Уикипедия

Көзілдірік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш бот: хорошая статья de:Brille; косметические изменения
1-жол:
[[Сурет:Circularly polarized glasses.jpg|250 px|thumb|]]
 
'''''Көзілдірік''''' – [[көз|көздің]]дің [[оптика|оптикалық]]лық кемістігін түзету, [[Күн]] сәулесінен, шаң-тозаңнан, химиялық заттар әсерінен қорғау үшін қолданылатын құрал. Көзілдірік шынысының сәулені жинайтын (“+”) (алыстан көргіштікті түзету үшін) және сәулені шашырататын (“–”) (алыстан көрмеушілікті түзету үшін) түрлері болады. Көзілдірік екі жағы ойыс (“–”) не екі жағы дөңес (“+”) шыныдан жасалады. Сонымен қатар, Көзілдірік шынысы көздің қасаң қабығына жапсырылып та киіледі (жапсарлы [[линза]]). Көздің көруі өте нашарлағанда 2 – 3 қатар линзадан жасалған Көзілдірік қолданылады. Кейбір адамдардың алыстан көргіштігі де, жақыннан көруі де нашарлайды. Мұндайда екі Көзілдірік кимеу үшін жоғары бөлігімен алыстағыны, төмен бөлігімен жақындағыны көруге болатын шыныдан жасалған құрама Көзілдірік беріледі. Жастың ұлғаюына байланысты (40-тан асқан адам газет, кітап оқу үшін) әр түрлі шынылы Көзілдірік киюге тура келеді. Көздің көру кемістігін қалыптастыру үшін киілетін Көзілдіріктің қай түрін болса да дәрігердің нұсқауымен кию керек. Көзді күн сәулесінен қорғайтын Көзілдіріктің шынысы қоңыр, қара, көк, күлгін, жасыл түсті болады. Мұндай Көзілдіріктер қолданылуына байланысты әр түрлі пішінде жасалады. [[Болат]] қорытушылар, [[химия|химиялық]]лық өндіріс жұмысшылары үшін арнайы қалың шыныдан екі бүйірі жабық Көзілдірік шығарылады.
 
 
== Көзілдіріктің пайда болуы ==
Көзілдіріктің қай уақытта пайда болғандығы жөнінде нақты дерек жоқ. Ол тарих беттерінде түрлі болып кездеседі. Мәселен, [[ежелгі Грекия]]да адамдар дөңес және ойыс айналардың ерекшеліктерін байқаған. Сондай-ақ көзілдіріктің күннен қорғауға, оқуға, ұсақ нәрсені ұлғайтып көруге айналған түрлерінің өзіне тән тарихы бар. Ең алғашқы көзді күннен қорғайтын көзілдірікті Қиыр Солтүстік пен [[Азия]]ның, сонымен қатар [[Америка]]ның ежелгі тұрғындары ойлап тауыпты. Оларды жануарлардың сүйегінен жасаған екен. Ал, [[Қытай]] жерінде ежелде күңгірт көзілдірік (бүгінде күннен қорғайтын қара көзілдіріктердің арғы атасы) пайда болған. Мұндай көзілдірікті [[Қытай]]да сот үкімін оқитындар киіпті. Бұл жаза алушылар мен куәгерлер сот үкімін оқитындардың көзінен олардың ішкі жан-дүниесін танып қоймау үшін қажет болған екен.
 
10-жол:
Жақыннан және алыстан көруге арналған көзілдіріктер ХҮІ ғасырда пайда болған. Осы уақытта көзілдіріктің сыртқы көрінісі мен пішініне де өзгерістер енгізілді. Күңгірт көзілдіріктерді ойлап тапқан [[Қытай]] еліне көз кемістігіне арналған көзілдіріктер [[араб]] және [[парсы]] саудагерлері арқылы жетіпті.
 
