Кордильера: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
11-жол:
==Климаты==
 
Тау жүйесі кен байлықтарына бай, әсіресе, [[мыс]], [[мырыш]], [[қорғасын]], [[молибден]], [[вольфрам]], [[қалайы]], [[алтын]], [[күміс]], [[платина]] және [[мұнай|мұнайдың]] мол қоры жинақталған. Кодильера күрделі құрылымды тау жүйесі болғандықтан оның түрлі бөліктеріндегі табиғат жағдайлары да түрліше болып келеді. Кодильера таулары, негізінен, барлық климаттық белдеулерді кесіп өтеді. Сондықтан [[география|географиялық]] ендіктер, биіктік пен тау жоталары беткейлерінің орналасу ерекшелігіне сәйкес климаттық жағдай мен биіктік белдеулер жиынтығы да таудың өн ЖЕНЯ КРАСАВА
бойында өте күшті өзгеріске ұшырайды. [[Субарктик|Субарктикалық]] және қоңыржай белдеулердің батысы мен [[экватор|экваторлық белдеуге сәйкес келетін тау беткейлерінде жауын-шашын ерекше мол жауады. Ал ішкі бөліктегі таулы үстірттерде климат [[континент|континенттік]] сипат алады. Субтропиктік және [[тропик|тропиктік]] белдеудің батысын алып жатқан Кодильераның жағалық жоталарында [[Калифорния]] суық ағысы ықпалынан климат өте құрғақ болып келеді, ал таудың шығыс беткейлерінде [[шөл-шөлейт]] және [[дала]] белдемі қалыптасқан. Аса мол ылғал алатын тауларды мәңгі жасыл [[орман]] жауып жатыр. Қоңыржай белдеудің солтүстігінде қылқан жапырақты орман, оңтүстігінде аралас орман, экваторға жақындаған сайын ауыспалы ылғалды ормандарға ауысады. Аса биік әрі ылғалы мол экватор мен [[субэкватор]] белдеулеріндегі тау беткейлеріне биіктік белдеулердің күрделі жиынтығы тән. Олар ылғалды мәңгі жасыл экваторлық ормандардан ([[гилея]]) мәңгі [[мұздық|мұздықтар]] белдеуіне дейін жіктеледі. Қар сызығы [[Аляска]] тауларында 600 метр, Отты Жер аралында 700 – 1000 м-ден [[Боливия]] мен Оңтүстік Перу жерінде 6000 – 6300 м-ге дейін көтеріледі. Бұл тауларда дүние жүзіндегі ең биік тау басындағы [[егіншілік]] аудандары (3500 – 4000 м) орналасқан.
 
== Пайдаланған әдебиет==
[[“Қазақ Энциклопедиясы”]], 11 - том
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Кордильера» бетінен алынған