Модель: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:Efsilandrover.JPG|thumb| alt=A.| ''[[Жедел жәрдем көлігінің моделі]]''.]]
'''''Модель''''' ({{lang-fr|modele}}, {{lang-la|modulus}} – [[өлшем]])<ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2 </ref> – белгілі бір зерттелетін нысанның ой түсінігі арқылы немесе материалдық түрде жасалған шартты үлгісі (бейнесі, сұлбасы, сипаттамасы, т.б.). Модель мен түп нұсқаны бір-бірінен абсолютті түрде айыруға болмайды. Қарастырылып отырған құбылыс немесе процесс абстрактылық нысандар мен [[математика|математикалық]]лық заңдылықтар түрінде берілетін модель [[математикалық модель|математикалық модель]] деп аталады. Модельдің ең қарапайым түрі нысандарды көрнекі етіп сурет, кескін, сызба формасында графиктік түрде көрсету. Модельдің ''екінші түріне'' – нысандардың, процестер мен құбылыстардың ауызша (қандай да бір тілдің көмегімен) суреттелуі, сипатталуы жатады. ''Үшінші түрі'' – [[ақпараттық–ақпараттық-логикалық модель|ақпараттық-логикалық модель]] , ауызша сипатталған нысанды кескіндеп көрсету (формалау). ''Төртінші түрі'' – [[динамика|динамиканың]]ның ішкі заңдарын, өзара әсерін, қасиеттерін көрсететін физикалық нысандардың, құбылыстар мен процестердің математикалық түрде сипатталуы. Мысалы, белгілі бір физикалық процестің уақыт ішінде өтуін баяндайтын [[дифференциялдық теңдеулер жүйесі|дифференциялдық теңдеулер жүйесі]] осы процестің моделі деп аталады. Модель ұғымы [[логика|логика]], математика, [[физика|физика]], [[химия|химия]], [[кибернетика|кибернетика]], [[лингвистика|лингвистика]], т.б. ғылым салаларында қолданылады. Ғылымда модель ұғымы әдетте [[модель жасау әдісі|модель жасау әдісін]]н қолдануға байланысты аталады. Алгебра мен математика логиканың тоғысқан жерінде арнаулы пән – [[модельдер теориясы|модельдер теориясы]] қалыптасты.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><br>
ISBN 5-89800-123-9</ref><br>
 
'''Модель.''' Әлеуметтанушылар бұл терминге көптеген анықтама береді. Кейбір жағдайда, ол теория деген сөздің синонимі ретінде, тағы да бір жағдайларда теориядан гөрі жалпылау деңгейде абстрактілі ұғымдар жүйесіне сілтеме ретінде пайдаланылады. Ол, сондай-ақ, себептік модельдердегі сияқты статистикалық модельді қолданылады. Қаңдай анықтама берілсе де, модельдер оны зерттеуде эмпиризмнен аулақ болып, теориямен шұғылдануды талап етеді.
Line 18 ⟶ 17:
 
[[Санат:Материалдар]]
[[Санат:Материалдар механикасы]]
[[Санат:Модельдеу]]
[[Санат:Әлеуметтану]]
[[Санат:Терминология]]
 
[[it:Teoria#Modelli]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Модель» бетінен алынған