Жапырақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
11-жол:
 
Жапыраққа беріктілік, серпімділік қасиет беретін, оның “''қаңқасын''” құрайтын талшықтар жапырақ жүйкесін құрайды. ''Жапырақ'' жүйкесінің құрамында әр түрлі клеткалардан құралған негізгі өткізгіш ұлпа — ''ксилема''; өсімдікте органикалық заттарды таситын және өсімдіктің арнайы мүшелерінде (жер асты тамырында, өсу нүктесінде, жемісі мен дәнінде, т.б.) қор жинауға қатысатын түтікті-талшықты күрделі ұлпа — [[флоэма]] болады. Жапырақ сағағынан тақтасына қарай жалғасып жатқан өткізгіш шоқтар — орталық жүйке деп аталады, ал одан жан-жаққа таралған жанама жүйкелердің орналасуына қарай жүйкелену бірнеше типке бөлінеді: қауырсын тәрізді торлы жүйкелену — орталық жүйкенің жан-жағын жанамалап жатуы (тал, терек, алма, алмұрт, шие, т.б.); ''саусақ салалы жүйкелену'' — негізгі орталық жүйке бір жерден басталып, жапырақ жиегіне дейін саусақ тәрізді салаланып таралуы ([[үйеңкі]], [[бегония]], т.б.); параллель (қатарласа) жүйкелену — талшықтар жапырақтың ұшына қарай қатарласа созылуы (барлық астық тұқымдастары), доғалы жүйкелену — жүйкелер жапырақ тақтасының түбінен шығып, жапырақтың ұшына жеткен кезде доға тәрізді бір-бірімен соқтығысады (інжугүл, жолжелкен.)
 
== Жүйкелену ==
[[Сурет:Leaf 1 web.jpg|thumb|300px|Жапырақ тақтасындағы өткізгіш шоқтар]]
Жүйкелену - деп өткізгіш шоқтардың жапырақ тақтасына орналасуын айтады .
 
Олардың қызметі:
# Жапырақ қаба:ттарына су мен онда еріген минералды тұздар жеткізіледі ;
# Органикалық заттар басқа мүшелеріне таратылады;
# Жапыраққа беріктік қасиет береді.
 
Жүйкеленудің типтері:
# Қауырсын тәрізді торлы жүйкелену негізгі орталық жүйкенің жан-жағынан жанама жүйкелер теңдей таралады. Майда жүйкелері торлап жатады.
# Саусақ салалы жүйкелену орталық жүйке бір жерден басталып жапырақ жиегіне дейін саусақ тәрізді саланып таралады.
# Параллель жүйкеленуде жүйкелер жапырақтың ұшына дейін қатарласа созылады .
# Доғалы жүйкелену жапырақ тақтасының түбінен қатарласа шыққан жүйкелер , жапырақ ұшына жеткенде доға тәрізді бір -бірімен түйіседі .
 
Жапырақтың сабақта орналасуы 3 түрлі болады:
# Кезектесе орналасу. Сабақтың әр буынында 1 жапырақ болса - кезектесе орналасу деп аталады.
# Қарама қарсы орналасу. Бір буында екі жапырақ қарама-қарсы болса- қарама қарсы орналасу деп аталады
# Топтаса орналасу. Бір буында үш-төрт жапырақ болса - топтаса орналасу деп аталады
 
== Өсімдік жапырағы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жапырақ» бетінен алынған