Аламан тышқаны: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер, Монғол → моңғол (3) using AWB
2-жол:
жалғыз ол емес екендігін, әрі көптеген тағы хайуандар атауына қосылатын - ''ан'' жұрнағының ([[арыстан]], [[бұлан]], [[құлан]] т. б.) бұл жерде ''«ала»'' сөзіне тікелей жалғанбай, ''«м»'' дыбысының дәнекер болуын еске алсақ, «ала» сөзімен байланыстыру көңілге онша қонымды болып шықпайтын тәрізді.
 
[[Монғолмоңғол тілі|Монғол тілінде]]нде ''«алам»'' біздегі ''«ін»'' мағынасында қолданылады. Осыны тілге тиек етіп, ''«алам»'' тұлғасына ''-ан'' жұрнағы қосылып, «аламан» атауы пайда болған (қазақша: індегі аң, іннің аңы болмақ қой) деген жорамалға да көңіл толмайды. Өйткені аң, тышқан атаулының көбі інді мекендейді, соны ұя етеді. Бұл жағдайда, барлық тышқан тұқымдасқа «аламан» атауы неге телінбеген деген сұрау тууы да орынды.
 
Біздің болжауымызша, ''«аламан»'' атауы —''«ін»'' мағынасын беретін ''«алам»'' сөзімен байланысты болса керек. Әрине, бұл жерде біз ''«аламан»'' атын оның інде тұруымен ұштастырудан аулақпыз. Сөз болып отырған тышқанға тән, соған ғана меншікті бір қасиет бар. Ол
қасиет — аламанның [[ұрт]] көлемінің аумақтылығы, сол арқылы дәнді молырақ қамтып, інін ілезде толтыра алады. Демек, екі ұртының өзі кіші-гірім інге сәйкес келеді. Осы қасиетін еске алғандықтан да болар, аламаңды кей жерде халық ''«алақоржын»'' деп те атайды. Екі ұртының аумақтылығын інге ұқсатудан (''монғолшамоңғолша'' — ''«аламға''»). «аламан» аталуы ықтимал.<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы: Рауан, 1994. ISBN 5-625-02459-6</ref>
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{wikify}}
 
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:Әдебиет]]