Дэвид Юм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Юм Дейвид''' (26.4.1711, Эдинбург, Шотландия, – 25.8.[[1776]], сонда) – ағылшын философы, тарихшы, экономист, публицист. Ю. жаңаеуропалық агностизмнің негізгі принциптерін жүйелеп, позитивизмнің бастауында тұрды. 1739 – 40 ж. “Адам табиғаты жайлы трактатын” жариялады. Отанында Ю. “Эссе” (1741) атты қоғамдық-саяси, моральдық-эстетик. және экон. тақырыпқа арналған еңбегімен, ал, Францияда “Діннің негізгі тарихы” шығармасымен кеңінен танылды. Ю-ның таным теориясы Локтың материалистік таным теориясын, Берклидің субъетивті идеялизмін агностицизм және феноменология тұрғысынан қарастыруы негізінде қалыптасты. Психик. детерменизм тұрғысынан ерік-жігер бостандығын жоққа шығарып, Беркли дамытқан субстанция сынын қолдана отырып, рухани субстанция ұғы-мын сынады. Социологияға байланысты пікірлерінде Ю. “билік құдайдан” деген ежелден келе жатқан идеяға да, мемлекеттің шығуына байланысты өз заманындағы басқа пікірлерге де қарсы болды. Ю-нің пікірінше қоғам отбасылардың ұлғайып өсуімен пайда болған саяси билік немесе халық бағынып үйренген “әскери билік”. Оның заңдылығын билікте ұзақ уақыт тұруымен және жеке меншікті қорғай білуімен анықтауға болады. Ю-ның позитивистік идеяларының ықпалымен 19 – 20 ғ-ларда эмприокритицизм, неопозитивизм, лингвист. философия сияқты позитивистік ілімдер дамыды.