Бернулли заңы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Математика» деген санатты аластады; «Сұйықтар механикасы» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|...
шӨңдеу түйіні жоқ
12-жол:
: <math>\, h\, +\, \frac{p}{\rho g}\, +\, \frac{v^2}{2\,g}=\, C\,</math> немесе
: <math>\, \rho gh\, +\, p\, +\, \frac{\rho v^2}{2\,}=\, C\,</math>, (2),
мұндағы m = <math>~\rho g</math> — сұйықтықтың меншікті салмағы. (1) теңдіктегі барлық қосылғыштың ұзындық өлшемдері бар және олар сәйкес түрде геометриялық (нивелирлік), [[Пьезометр|пьезометрлік]] және жылдамдық биіктігі деп, ал (2) теңдіктегі барлық қосылғыштың қысымдық өлшемдері бар және олар сәйкес түрде салмақтық, статикалық және динамикалық қысым деп аталады. Егер сұйықтық ([[газ]]) сығылатын болса, яғни (2) теңдеудегі p (қысым) -ға ғана тәуелді болса және сұйықтық көлемдік күштердің потенциалдық өрісінде қозғалса, онда Бернулли теңдеуі гидромеханикадағы Эйлер теңдеуінің салдары ретінде алынады да, былайша жазылады:
 
П dp/ + 2/2 = C, (3),
== Идеал газ үшін ==
мұндағы П — көлемдік күштер өрісінің (сұйықтықтың бірлік массасына қатысты) потенциалдық энергиясы. Техникада арнасының (каналының) көлденең қимасы орташа есеппен есептелетін ағыс үшін жалпыланған Бернулли теңдеуі қолданылады. Жалпыланған Бернулли теңдеуінде (1) және (3) түріндегі теңдеулер сақтала отырып, олардың сол жағына [[Үйкеліс күші|үйкеліс күшінің]] жұмысы мен гидравликалық кедергіге жұмсалатын жұмыс, сондай-ақ, сұйықтықтың не газдың механикалық жұмысы (компрессордың не турбинаның жұмысы) өз таңбасымен қосылады. Жалпыланған Бернулли теңдеуі гидравликада, машина жасауда, т.б. кеңінен қолданылады. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том </ref>
: <math>\frac {v^2}{2}+ gh+\left(\frac {\gamma}{\gamma-1}\right)\frac {p}{\rho} = \mathrm{const}</math><ref>Clancy, L.J., ''Aerodynamics'', Section 3.11</ref> (ток сызықтары бойында тұрақты)
 
мұндағы
: <math>\gamma = \frac{C_p}{C_V}</math> — [[адиабаттық көрсеткіш|газдың адиабаттық тұрақтысы]]
: <math>p</math> — газдың нүктедегі [[қысымы]]
: <math>\rho</math> — газдың нүктегі тығыздығы
: <math>v</math> — газдың ағу жылдамдығы
: <math>g</math> — [[еркін құлау үдеуі]]
: <math>h</math> — салыстырмалы координаттар басынан биіктігі
 
Біртекті емес өрісте қозғалса <math>gh</math> [[гравитациялық потенциал|гравитациялық өріс потенциалымен]] алмастырылуы керек.
 
 
мұндағы П — көлемдік күштер өрісінің (сұйықтықтың бірлік массасына қатысты) потенциалдық энергиясы. Техникада арнасының (каналының) көлденең қимасы орташа есеппен есептелетін ағыс үшін жалпыланған Бернулли теңдеуі қолданылады. Жалпыланған Бернулли теңдеуінде (1) және (3) түріндегі теңдеулер сақтала отырып, олардың сол жағына [[Үйкеліс күші|үйкеліс күшінің]] жұмысы мен гидравликалық кедергіге жұмсалатын жұмыс, сондай-ақ, сұйықтықтың не газдың механикалық жұмысы (компрессордың не турбинаның жұмысы) өз таңбасымен қосылады. Жалпыланған Бернулли теңдеуі гидравликада, машина жасауда, т.б. кеңінен қолданылады. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том </ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет</span>==