Сүрме: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[FileСурет:Antimony.svg|thumb|Сүрме]]

'''Сүрме''' (''Stіbіum''), '''''Sb''''' – элементтердің периодтық жүйесінің V тобындағы [[химялық элементтер|химялық элемент]], [[Атомдық нөмір|атомдық нөмірі]] 51, [[Атомдық масса|атомдық массасы]] 121,75. Шығыс елдерінде бұдан 3000 жыл бұрын [[ыдыс]] жасауда қолданылды. [[Египет|Египетте]]те б.з.б. XIX ғасырда сүрме жылтырының ұнтағын әйелдер қасын бояуға пайдаланған. Сүрменің алу жолын және қасиеттерін алғаш сипаттап жазған [[Алхимия|алхимик]] В.Валентин ([[1604]]) болды. [[1789]] ж. А.Лавуазье сүрмені ''“antіtoіne”'' деген атпен химиялық элементтер тізіміне енгізді. <br />

Табиғатта тұрақты 2 [[изотоп|изотопы]]ы 121Sb(57,25%), 123Sb(42,75%) бар. Жер қыртысындағы салмақ мөлшері 10–5%. 27 минералының ішіндегі ең негізгілері: ''[[антимонит]], [[бертьерит]], [[лингвистонит]],'' т.б. <br />

[[Тотығу дәрежесі|Тотығу дәрежелері]] –3, +3, +5, химиялық активтігі нашар. [[Ауа|Ауада]]да тотықпайды, температура 630 ^оС-тан жоғарылағанда жанып, Sb₂O₃ түзеді. [[Фтор|Фтордан]]дан басқа [[галогендер|галогендермен]]мен тікелей, күшән, [[күкірт]], [[фосфор|фосформен]]мен балқытқанда әрекеттеседі. Сұйытылған минералды қышқылдар мен суға тұрақты. Қыздырғанда концентрлі HCl, H₂SO₄, HNO₃-терде еріп, ерігіштігі төмен тұздар-антимонаттар түзеді. Сүрме металдармен қосылып, антимонидтер береді. <br />