Сортаң цистанхе: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Сортаң Цистанхе'''-сұңғылалар тұқымдасына жататын [[өсімдік]].Пішіні және тіршілік формасы алдыңғы түрге ұқсас,ал систематикалық қатынаста олар туыс емес,бірақ бір типке жатады ([[паразит]] өсімдіктер).[[Қазақстан|Қазақстанда]] кездесетін төрт түрдің ішіндегі ең көп тарағаны.[[Астана]] жағынан және солтүстікке [[Семей|Семейден]] Үстіртке дейін,оңтүстікке [[Тянь-Шань]] [[тау]] етегінде,[[дала]] зонасының оңтүстік бөлігінде және бүкіл [[шөл]] зонасында кездеседі.[[Сексеуіл|Сексеуілдің]] және түрлі сораңдардың паразиті.Сабағы жуан,етті,созыңқы қандауырша қабыршақтарымен және бас жағында цилиндр тәрізді [[гүлшоғыр|гүлшоғыры]] ұзындығы 25 см-ге дейін.[[Гүлдер|Гүлдері]] қос жынысты,отырыңқы,гүлжапырақтары бес бөлікті тостағаншамен тең.Күлтесі түтікті-қоңырау тәрізді ұзындығы 3,5 см-ге дейін,екі түсті,ақ түтүкті және көкшілдеу немесе сиякөк бес бөлікті сыртына қарай бүктелген.Гүлдеу мерзімі сәуір-мамырда,мамыр-маусымда [[жеміс]] береді.Жемістері-(құрғақ қорапша)екі жікпен қақырайды.Тұқымы ұсақ,сіғіп кетеді.[[Жаңбыр]] суымен тасымалданады,сонымен бірге [[топырақ|топыраққа]] сіңіп кетеді.Тек өзінің өсіп өнуіне қажет заттарды бөле алатын өсімдіктің тамырына тап болған жағдайда ғана тіршілік ете алады.Тек [[Тұқым|тұқымның]] жетілуіне ғана жағдай жасап қоймай,өскіннің одан әрі өсуіне бағыттайды.Өзі иеленетін өсімдіктің тамырына жығысуында [[ұрық]] қабығының бас жағында жасуша гаустория сорғышы қалыптасады.Ұлпаның әрі қарай жетілу процесінде негізгі рөл атқарады.Ол тіршілк еткен уақыт бойы өсімдіктің тамырынан кететін қоректік заттарды осы гаустория арқылы сіңіріп отырады.Сорғыш қалыптасқан жерге жақын цистанхеде [[түйнекше]] жетіледі.Оған тамырдан келіп жатқан қоректік заттардың артығы жиналады.Болашақта мұнда жеміс беретін [[өркендер]] пайда болады,оларда екінші гаустория жетіледі.Оның көмегімен цистенхе вегативті түрде көбейеді.Жаңа көптеген өркендерге бастама бере отырып түйнекшелердің өздері бірнеше жыл өмір сүреді.Өсе келе мұндай түйнек көлемін ұлғайтады және бірнеше килограмға жетеді.Цистенхенің барлық мүшесінің құрамында әр түрлі үздік заттар топтамасы жеткілікті.Халықтық [[Медицина|медицинада]] олар ертеден-ақ қан ауруларын емдеуге,асқазан-ішек жұқпалы ауруларын емдеуде қолданады.[[Қытай Халық Республикасы|Қытайда]] сораң цистанхесінен [[дәрі]] баршаға таныс.<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы, республикалық ғылыми-танмыдық, көпшілік журнал, 2010 жыл ISSN 2078-6727

</ref>

 

==Пайдаланған әдебиеттер==