Дермене: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Дермене туралы ақпарат жинау барысында, осы аттас ауылымның да шежіресін жете біліп алдым. 1974-78 жылдар аралығында Сиқым Жиренбаев аға басқарып тұрғанда, біздің кеңшар миллионер атаныпты. КСРО аймағына танымал болған екен. Мен тұрып жатқан Дермене кеңшары фармацевтикалық өндірістің дамуына қосқан қомақты үлесі үшін талай-талай сыйлық алған. Ауыл маңында өсетін дәрілік шөптер кеңестік кезеңде Қызыл Кітапқа енгізілген екен. Соған қарамастан, күні бүгінге дейін шалғынды-шөптесін алқап жыртылуда. Түрлі дақылдар егілуде. Қызанақ, қарбыз, қауын, жеміс ағаштары жаппай отырғызылған. Әрине, көкөніс, жеміс те керек. Бірақ өңірдің экологиялық ахуалының сақшысы – тұрғындары болуы тиіс қой. Осыны ойласам, жаным ауырады.

Арыс өзені Дермене ауылын айналып ағып өтеді. Бойына талай сыр бүккен өзен жағалауы – сан ғасырлар куәсі. Көне Отырар шежіресі, әл-Фараби бабамыздың іздеріне, Абылай ханның жан-тәсілім еткеніне куә болған өзен. Бертін келе, айрықша дарын иесі Шәмші атамды тәнті еткен табиғат сыйы. «Өзіңмен Арыстың, бойында таныстым» ән әуенін тудырған өңір. Кезінде КСРО астанасы Мәскеуге тікелей қараған ауылымның тұрғындары ауырамын деп еш қорықпайды. Себебі – туған өлкемде дәрілік шөп көп. Кейде мен Арыс өзенінің бойында қоныстанған дерменелік тұрғындар қандай бақытты деп те ойлаймын. Тек Табиғат-Ана сыйының бағасын біліп, қатарын молайтуға дағды ала алсақ болғаны…