== Көзілдірік түрлері ==
<gallery>
Сурет:Silhouette sunglasses.jpg
18-жол:
File:Sunglasses as seen by a fisheye lens.jpg
</gallery>
=== Әйнек линзалар ===
Әйнек ультракүлгін сәулелерінен қорғайтындығына кепілдік береді, пластикке қарағанда заттарды аздап қана бұрмалап, төменірек көрсетеді. Бірақ әйнекті линзалар қауіпсіз емес: кез келген жағдайда сынып қалып, көзіңізге зиянын тигізуі мүмкін. Пластикалық линзаларға қарағанда ауырлау болып келеді әрі терлетіп жібереді. Әйнекті линзалар балаларға арналмаған.
 
=== Пластикалық линзалар ===
Пластикалық линзалар әйнекке қарағанда жеңіл әрі қауіпсіз. Бірақ пластик ультракүлгін сәулелерін жіберіп қояды да, көзге зиянын тигізеді. Арнайы химиялық ингредиентке ие, зиянды сәулелерді ұстап қалатын линзалар да болады. Мұндай көзілдіріктерді көшедегі лашықтардан немесе базарлардан алмаған жөн. Сапалы пластикалық линзаларды жасауда алдыңғы орында тұрған елдер қатарында Канада, Германия және Франция бар. Заманауи пластикалық линзалардың құрамына арнайы химиялық қоспалар қосылады. Ол қоспалар көзге ешқандай зиянның тимеуін қамтамасыз етеді. Олардың екі түрі болады: А және В. Сапалы көзілдіріктердің этикеткаларында: "Blocks at least 90% UVB and 60% UVA" деген жазу болады. Әрине сандары өзгертіліп жазылуы мүмкін. Сәуледен толық қорғауды қамтамасыз ететін көзілдіріктердің өлшемі - 400 нанометр.
=== Жүзуге арналған көзілдіріктер ===
 
Жүзуге арналған көзілдіріктерді ХІҮ ғасырда парсы сүңгігіштері қолдана бастады. Ол тасбақаның қабыршағынан жасалынған еді. [[1930 жыл|1930 жылы]]ы жазушы [[Гай Гилпатрик]] жүзуге арналған көзілдірік пен ұшаққа арналған көзілдірік екеуіне тәжірибе жүргізеді. Жүзуге арналған көзілдіріктер [[1950 жыл]]да танымал болды. Алайда спортшылар үшін өте қауіпті болып қала берді. Олар әйнектер жасалатындықтан, кейде әйнектері сынып, спортшыларға қауіп төндіретін. [[1972 жыл]]ы жүзуге арналған көзілдіріктерді [[Олимпиада ойындары|Олимпиадалық ойынойындарда]]дарда қолдануға тыйым салған еді.
 
=== Аудармашы көзілдіріктер ===
[[Жапония]]лық NEC корпорациясы шетел сөздерін аудара алатын көзілдіріктер ойлап тапты. Ғажайып оптикалық құрал TeleScouter деп аталады.
Көзілдіріктің арнайы бейнекамерасы бар. Ол нысанаға алынған ақпаратты ғаламдық желіге қосылған портативті компьютерге бере алады. Арнайы аударма сөздікті ресурстың көмегімен көзілдірікке шағылысқан ұғымдар мен сөздер автоматты түрде жапон тіліне аударылады. Технологтардың айтуынша, оптикалық құрал адамның көру қабілетіне кедергі келтірмейді.
 
 
== Сыртқы сілтемелер ==
* [http://www.baq.kz/blog/article/4259 Алғашқы көзілдірік қашан пайда болған?]
* [http://www.alashainasy.kz/world/5633/ Аудармашы көзілдіріктер пайда болды]
* [http://massaget.kz/bastangy/sn/1416 Көзілдірік түрлері]
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 11 - том
 
42-жол:
[[Санат:Линзалар]]
[[Санат:Көру]]
 
{{Link GA|de}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Көзілдірік» бетінен алынған