Дамаск: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 136 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3766 (translate me)
ш бот: избранная статья ar:دمشق; косметические изменения
64-жол:
'''Дамаск''' ({{lang-ar|دمشق}}), '''Шам''' ({{lang-ar|الشام}}) — [[Сирия]]ның [[астана]]сы ([[1943]] жылдан), ежелгі мәдениет орталығы. Дамаск туралы алғашқы жазба деректер б.з.б. 16 ғасырлардан бастап кездеседі. Қала [[Дамаск]] патшалығының орталығы (б.з.б. 11ғ,—б.з.б. [[732]] ж.), кейіннен [[Ассирия]], [[Жаңа Вавилон]], [[Ахеменид әулеті]], [[Македонский Александр|А. Македонский]], Селевеки әулеті, [[Рим]], [[Византия]] мемлекеттетерінің құрамында болды. [[635]] ж. қаланы [[арабтар]] жаулап алған соң, [[халифат]]тың астанасына (671—770) айналды. Аббас өулеті түсында астана Багдад қаласына көшкен соң да, Дамаск діни, ғылыми-мәдени орталық ретіндегі мәртебесін жоғалтқан жоқ. 9—13 ғасырлар аралығында кала ор түрлі мұсылман мемлекеттерінің, [[1260]]—[[1516]] ж. мәмлүктердің, [[1401]] ж. [[Әмір Темір]] иелігінде болды. [[1516]]— [[1518|18]] ж. Осман сүлтандығының құрамында, 1920—43 ж. [[Франңияның мандатты территориясы]]. Сирияның астанасы. Дамаскдегі "Бабуссағир" (Кішкене қақпа) бейітінде ғүлама ғалым [[Әбу Насыр әл-Фараби]] жерленген.
<ref> Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2 </ref>
== Дамаск —дүние жүзіндегі ең ежелгі астана ==
[[Ресми тіл|Ресми тілі]]і көпшілік тұрғындардың ана тілі болып табылатын — [[араб тілі|араб тілі.]]
 
'''Дамаск''' — қазіргі дүние жүзі [[астана|астаналарының]]ларының ішіндегі ең ежелгісі. Оның [[Араб тілі|арабша]] атауы [[Димашк]] немесе Аш-Шам. "Димашк" сөзінің шығу төркіні жөнінде көптеген [[Пайым|пайымдаулар]] бар. Дамаск жөніндегі ең алғашқы еске алулар [[Перғауын|Египет перғауындарының]] XVIII әулетінің құжаттары мен [[аккад]] тақташаларында кездеседі. Онда кала ''Димаску'' немесе ''Димашка'' деп аталған.
 
[[Арамей жазуы|Арамей құжаттарында]] Дамаск ''Дурмешек'' және ''Думмешек'' деп аталған. Дамаск ескі [[Өсиет|Өсиеттің]]тің бірінші кітабында маңызды қолөнер және мәдени орталық ретінде еске алынады. Кейінірек Дамаск аталып кеткен қоныс [[Солтүстік Арабия]] шөлдерінен жайылымдар басып алуға шыққан көшпелі арамей тайпаларының кезінде жоғары гүлдену дәрежесіне жетті. Дамаск, ''Сури'', яғни [[Сирия]] еліндегі арамейлердің ең ірі орталықтарының біріне айналды.
 
Дамаск орасан тарихи және мәдени құндылыққа ие, өйткені мұнда ежелгі және ортағасырлық архитектураның ескерткіштері сақталған. Кейбір орамдар [[СЕЛЕВКИ ӘУЛЕТІ|Селевкілер]] дәуірінде (б.з.д. 312—64 жж.) салынған, көшелері тік бұрышты жоспарланған болып келеді. Римдіктер жаулап алған кезеңнен қала қамалдарының, қақпалардың орны, монументті арқаның құлаған қалдықтары мен коринфтік бағаналары бар Дамаск Юпитерінің қасиетті [[ғибадатхана|ғибадатханасының]]сының қалдықтары сақталған.<ref>Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5</ref>
 
 
202-жол:
* Бейтул Мамлюк (қонақ үй)
 
=== Дамаскіде орналасқан шіркеулер ===
<gallery perrow=4>
File:Damascus-Bab Kisan.jpg|Chapel of Saint Paul
210-жол:
</gallery>
 
=== Дамскідегі Умауилер мешіті ===
 
[[Сурет:Umayyad Mosquee panoramic.jpg|900px|center|Умаядтар мешіті]]
230-жол:
</gallery>
 
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
{{Geo-stub}}
239-жол:
{{Commons category|Damascus}}
 
* [http://www.esyria.sy/edamascus/ eDamascus] – Official website for Damascus
* [http://www.damascus-online.com/ Damascus Online] – Brief information about the city of Damascus
* [http://ghn.globalheritagefund.org/?id=822 Explore Ancient City of Damascus with Google Earth] on [[Global Heritage Network]]
* [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/197305/the.imperial.capital.htm Philip K. Hitt, ''The Imperial Capital'', 1973, Saudi Aramco World]
* [http://collections.si.edu/search/results.jsp?date.slider=&date.slider=&date.slider=&q=ernst+herzfeld+&view=grid&fq=place:%22Damascus+%28Syria%29%22 Ernst Herzfeld Papers, Series 5: Drawings and Maps, Records of Damascus] Collections Search Center, S.I.R.I.S., Smithsonian Institution, Washington, D.C.
* [http://www.syria-travel.ru/ Фотографии и описание городов, памятников, достопримечательностей Сирии]
254-жол:
 
[[Санат:Сирия қалалары]]
 
{{Link FA|ar}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Дамаск» бетінен алынған