Content deleted Content added
985-жол:
сатушыдан тауарды, қызметті алу дерегін растайтын құжаттарды алуға;
материалдық және моральдық зиянның өтелуіне.
 
== Дауды сотқа дейінгі реттеу ==
 
Сатып алушы өз құқығын қорғаудың толып жатқан нормативті-құқықтық негіздеріне ие. Тұтынушы құқығын қорғау әдетте үш кезеңнен тұрады. Алғашқы кезеңде тұтынушы сатушыға барып, өз ниетінен (мәселен, көңілінен шықпаған тауарды қайтару) хабардар етеді. Егер сатушы тұтынушының тілегін қабыл алмаса, онда тұтынушы тұтынушылар құқығын қорғау қоғамына («Қазақстан тұтынушылары Ұлттық Лигасы» ҚҚ байланыс мәліметтерін сілтемемен өту арқылы біздің порталымыздан табуға болады) сатушының үстінен шағым түсіреді. Бұл екінші кезең болып табылады. Қоғам өз кезегінде сатып алушының шағымы негізінде сатушыға сатып алушының құқығына нұқсан келтірмей, оның талабын орындау жөнінде өтініш білдіреді. Тұтынушылар құқығын қорғау қоғамы теріс жауап алған жағдайда немесе 10 күнтізбелік күн ішінде сатушы ешқандай жауап қайтармаған болса, үшінші кезең жүзеге асады. Үшінші кезеңде сатып алушының тапсырмасы бойынша қоғам немесе сатып алушының өзі тұтынушы құқығының бұзылғаны жөніндегі талап-арызбен сотқа жүгінеді.
 
Әділетсіз сатушыға ықпал етудің тікелей құқықтық түрлерінен басқа жанама түрлері де бар. Мәселен, сатып алушы жарамдылық мерзімі асып кеткен азық-түлік сатып алды да, кассалық чекті алуды ұмытып кетті делік, осыдан кейін сатып алушының тауардың сәйкестілік сертификатын және санитарлық кітапшаны көрсетуге, сондай-ақ, сапасыз тауарды ауыстырып беруге немесе ақшасын қайтаруға байланысты талабына сатушы қарсылық білдіріп, қол жұмсаумен қорқытады. Мұндай жағдайда сатып алушының тұтынушылар құқығын қорғау қоғамына жүгінуден басқа тағы мынадай мүмкіндіктері бар:
санитарлық кітапшаны көрсетпегеніне байланысты дүкеннің санитарлық ережелерді сақтамауы туралы санитарлық-эпидемиологиялық бақылау органына арыз түсіру;
фискалды чек бермегеніне байланысты салық органдарына жүгіну;
тауар жөнінде жалған ақпарат бергеніне (сондай-ақ, таразыдан жеу, есептен жеу немесе тауардың қасиеттері мен сапасы жайында сатып алушыны алдауға) байланысты қаржы полициясы органдарына жүгіну;
әлімжеттік жасамақ болғанына байланысты ішкі істер органдарына, жақын маңдағы полиция бөлімшесіне немесе учаскелік инспекторға жүгіну.
 
== Сатып алушыларға кеңес ==