Ұлы Моғолдар кезеңінің өнері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
ш clean up, replaced: Пакистан → Пәкістан using AWB |
||
1-жол:
[[Сурет:Моғолстан.png|right|thumb|Моғолстан]]
[[Үндістан]]дағы [[Моғол әулеті|Ұлы Моғолдар әулеті]] — [[Дели]]ді басып алған және тонаған жаулап алушы ретінде жоғарыда аталып өткен самарқандтық [[Әмір Темір|әмірші Темірден]] басталады. Бабыр 1526 жылы Лоди әулетінен шыққан соңғы әкімді жеңіп, Дели мен Аграны жаулап алады. Оның ұлы Хумаюн әкесі жаулап алған Үндістан облыстарын ұстап тұрарлықтай күшті болып шықпайды; бастапқы (1530—1540) [[соғыс]] жетістіктерінен кейін ол Шер-шаһтан жеңіледі де, өз семьясымен [[Парсылар|Парсы еліне]] қашуға мәжбүр болады. Парсы патшасының көмегімен көп жыл өткеннен кейін Дели мен [[Агра]]ны қайыра жаулап алып, Моғолдар әулетінің өкіметін (1555—1566) қалпына келтіреді. Хумаюн кешікпей қайтыс болады да, кезінде парсыларға бірге қашқан ұлы Акбар Үндістандағы Моғолдар әулетінің өкіметін нығайтушыға айналады. Ол билеген жылдарда Үндістан өнері тарихында жаңа кезең басталады, бұл кезең ерте [[ислам]] кезеңіндегіге қарағанда көп жағдайда өзіне тән бірқатар ерекшеліктерге иелік еткен. Акбар өзінің [[әке]]сі мен [[ата]]сы сияқты өнер қамқоршысы ғана болып қойған жоқ, ол сонымен бірге аса зор ұйымдастырушылық қабілеттерімен көзге түскен және бір жақты [[дін]]и фанатик те еместі. Ол өзіне бағынышты [[Индуизм|индуистермен]] де тіл таба білді. Оның тікелей мұрагерлері де осылай жасады, шешелері князьдік Раджпуттар тұқымы ұрпақтарымен некелескендіктен де олардың нағашы жұрты сол үнді елі болды. Олардың сарайлары маңына көптеген үнділік суретшілер жұмысқа орналасты. Сондықтан да моғолдар билеген кезеңге әдетте патшалық, құрған үймен байланысты болатын бір жақты [[мұсылмандық]] артықшылықтар тән еместін. Бұл кезеңдегі қандай да болмасын көркемдік бастамаларға тек үнділік не [[мұсылман]] суретшілері ғана емес, алыс елдерден келген жатжұрттықтар да, солардың ішінде жекелеген европалықтар да қатысып отырған. Бұл [[Дели]]де, [[Агра]] мен Лахорда, сол сияқты Үндістанның басқа да қалаларында көптеген аса ірі сәулет ескерткіштері жасалған жарқын дәуір болды. Бұл кезеңде сонымен бірге «моғол миниатюрасы» деген атқа ие болған миниатюра барынша дамыды. Үнді тарихының шыны саналып, Маурьялар мен Гупттар билеген кезеңмен салыстырылатын бұл кезеңді колониализм дәуірі алдындағы бүкіл Үндістанды қамтитын бір орталыққа бағындырылған [[мемлекет]] құру жөніндегі соңғы әрекет кезеңі деп қарастырған жөн. [[Акбар]] өз мемлекетін көптеген провинцияларға бөлді: [[Кабул]] (қазіргі [[Ауғанстан]]), Лахор (қазіргі
==Акбар мавзолейі==
|