Салах әд-Дин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 103 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8581 (translate me) |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
17-жол:
| place of burial =[[Umayyad Mosque]], [[Дамаск]], [[Сирия]]
|}}
'''Салах ад-Дин Юсуф ибн Аюб''' ('''{{lang-en|{{IPA|Ṣ}}alā{{IPA|ḥ}} ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb}}'''; [[Күрд тілі|Күрдше]]: سه لاحه دین ئه یوبی ''Selah'edînê Eyubî''; {{lang-ar|صلاح الدين يوسف بن أيوب}} ; c. 1138 - 4 Наурыз, 1193) – [[Мысыр]] мен [[Сирия]] (1171-93) Сұлтаны болған күрд мұсылманы. Үшінші крест жорығына қарсы мұсылмандарды басқарған. Билігінің шарықтау кезінде өзі негізін қалаған Аюбид династиясы Мысыр, Сирия, [[Ирак]], [[Хиджаз]] және [[Йемен]]ді билеген. Ол [[крест ұстаушылар]]ға мұсылмандар қарсылығын бастап, ақырында Иерусалим крест ұстаушылар патшалығы құрсауынан Палестина бөлігін босатады. Сол себеп тен де, ол Араб әлемінде, Мұсылмандар, [[Күрдтер]] үшін де танымал ірі тұлға. Салах ад-Дин қатаң түрде Суни Исламды ұстанған. Ол ешқашан жеңілген жауларын жәбірлеп, өлтіріп немесе қинаған емес,[1][2] Хаттин соғысынан кейінгі кейбір оқиғаларды ескермегенде. Оның жалпы батырлық, сонымен қатар мейірбандық (chivalrous) қасиеттері Християндық тарихшылар да, әсіресе Моабтағы Керакты қоршауға алғанда, атап көрсетеді.
[[Сурет:SaladinRexAegypti.jpg|thumb|left|200px|''Салах ад-Дин, Мысыр Патшасы'' - [[15-ші ғасыр]] қолжазба бетінен; сол қолында Еуропалық билік белгісі.]]
Салах әд-Дин [[Айюб әулеті]]нің негізін қалаушы. Сирия сұлтанының Нұр әд-диннің әскер басыларының бірі - Айюб ибн Шадидың баласы. 1164, 1167, 1168 ж. Нұр әд-Диннің әскері қатарында Мысырды бағындырды және крест жорықтарына қарсы күресті. 1169 ж. Мысырдағы халифтің уәзірі болып тағайындалды. 1171 ж. Фатима әулетінен шыққан соңғы халиф Адид өлгеннен кейін, Египеттегі өкімет билігін басып алып, өзін сұлтан деп жариялады. 1174 ж. Нұр әд-Дин өлгеннен кейін, оның Сириядағы иеліктерін және оған шектес Ирак билеушілерінің ұсақ иеліктерін өзіне бағындырды. 1187 ж. С .әд-Д бастаған біріккен мұсылман әскерлері Хиттин түбінде кресшілерді талқандап, Иерусалимді алды.1189 жылдың қарсаңында Сирия мен Палестина кресшілерден толық азат етілді. С. Әд-Д. 3-крест жорықтары кезінде (1189-92) мұсылмандар әскерін басқарды. Ол кресшілерді күйрете талқандаған алғашқы мұсылман қолбасшысы болды. Осыдан кейін кресшілер Таяу Шығыстағы иеліктерінен біртіңдеп айырыла бастады. С.әд-Д-нің ішкі саясаты Мысырдағы жер иеліктерді бөліп беруге, медреселер салуға, алым-салықты азайтуға бағытталды. <ref>"Қазақстан". Ұлттық энциклопедиясы 6-том</ref>
== Тағы қараңыз ==
| |||