Ақылбай Абайұлы Құнанбаев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Абайға алыс ағайын сияқты жуымай, қашық жүреді . Осыны кейбір қарсыластары пайдаланып, араларын ажыратуға дейін барған. ''«Ата-анаға көз қуаныш»'' деген өлеңін ([[1890]]) ақынның күйініп жазуы осыдан болу керек. [[Әуезов]] жинаған деректерде оның [[Абай Құнанбайұлы|Абайға]]: ''«Егер болыс сайламасаң, Оразбай жағына шығам»'' деп қиғылық салғаны да кездеседі. Жалпы алғанда Ақылбай - Абай айналасындағы шәкірттердің ішіндегі ең таланттысы. Бірде ауылына келген [[Долгополов|Долгополовқа]]қа Абай өзі туралы да, балалары туралы да сын айтуын өтінгенде, ол Ақылбайды: ''«Жай ұғады, шабан қозғалады. Бірақұққаны мен алғанын қайтып жоғалтпайтын өнімі бар талант иесі. Тек онысын су тубіне кетіріп жүрген -жалқаулығы»'' дегенді айтады. Ол ''«Дағыстан» («Кәрі Жүсіп»), «Зүлыс», «Жаррақ батыр»'' атты поэмалар жазды. [[Әуезов]] [[1923]] жылы ''«Сана»'' журналының 2-3-сандарында Абайдың жарияланбаған өлеңдерінің қатарында «Зүлысты» да бастырды. «Дағыстанның» үзіндісі [[1918]] жылы «Абай» журналының 5-санында жарық көрген. Қанша дегенмен Ақылбай Абайдың ықпалынан кете алмады, оның әсері оған орыс ақындарын өз бетінше оқыттырды. Пушкин, Лермонтовты оқуы Кавказ тақырыбына барғыздырды, екіншіден, бұған Абай себепші болды. Ақылбай 1904 жылы Семейде Абайдың қырқын берген күні қайтыс болады. Небәрі 43 жас өмір сүрді, денесі Аралтөбедегі

Ақылбай шығарған ән. Абайдың кенже ұлы Мекайыл көрші Матай елінен қалындық айттырып, соны ұзатып алып келуге Абайдың әншісі Әлмағамбет бас болып, құдалыққа аттанады. Жолай Ақылбайдың үйіне соғып: ''«Матайлар өнерпаз ел. Абай әндерін олар да жатқа біледі. Олар естімеген жаңа ән керек. Соны сізден қолқалай келдік. Абай атамның кенже ұлының үйлену тойына базарлық болсын»'' деп өтініш білдіреді. Сонда Ақылбайдың табан астында шығарған әні кейін «Ақылбай әні» деген атпен қазақ даласына кеңінен тараған. Ән кең тынысты дауысқа арналған.<ref> Мұхтар Әуезов энциклопедиясы - Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011. ISBN 978-601-282-175-8 </ref>

деген екі шумақтан турады. Мұндағы «Әлекең» деп отырғаны - [[Абай Құнанбайұлы|Абайдың]] әншісі [[Әлмағамбет Қапсалемұлы]] (''[[1870]]-[[1932]]''). ''«Ақылбай әні»'' кейіннен ұмытылып кеткен. Әуезов әншілер [[БАЙСЕЙІТОВА КҮЛӘШ|К. Байсейітова]] мен [[Елебеков Жүсіпбек|Ж. Елебековті]] үйіне арнайы шақырып, оларға осы әнді үйреткен. Мәкен Мухамеджанованың айтуымен музыка зерттеушісі [[Ерзакович Борис|Б. Ерзакович]] нотаға түсірген.<ref>“ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref>

<references/>