жол:
Тарих
 
Жағырапиялық өлшеммен мұхитқа шектеспейтін елдер пайдасы аз елдер делініп келді. Өйткені, мұхитқа шектеспейтін елдерде теңізтеңізде балық аулауы, қазба байлықтарын игеруі тәрізді салалар дамитын негіз жоқ, және сыртқы саудада маңызды рөлі бар теңіз тасымалын жүргізу мүмкіндігі де жоқ. Адамзат теңіз жағалауы маңында жинақышоғырланып жасауға құмартататындықтанұмтылатындықтан мұхитқа шектеспейтін елдерде халық аз жасап келді. Сондықтан мемлекеттер теңізге қақпалы болу үшін өзара үнемі бәсекелесіп келген.
 
Конгоның еларалық кеңесі немеснемесе қазіргі Конго демократиялық республикасы 1885 жылы Берлин құрылтайында теңізге қақпалы болу үшін Анголаның жерін 2-ге бөліп жіңішке коридор алғанды.
Жаһандық бірінші соғыстан кейін Польшаны теңізге қақпалы болдыру үшін Данцигті Польшаға өткеріп берген.
Дунай өзені Австрия, УнгарияВенгрия елдерін теңізге қақпалы болдыру үшін халықаралық маңызға ие болды.
 
Боливия19-шы ғасырда Тынық мұхитындағы соғыстың нәтижесінде теңізге шығатын жалғыз қақпасынан айырылғандыайырылып қалғанды. Бірақ Боливия теңіз әскерлері әлі күнге дейін Титикака көлінде жаттығу істеп келеді.
Жаһандық бірінші соғыстан бұрын Венгрия өзінің қарамағындағы Хорватияның аутономиясын мойындаса да Адриат теңіз жағалауындағы порт қала Фиумді тіке қарауына алып, Будапештден тағайындалған билеуші билеп, үшбу елдің жалғыз порт қатары пайдаланғанды. Трианонның келісіменкелісім шартымен аталмыш қаланы Хорватияға беруімен Венгрия теңізге қақпасыз болғандықалды.
ЭритрейЭритрея, Монтенегроның егемен болуы ЭтиопаЭфиопия, Сербия үшінСербияны теңізге қақпасыз болуына соқтырдықалдырды.
Ресей Солтүстік мұхитқа қақпалы болғанмен қыста қатып қалып қатынастасымал қатынасы үзіліп қалатындықтан жерін Балтық теңізіне, Қара теңіз, Тынық мұхитына дейін кеңейіткен болатын.
 
Мұхитқа қақпасыз елдерге көрсететін жеңілдік
 
Теңіз заңы туралы БҰҰ-ның конвенциясы бойынша мұхитқа тіке шыға алмайтын елдер басқа елдердің жері арқылы алым салықсыз тасымал істеуге құқылы. БҰҰ-ы дамып келе жатқан, теңізге қақпасыз елдерге жәрдемесетінжәрдемдесетін бағдарлама жүргізіп келеді.
 
Дерлік мұхитқа шыға алмайтын елдер
 
Төмендегі елдердің теңізге шығу мүмкіндігі шектеулі.
 
Ирак, Әл-Фау түбегімен Парсы шығанығынашығанағына - 58км.
Словения, Копермен Адриат теңізіне - 47км
Конго демократиялық республикасы, Атланта мұхитына - 40км
Босния және Герцеговина, Неум арқылы Адриат теңізіне - 26км
Йордания Акаба арқылы Акаба шығанығынашығанағына, Қызыл теңізіне - 26км
 
Түсініктеме
Line 112 ⟶ 113:
↑ Jump up to: 1.0 1.1 2011 жылдың 7-і айының 9-да Оңтүстік Судан тәуелсіздік алған соң
↑ Jump up to: 2.0 2.1 2.2 Қанша теңізге қақпасыз болғанмен құрылықтағы ең үлкен көл Каспий теңізіне қақпалы.
Jump up ↑ 1993 жылы ЭритрейЭритрея тәуелсіздігін жариялаған соң
Jump up ↑ 1879 жылы Чили Антофагаста портын жаулап алған соң