Оңтүстік Америка: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш "Оңтүстік Америка" бетін қорғады ([Өңдеуге=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі) [Жылжытуға=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі))
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
14-жол:
|интернет ұяшығы =
|қалалары = <br/>{{flagicon|Brazil}} [[Сан-Паулу]]<br/sh>{{flagicon|Argentina}} [[Буэнос-Айрес]]<br />{{flagicon|Brazil}} [[Рио-де-Жанейро]] <br />{{flagicon|Colombia}} [[Богота]] <br />{{flagicon|Peru}} [[Лима]] <br />{{flagicon|Chile}} [[Сантьяго]]<br />{{flagicon|Venezuela}} [[Каракас]]<br />{{flagicon|Colombia}} [[Медельин]]<br />{{flagicon|Brazil}} [[Белу-Оризонти]]<br />{{flagicon|Colombia}} [[Кали (город)|Кали]]}}
 
 
'''Оңтүстік Америка''' – батыс жарты шардың оңтүстігіндегі құрлық.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 том 6 бөлім</ref> Жерінің аумағы (аралдарымен қоса есептегенде) 18,28 млн. км². Халқы 340 млн. адам (2000). [[Солтүстік]]тен [[оңтүстік]]ке қарай 7150 км-ге, батыстан шығысқа қарай 5150 км-ге созылған. Құрлықтың солттүстіктен [[Кариб теңізі]]мен, батысын [[Тынық мұхиты]], шығысын [[Атлант мұхиты]], оңтүстіктен Магеллан, Дрейк бұғаздарының суы шайып жатыр. Солтүстік-батысында жіңішке [[Панама]] мойнағы арқылы Орталық және [[Солтүстік Америка]]мен жалғасады. Ең биік жері – [[Аконкагуа]] (6960 м). Теңіз деңгейінен ең төмен жатқан жері – [[Вальдес ойысы]] (–40 м). Оңтүстік Америкадағы ең ұзын өзен жүйесі – [[Амазонка]] (Мараньон саласымен қоса есептегенде – 6437 м). Дүние жүзіндегі теңіз деңгейінен ең биік орналасқан көл – [[Титикака]] (биіктігі 3812 м), ең биік су құламасы – Анхель (1054 м) және ең биік жанартау – Льюльяйльяко осында орналасқан. Оңтүстік Америка құрамына Отты Жер, Фолкленд, Галапагос аралдары, Чили топаралы, т.б. ұсақ аралдар кіреді.
Line 30 ⟶ 29:
[[Сурет:Iguazu Décembre 2007 - Panorama 4.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Игуасу]] сарқырамасы''.]]
[[Сурет:Copacabana (Rio de Janeiro) 330.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Копакобана]] жағажайы''.]]
[[Сурет:Bariloche- Argentina2.jpg|thumb| alt=A.|]]Оңтүстік Америка дүние жүзіндегі ең суы мол құрлық, басқа құрлықтармен салыстырғанда онда екі есе артық жауын-шашын түседі. Жер бетіндегі құрлықтың 12%-ын құрайтын оның аумағына дүние жүзіндегі өзендер ағынының 27%-ы тиесілі. Құрлық пішіні, оның климаттық жағдайы мен орографиялық құрылымы, жер бедері ірі өзен жүйелерінің қалыптасуына мүмкіндік береді. Ірі өзендердің көпшілігі Атлант мұхитына құяды. Дүние жүзіндегі суы ең мол өзен – Амазонка осы Оңтүстік Америкада орналасқан. Мұндағы өзендердің гидроэнергетикалық әлуеті өте жоғары. О. А. жеріндегі көл [[қазаншұңқырлар]]ы қалыптасу жолына қарай тектоникалық, мұздық, жанартаулық және лагуналық болып бөлінеді. Маракайбо, Титикака тектоникалық көлдерге, Буэнос-Айрес, [[Аргентина]], Сан-Мартин мұздық көлдерге, Патус, Лагоа-Мирин лагуналық көлдерге жатады. Жалпы атпен “саларес” деп аталатын батпақты көлдерге Уюни, Салинас-Грандес жатса, Поопо қалдық көлге жатады.
 
== Топырағы мен өсімдігі ==
Line 167 ⟶ 166:
* [http://jagrafia.ucoz.kz/photo/kartalar/otstik_amerika/3-0-50 Оңтүстік Америка картасы]
 
== Дереккөздер ==
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
<references/>