Сән: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Сән» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
Өңдеу түйіні жоқ
5-жол:
== Көне дәуірлерде киімнің (сән үлгілерінің) пайда болу тарихы ==
[[Археологиялық қазбалар]] нәтижесі киімнің қарапайым түрі көне [[Палеолит|палеолит]] дәуірінде пайда болғанын анық дәлелдейді. Бұл дәуірде тек тікелей табиғаттан алынатын өңдеуді қажет етпейтін [[материал]]дарды ғана пайдаланған. Мұндай киім қарапайым болған және не жыныстық, не әлеуметтік жағынан айырмашылығы болмаған. Бұл кезеңде [[костюм]] сыртқы ортаның әсерінен қорғайтын қабыршық рөлін атқарған. [[Неолит]] дәуірінде ең қызығы сол – әлі күнге дейін өзінің өзектігін жоймаған киімнің негізгі үлгілері пайда бола бастады. Тарихи кезеңдерге байланысты адам қауымдарға бөліне бастағаннан кейін, киімді түрлі жыныстық, әлеметтік, мүлікткі белгілері бойынша бөліп қарау туындады. Осыған орай, костюм өзінің жетілуінің ерте кезеңінен бастап адамның қоғамдық өмірінде болып жатқан барлық өзгерістерді көрсетеді.
Дегенмен біле білсек, «''сәндік»'', «''сәндену»'' деген ұғымдар сонау [[тас дәуірі]]нде [[Еуропа]]да пайда болған. Ер адамдар [[піл]]дердің, [[мүйізтұмсық]]тардың, [[сусиыр]]лардың тісі мен жүндерінен әртүрлі [[әшекей]] [[бұйым]]дар жасап, мойындарына тағып, терісін оң иыққа жамылып жүруді ең алғашқы сән түріне айналдырған. Ал біздің дәуірімізге дейінгі 2900 жыл бұрын ең алдымен – [[тері]]ден, кейін [[мата]]дан тігілген [[белдемше]]лер пайда болып, [[Вавилон]]да шәлі тағып, жейде кию жиілей бастаған. [[Темір дәуірі]] жақындаған сайын сән әлемі дами түсіп, гректер белдік атаулыны ойлап тапқан. Біртіндеп плащ, халаттар тігіліп, еркектер – алтын ободок, ал әйелдер бастарына жеңіл тәж тағуды сәнге айналдырады. Осылайша, сонау ХІV ғасыр, нақтырақ айтқанда [[1350 жыл]]дары, [[Франция]] мен [[Италия]]ның суретшілері «''сәндік»'' іздеп, гильдиялар мен цехтар ашып, өмірге «''сән әлемі»'' келген. [[Франция]], [[Италия]], [[Англия]], [[Испания]], [[Америка]] сынды елдерде уақыт оздырмай, жылдам дамып отырған «''мода»'' [[1900 жыл]]дары болашақ [[Кеңес үкіметі]]нің қол астында болған елдерге де жетеді. Қазіргі атағы жер жаратын Поль Пуаре мен [[Кристиан Диор]] да сол 1903-1905 жылдары жарық көрген. Ал [[Коко Шанель]]дің «''кішкентай қара көйлек»'' ұғымы [[1926 жыл]]ы пайда болған. Әрине, айта берсек, Бруно Банани, Викторияс Сикреттің дәуірі басталғалы біраз болды.
 
== Орта ғасырларда өмірге келген ең алғашқы сән үлгілерінің пайда болуы==
12-жол:
 
== Сәнге байланысты маңызды ұғымдар ==
1. [[Костюм]] – өнер туындысы. Ол адамзат мәдениетінің даму кезеңдерін көрсетеді. Сонымен, адам қоғамда этикетке, ал костюм өз кезегінде дәуірдің стиліне бағынышты. ХVIII ғасырда жаңа [[рококо]] (фрнац. «''раковина»'' таңғажайып түрлі әшекей) стилі пайда болады. Рококо – сәнді, нәзік, кейбір сезімталдық, нақыштық, майысқақтық белгіні алып жүретін сәндік стиль. Бароко стиліндегі киімдермен салыстырғанда, рококо стилінің киімдері көп өзгеріске ұшырамады, тек сызықтары бұрынғысынан да көріктірек, мәндірек болды.
Ал қазіргі заманғы костюмдерді шартты түрде қарапайым геометриялық мүсіндерге жатқызуға болады.
 
