Құтайба ибн Муслим: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Құтайба ибн Муслим''' (660-715) — [[Хорасан]] өлкесінің билеушісі, әскери қолбасшы. Ол 8 ғасырда қазіргі Шығыс Түркістанды мекендеген халықтар арасына ислам дінін таратушылардың бірі. Оның жорықтары туралы шығыс ғұламасы Мүхаммед Наршаһидің «Бұхара тарихында» толық жазылған. [[Абай]] Наршаһидің осы еңбегімен жақсы таныс болған сияқты. Өйткені ақын өзінің «Біраз сөз қазақтың түбі қайдан шыққаны туралы» деген тарихи еңбегіңде қазақтардың [[Алатау]] бөктеріне қалай келіп қоныстанғанын және олармен туыстас халықтар жайлы айта келіп, «Сол уақыттарда арабтан бұл Орта Азияға [[дін]] [[ислам|исламды]]ды үйретушілер көп әскермен келіп, халықты жаңа дінге қаратып жүргендерінде Құтайба атты кісі [[Қашқар|Қашқарға]]ға шейін келіп, халықты исламға көндіргенде, бұларда мұсылман болдық депті. Сөйтсе де бұрыннан бақсы-балгерге иланып, отқа-шыраққа табынатын әдеттерімен исламға тез түсініп кете алмапты...» деген аса құңды деректер келтіреді. Ақын ислам дінінің зорлықпен енгізіліп, жергілікті халықтардың бұрыннан қалыптасқан сенім-нанымдарын, тұрмыс-салтын өрескел бұзып жібергендігіне мегзейді. Сонымен қатар жаңа діннің артықшылықтарын да қолдайтынын танытады. Ол шаман дінінің халық арасында әлі де сақталып қалған белгілерін атай отырып: «Бұған ұқсаған көп еді, құдайға шүкір, бұл күңде жоғалып бара жатқанға ұқсайды» деп жазады.

== Пайдаланған әдебиет ==