Түсті металдар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

*радиоактивтік ([[технеций]], [[франций]], [[радий]], [[полоний]], [[актиний]], [[торий]], [[протактиний]], [[уран]] және басқа [[трансуран]] элементтері) деген топтарға бөлуге болады.<br /><ref> Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.</ref>

Шектеулі мөлшерде өндіріліп, өндіріс саласында салыстырмалы түрде жуырда ғана қолданыла бастаған металдар сирек металдар деп аталады. Оларға барлық сирек, сирек жер және радиоактивтік, баяу балқитын металдардың көпшілігі мен кейбір жеңіл металдарды жатқызады. Түсті [[металдар]] мен олардың қорытпаларын өндіруде кентастық шикізатты өңдеуден бастап дайын өнім алуға дейінгі сатысын қамтитын саласын түсті [[металлургия]] деп атайды. Оның негізгі тармақтарына алюминийлік, никель-кобальттық, [[мыс]], қорғасын-мырыштық, қалайылық, сирек металдық, вольфрам-молибдендік, титан-магнийлік, сүрмелік, балқыма шпаттық, электродтық, қатты қорытпалық, түсті металдарды өңдеу, арнайы шалаөткізгіштік, екіншілік металлургия жатады. <br>Қазақстанда химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі барлық түсті металдар өндіріледі.

Түсті металдар-дың ішіндегі ең көп таралғаны – [[мыс]]. [[Қазақстан|Қазақстандағы]]дағы алғашқы түсті металлургия кәсіпорны [[1928]] жылы [[Қарағанды облысы|Қарағанды облысында]]нда іске қосылды (мыс зауыты). Мыстың Қазақстандағы негізгі кен орындары: [[Қосқұдық]], [[Милықұдық]], [[Айнакөл]], [[Злато]] ([[Жезқазған]]), [[Ақтоғай]], [[Бозшакөл]] ([[Павлодар]]), [[Ақбастау]], [[Құсмұрын]] ([[Шығыс Қазақстан]]), [[Көлсай]] ([[Алматы облысы]]), т.б. Қазақстан сондай-ақ, [[мырыш]], [[қорғасын]], [[вольфрам]], [[ванадий]] өндіруде дүние жүзінде бірінші орынды иеленеді. Еліміздегі түсті металдарды өңдейтін ірі кәсіпорындар: [[Өскемен титан-магний комбинаты]], “[[Қазмырыш]]”, “[[Южполиметалл]]”, “[[Қазалтын]]”, “[[Майқайыңалтын]]”, “Кастинг” т.б.;<ref>Қазақ Энциклопедиясы,9 том</ref>