Фосфор: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

Фосфордың соңғы энергетикалық қабатында бес электрон бар, оның үшеуі жұптаспаған. Фосфор атомындағы электрондардың орналасуы:

 

Электрондық формуласы:

:: Са₃(РО₄)₂+ 3SiО₂ + 5С = 3CaSiО₃+ 5CО↑ + 2Р

 

 

Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше [[аллотропия]]лық түрөзгерісін түзеді. Оның маңыздылары — ақ және қызыл фосфор. Ақ фосфор улы жөне тез тұтанатын болғандықтан аса ұқыптылықты қажет етеді. Оның буымен демалуға болмайды. Ақ фосфорды шыны ыдыста, су астында, сыртынан құм салынған металл банкаға орналастырып сақтайды. Ақ фосфор ауасыз кеңістікте қыздырғанда қызыл фосфорға, ал жоғары қысымда қара фосфорға айналады. Қара фосфор аз кездеседі (20-сурет). 6-кестеде ақ жөне қызыл фосфордың қасиеттері салыстырмалы түрде берілген.

Фосфор тотыктырғыш (азоттан темен) және тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді. Тотыксыздандырғыш ретінде оттекпен және белсенді бейметалдармен реакцияға түседі.

1. Фосфор оттекте жанып, пентаоксид түзеді:

 

<center>'''Ақ және қызыл фосфордың негізгі қасиеттері'''</center>

 

1. Реакция жағдайына байланысты фосфор хлормен (70°С) әрекеттесіп, фосфор трихлоридін РСІ<small>3</small> және 300° С-та фосфор пентахлоридін РСІ<small>5</small> түзеді:

 

2. Фосфор сутекпен әрекеттесіп, фосфин РН<small>3</small> түзеді:

 

Фосфин РН<small>3</small> — түссіз, ерекше иісі бар, өте улы зат. Аммиакқа қарағанда негіздік қасиеті әлсіз.

Тек 1743 жылы А. Маркграф фосфорды алудың жетілген әдісін тауып, өз мәліметтерін көпшілік назарына жариялады. Бұл оқиға брандтық бизнеске нүкте қойып, фосфор және оның қосылыстарын тыңғылықты зерттеуге бастама болды.

 

 

<references/>

{{Менделеевтін периодтык кестесі}}

{{wikify}}

 

[[Санат:Бейметаллдар]]

[[Санат:Химиялық элементтер]]

{{Link GA|de}}