Уикипедия

Орталық Қазақстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
22-жол:
 
== Табиғат ресурстары ==
Орталық Қазақстанды минералды ресурстардың қазынасы десек те болады. Бұл ауданда пайдалы казбалардың алуан түрі және үлкен қоры шоғырланған. Жер койнауындағы көмірдің мол қоры [[Қарағанды]] көмір алабындаалабы]]нда орналасқан. Сонымен бірге 100% кокстелетін көмір де осында. Мыс кен орындары Балқаш маңы мен [[Жезказған]]да, марганецтің 100%-ы Атасу жөнөжәне Жезді кен орындарында шоғырланған. Сонымен бірге мұнда сирек металдар да кездеседі. [[Вольфрам]] мен молибденнің негізгі кен орындары Жоғары Қайрақты, Көктенкөл, [[Солтүстік Қатпар]],Қараоба және Оңтүстік Жауырда орналасқан. Оңтүстік Торғай мұнай газ алабында мұнай мен газдың 3 кен орны анықталып, барлау жұмыстары жүргізілді. Соныменбірге кенсіз пайдалы қазбалардың қоры анықталып, әсіресе құрылыс материалдары көптеп шоғырланған. Аудан жеріндегі пайдалы қазбалардың ерекшелігі - олардың бір-біріне жақын орналасуында.
 
=== Су ресурсы ===
Орталық Қазақстанның оңтүстік шығысында [[Балқаш көлі]] орналасса, қалған аумағында ([[Қарасор]], Қыпшақ және т.б.) ұсақ көлдер кездеседі. Олардың дені ащы көлдер.Судың жетіспеуі өнеркәсіп жөне ауыл шаруашылык салаларын дамытуға кедергі болуда. Сумен камтамасыз ету үшін Ертіс - Қарағанды - Жезқазған су қоймалары және канал салынды.
 
=== Орман ресурсы ===
31-жол:
 
=== Қызықты жағдайлар ===
*1. П.И. Шангин (Алтай таулы округінің маркшейдері) Сарыарқаның[[Сарыарқа]]ның табиғатына сипаттама бере отырып, аймактың қорғасын мен мыс кендеріне бай екендігін және оларды өндірген ежелгі ошақтарын, 1816 жылғы зерттеу барысында жазып кеткен.▼
 
*2. XIX ғасырдың ортасында байлыкбайлық іздеген кәсіпкерлер бірінен соң бірі келіп 85 кен орнын игерген. 1895 жылы бір ғана [[Қаркаралы уезіндеуезі]]нде 311 кеніш игерілген.▼
▲*1. П.И. Шангин (Алтай таулы округінің маркшейдері) Сарыарқаның табиғатына сипаттама бере отырып, аймактың қорғасын мен мыс кендеріне бай екендігін және оларды өндірген ежелгі ошақтарын, 1816 жылғы зерттеу барысында жазып кеткен.
*3. 1940 жылға дейін Қарағанды кемір алабында 22 шахта жөне 1 көмір кесіндісі (Федоров) салынды. Бұл өндіріс орындары тек ауданның ғана емес, бүкіл Қазақстанның индустриалды дамуына септігін тигізді. Қарағанды Ресейдің Еділ маңы жөне Орал әкономикалыкэкономикалык аудандарын, [[Башқұртстан]] республикасы мен [[Орынбор облысы]] облысынн көмірмен қамтамасыз еткен. Ұлы Отан соғысы жылдары Қарағанды көмірі бүкіл елімізді отынмен камтамасыз етті.▼
▲*2. XIX ғасырдың ортасында байлык іздеген кәсіпкерлер бірінен соң бірі келіп 85 кен орнын игерген. 1895 жылы бір ғана Қаркаралы уезінде 311 кеніш игерілген.
*4. Орталық Қазақстан марганец (жез) кенінің барланған қоры бойынша дүние жүзінде 3-орында, ал [[ТМД]] елдері арасында Украинадан[[Украина]]дан кейін 2-орында. Кеннің негізгі коры Атасу кенді ауданында (батыс Қаражал, Үшқатын III, Үшқатын I, Шығыс Қамыс, Жомарт және т.б.) және Сарысу-Теңіз кенді ауданында («Түр», «Богач») шоғырланған.<ref name=kazgeo9/>▼
▲*3. 1940 жылға дейін Қарағанды кемір алабында 22 шахта жөне 1 көмір кесіндісі (Федоров) салынды. Бұл өндіріс орындары тек ауданның ғана емес, бүкіл Қазақстанның индустриалды дамуына септігін тигізді. Қарағанды Ресейдің Еділ маңы жөне Орал әкономикалык аудандарын, [[Башқұртстан]] республикасы мен [[Орынбор]] облысын көмірмен қамтамасыз еткен.Ұлы Отан соғысы жылдары Қарағанды көмірі бүкіл елімізді отынмен камтамасыз етті.
▲*4. Орталық Қазақстан марганец (жез) кенінің барланған қоры бойынша дүние жүзінде 3-орында, ал ТМД елдері арасында Украинадан кейін 2-орында. Кеннің негізгі коры Атасу кенді ауданында (батыс Қаражал, Үшқатын III, Үшқатын I, Шығыс Қамыс, Жомарт және т.б.) және Сарысу-Теңіз кенді ауданында («Түр», «Богач») шоғырланған.<ref name=kazgeo9/>
 
== Халқы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Орталық_Қазақстан» бетінен алынған