«''[[Түзу]]»'' силуэт өзінің ерекшілігі бойынша [[тіктөртбұрыш]]қа немесе [[шаршы]]ға жақындау. «''[[Трапеция]]»'' силуэті үстіңгі жағы тар, төменгі жағы кең трапецияны елестетеді.
 
«''[[Үшбұрыш]]»'' силуэті төменгі жағы үшкірлеу келеді де, үстіңгі жағы кеңейіп кеоген үшбұрышқа жақын. «''Сопақ»'' және «''Жартышар»'' силуэттері геометриялық сопақ мүсінді елестетеді. Бұл силуэттерді екі геометриялық фигуралардың қосындысы деуге де болады: жартылай сопақ және төменгі бөлігі төртбұрыш.
Бұйымның ұзындығы мен енінің арақатынасы, бұйымның жалпы көлеміне қарай әрбір бөлшектің өлшемі келесі бөлшектің өлшеміне байланысты алынады. Мысалы: үсті қысқа, төменгі жағы ұзын; үстіңгі жағы ұзын, төменгі жағы қысқа; үсті мен төменгі жағы бірдей.
 
28-жол:
 
4. [[Пропорция]] – [[көйлек]]тің ұзындығы мен енінің, жакеттің ұзындығы мен белдемше ұзындығының, бұйымның тұтас көлеміне қарай әр бөлшек мөлшерінің арақатынасы.
 
== Киім стильдері ==
Сәнде маңызды ұғымдардың бірі– стиль. [[Стиль]] – (styios деген грек сөзі) – мәнер, сипат, ерекшелік деген мағына береді. Сонымен қатар стиль сол дәуірдің [[мәдениет]]ін, сұлулық туралы түсінігін, [[қоршаған орта]]ға қарым - қатынасын көрсететін тұрақты, анық, ерекшеленген дәуір тілі.
Киімде бірнеше: классикалық, спорттық, романтикалық және фольклорлық стильдер болады.
 
''Классикалық стиль'' – келісті, іскерлі, элеганттты (өзгермейтін стиль) салыстырмалы түрде тұрақты, сән әлеміндегі өзгерістерге онша беріле бермейтін киім түрлері кіреді.
Оның негізгі белгілері – форманың тұрақтылығы, адамды іскер, ұстамды етіп көрсету, мінсіздігі, қолайлылығы, беріктігі.
Ерлердің классикалық киімдеріне – костюм шалбар немесе тек шалбардың өзі, жакет - костюм, ағылшын пальтосы, плащ, ал әйелдердің классикалық киіміне – жеңді көйлек жакетімен, белдемше, блузка немесе жакет, шалбар мен жакет - жейде кіреді. Қазіргі кезде классикалық киімдер аясы ерлер үшін де, әйелдер үшін де трикотаж күртешелердің ештеңеге міндеттемейтін еркін түрлерінің енуіне байланысты біршама кеңеюде. Әйелдер киімінің құрамына ерлер пиджагі, жейдесі, шалбары түпкілікті енді.
 
Классикалық стиль:
• Қимылға кедергі келтірмейді, ыңғайлы;
• Нәзік реңкті немесе ұсақ суретті жоғары сапалы мата;
• Түстері қатты ашық емес және нәзік;
• Аксесуарлары мен әшекейлері ұстамды;
• Орташа өкшелі немесе өкшесіз жайпақ аяқ - киімдер.
 
''Спорттық стиль'' – демалыста, спортпен айналысқанда, саяхатқа шыққанда киюге ыңғайлы киімдер. Жалпы спорттық стильдегі киімдерде адам өзін еркін және ыңғайлы сезінеді.
 
''Романтикалық стиль'' – әдемілік, ерекшелік, сүйкімділік немесе нәзіктікті әдеттегіден тыс бөліп көрсетеді. Романтикалық стильдің ерекшелігі – қатпарлар, желбіреушелер, шілтерлер, банттар жиынтығынан тұрады.
 
''Фольклорлық стиль'' (этникалық стиль) – ұлттық сипаттағы осы [[заман]]ғы киімдер. Бұл стильде ұлтық ою - [[Ою-өрнектер|өрнектер]], [[кесте]]лер, қол жұмысының көптеген элементтері кеңінен пайдаланылады.
 
 
[[Санат:Сән]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сән» бетінен алынған