Ямал: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Automated import of articles
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Ямал''' (ненец тілінде ямал – жер шеті; я – жер; мал – шет) – Батыс Сібірдің солт-ндегі түбек. Ресейдің[[Ресей]]дің Ямал-Ненец автоном. округінде. Кара т-нің Байдара және Обь қолтықтарының аралығында. Солт-тен оңт-ке қарай 700 км-ге созылған, ені 240 км-ге дейін. Ауданы 122 мың км2 шамасында. Жағасы түзу сызықты, аз тілімделген. Жер беті ойпатты жазық, солт. бөлігі Кара т-нің деңгейінен 50 – 60 м көтерілген, оңт.-батысында абс. биіктік 100 м-ге жетеді. Жазық негізінен төрттік кезеңнің бореалдық теңіз шөгінділерінен тұрады. Орта тұсында флювиогляциалдық және өзен-көл шөгінділері басым. Оңт-нде жоғары төрттік кезеңнің мореналық, флювиогляциалдық шөгінділері сақталған. Климаты арктик. және субарктик. Қаңтардың орташа темп-расы –20 – 26С. Жазы салқын. Шілденің орташа темп-расы 5 – 10С. Жылдық жауын-шашын мөлш. 240 – 250 мм. Көп жылдық тоң жаппай таралған. Өзен торы жиі, қысқа өзендер батпақтар мен көлдерді бір-бірімен жалғастырады. Солт-н арктик. тундра, орт-н мүкті-қыналы және бұталы тундра, оңт-н орманды тундра қамтиды. Арктик., глейлі тундра, глейлі күлгін және шымтезекті-батпақты топырақ түрлері таралған. Теңіз жағалауында және өзен аңғарларында шөпті және гипнумды-шөпті батпақтар жайылған. Бұғы жайылымдары кең алқап құрайды. Теңіз жағалауының тұрғындары балық және аң аулаумен айналысады. Я-да аса ірі газ кен орындары ашылған.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ямал» бетінен алынған